Powieści Larsa Sabaaye Christensena wpychały się do mojej głowy od jakiegoś czasu. Jest to wynik z jednej strony rozdmuchanej promocji, z drugiej zaś kilku niezwykle ciekawych i przychylnych recenzji jakie miałem okazje przeczytać. Nie bez znaczenia było też bardzo ładne wydanie jakie zaserwowało nam Wydawnictwo Literackie. Gdy więc zobaczyłem trzy jego książki na półce biblioteki nie omieszkałem sięgnąć po jedną z nich. Wybór padł na „Odpływ”, zaś kryterium wyboru okazał się rozmiar. „Odpływ” miał najmniejszą liczbę stron, wierzyłem więc, że w przypadku „wpadki” nie zaboli mnie ona tak jak „Beatlesi” z ich 900 stronami.
Zanim zacząłem książkę czytać zrobiłem swój prywatny rachunek sumienia dotyczący literatury norweskiej. Jak się okazuje nie wygląda on tak różowo jak mogłem przypuszczać, poza Hamsunem nic z tego kraju nie czytałem. Książki Sigrid Undset czy Henryka Ibsena od lat okupują półki domowej biblioteczki i wcale nie jest im blisko do odświeżenia. Z tym większym zapałem zabrałem się do lektury „Odpływu”.
Książka Christensena podzielona została na trzy zasadnicze części. W pierwszej poznajemy losy chłopca, jego stosunki rodzinne i koleżeńskie, pragnienie stania się poetą, niezwykłe wydarzenia dziejące się w okresie pierwszego lądowania na Księżycu. Ta część przepełniona jest realizmem magicznym. Ze stron książki bije gorącz lata, uczucia, smak świeżego chleba, strach. Wszystko to napisane zostało bardzo żywym językiem, z domieszką wielu ciekawych i trafnych spostrzeżeń na życie. Szkoda, że ta część była tak krótka, zasiała ona w mojej rzeczywistości nutę młodzieńczej radości.
W drugiej części przenosimy się do miasta, gdzie bezrobotny i mało ambitny człowiek, dostaje pracę Pośrednika. Pośrednika w roznoszeniu wiadomości o śmierci. Tych wiadomości jest sporo, bo też miasto nie należy do zwykłych. Raz ktoś ginie w wypadku samochodowym, innym razem rażony uderzeniem czy spalony, a zdarzają się nawet samobójstwa. Autor nie odchodzi tu od swojego stylu opartego na realizmie magicznym. Zamyka rzeczywistość w mieście odłączonym od reszty świata, tworzy wizję egzystencji opartą na bezsensie.
Ostatnia część spaja poprzednie dwie. Bohaterem tej części jest ponownie poznany w pierwszej, teraz już starszy o 40 lat Funder, który właśnie opuścił ośrodek terapeutyczny. Jest on cenionym pisarzem (odwołanie do drugiej części), a jednocześnie zagubionym w realiach człowiekiem, który chodzi i rozważa sens tego, co nas otacza.
Te trzy historie, misternie połączone na bardzo wielu poziomach tworzą jedną całość. Mieszają się w nich elementy rozliczenia z przeszłością autora, stosunku do rodziców i znajomych, kluczowe pytania dotyczące rzeczywistości. Jest to czuła i smutna opowieść o śmierci, winie i pojednaniu. Christensen pisze w sposób ciekawy, wciągający. Trudno oderwać się od tej opowieści choćby na chwilę.
„Odpływ” na pewno nie jest arcydziełem. Brakuje mu literackiego polotu i silniejszego podłoża psychologicznego postaci, czegoś, co dotknęło by mnie dogłębnie. Nie można jednak odmówić powieści uroku. To był naprawdę przyjemnie spędzony tydzień. Do książek Christensena będę wracał jeszcze nie raz. Książkę polecam na odpoczynek od trudnych lektur, na urlop albo na chwile, kiedy jest na zwyczajnie ciężko z rzeczywistością.

Powieści Larsa Sabaaye Christensena wpychały się do mojej głowy od jakiegoś czasu. Jest to wynik z jednej strony rozdmuchanej promocji, z drugiej zaś kilku niezwykle ciekawych i przychylnych recenzji jakie miałem okazje przeczytać. Nie bez znaczenia było też bardzo ładne wydanie jakie zaserwowało nam Wydawnictwo Literackie. Gdy więc zobaczyłem trzy jego książki na półce...