Kolorowo, apetycznie i magicznie – takie można odnieść wrażenie, kiedy zobaczy się okładkę powieści Richarda C. Morais „Podróż na sto stóp”, jak również zwiastun filmu będącego adaptacją wymienionej przeze mnie książki. Trzeba przyznać, że te dwa elementy skutecznie zachęcają czytelnika do lektury oraz widza do obejrzenia obrazu wyprodukowanego przez Stevena Spielberga i Oprah Winfrey, w którym jedną z głównych ról zagrała laureatka Oscara Helen Mirren. Działając według znanej zasady „najpierw książka, później film”, postanowiłam zmierzyć się z wersją papierową „Podróży na sto stóp”, która stała się międzynarodowym bestsellerem i pozycją polecaną przez takie autorytety kulinarne jak Anthony Bourdain. Czy rzeczywiście potwierdzą się słowa, że mamy do czynienia z najlepszą powieścią obsadzoną w świecie kulinariów wszech czasów?

Książka Richarda C. Morais podzielona jest na cztery rozdziały, których akcja toczy się w Mumbaju, Londynie, Lumiére oraz Paryżu. W każdej z tych części poznajemy losy głównego bohatera, Hassana Haji, i jego rodziny działającej z dużym powodzeniem w miejscowej branży restauracyjnej, jednakże zmuszonej przez wiele czynników zewnętrznych – m.in. nietolerancję w społeczeństwie i pewne tragiczne wydarzenie – do emigracji z Indii do Europy. Po długiej podróży bliscy Hassana osiedlają się w małym francuskim mieście Lumiére i postanawiają zacząć wszystko od nowa. Pierwszym krokiem ku nowemu życiu jest otwarcie restauracji oferującej dania kuchni indyjskiej. Ta decyzja głowy rodziny Haji nie podoba się Madame Gertrude Mallory, miejscowemu autorytetowi kulinarnemu i genialnej, choć powściągliwej, właścicielce konkurencyjnej Le Saule Pleureur. Wszystkie próby mające na celu przepędzenie nowych mieszkańców z miasta sprawiają, że w życiu Madame Mallory i rodziny Haji (zwłaszcza Hassana) zmieni się bardzo mocno…

Czytając powieść Richarda C. Morais, odniosłam wrażenie, że mam do czynienia ze znanym schematem „kto się czubi, ten się lubi” – wszystkie uprzedzenia, złość oraz okazywanie sobie wzajemnej niechęci znikają na rzecz szacunku, nauki tolerancji i prób naprawienia wyrządzonych wcześniej szkód. „Podróż na sto stóp” w tej kwestii niczym nowym nie zaskakuje, ba, czytelnik nawet jest w stanie przewidzieć kolejność zdarzeń w poszczególnych rozdziałach. A te wydarzenia czasem są bardzo ciekawe - na przykład moja ulubiona scena na targu, gdzie Papa przeciwstawia się Madame Mallory, czy strajk głodowy kobiety - ale w większej części powieści nie potrafią one przykuć naszej uwagi i zainteresować na tyle, aby z wypiekami na twarzy dowiadywać się nowych informacji na temat bohaterów i podejmowanych przez nich decyzji. Jeśli chodzi o kwestię kulinarną, najważniejszą w tego gatunku powieściach, niektórzy mogą poczuć się lekko zawiedzeni, ponieważ są to tylko „suche” opisy, które uzupełniają tło fabularne „Podróży na sto stóp”. W tym przypadku najważniejszy wątek, czyli gotowanie, schodzi na dalszy plan, co wydaje się dziwne przy – powtarzam – najlepszej książce wszech czasów, obsadzonej w świecie kulinarnym.

Wbrew pozorom – czyli wymienionym przeze mnie słabych punktów całej historii - ta książka ma swoje mocne strony. Niewątpliwie są to rozdziały dotyczące Mumbaju i Lumiére. Pierwsza część, wprowadzająca czytelnika w świat rodziny Haji, uwodzi specyficznym klimatem Indii, a kluczowy moment w całej historii nie byłby tak interesujący, gdyby nie postać ambitnej Madame Mallory i jej pedantyczny charakter. To właśnie ona „błyszczy” wśród bohaterów „Podróży na sto stóp” – kobieta, która poświęciła wiele, aby spełnić swoje marzenia o perfekcji, szacunku i najlepszej restauracji. Takie postaci zapisują się w czytelniczej pamięci na długo.

Książka autorstwa Richarda C. Morais nie jest może najlepsza wśród innych pozycji dotyczących kuchni i jedzenia – ładne opakowanie nie kryło interesującego wnętrza. Można mieć jeszcze cichą nadzieję, że adaptacja filmowa zetrze moje pierwsze wrażenie odnośnie historii Hassana. Czyżby film okazał się lepszy od książki?

Anna Wolak