Współcześnie listów właściwie nie piszemy. Co dopiero listów poetyckich. Tymczasem epistolografia rzymska bardzo chętnie sięgała zarówno po prozę i poezję. Niniejsza monografia Anny Wasyl jest próbą opisania gatunku, jakim był rzymski list poetycki, na przestrzeni dziejów: od satyryka Lucyliusza (II w. p.n.e.) po późnoantycznych autorów Auzoniusza i Paulina z Noli (IV w. n.e.). Praca ma charakter wyraźnie naukowy i skierowana jest do osób dobrze znających literaturę antyczną, oraz jej język.

Książka składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym z nich Autorka przedstawia zróżnicowanie tematyczne oraz metryczne rzymskich listów poetyckich. W drugim omawia ich formalne wyznaczniki oraz ich znaczenie dla treści. Rozdział trzeci omawia cel pisania tego typu listów, natomiast ostatni czwarty skupia się na osobie adresata. Poważna naukowa analiza omawianych utworów Katullusa, Horacego, Owidiusza, Stacjusza, Klaudiana, Auzoniusza i Paulina z Noli, prowadzi do uporządkowania naszej wiedzy o tytułowym gatunku. Uwypuklone zostały najważniejsze cechy listu poetyckiego i jego funkcja łącząca w sobie komunikację z przedstawieniem wewnętrznego stanu nadawcy. Autorka umiejętnie przedstawiła bardzo zróżnicowany gatunek, który tworzą na gruncie rzymskim utwory diametralnie różne: zaproszenia na ucztę, skargi wygnańca, filozoficzne protreptyki, wyrzuty opuszczonego przyjaciela. Lektura tej monografii pozwala lepiej zrozumieć łacińską poezję oraz jej twórców – dotyczy to zwłaszcza Horacego i Owidiusza, którym poświęcono najwięcej miejsca. Czytelnik dostrzeże też, jak zaskakująco potrafią powrócić do życia pewne literackie pomysły, np. cechujące środowisko neoteryckie w I w. p.n.e. kunsztowne wierszyki-zaproszenia ożywają po kilkuset latach w IV-wiecznej Galii.

Poziom merytoryczny pracy jest wysoki, a erudycję Autorki potwierdzają bardzo liczne przypisy do literatury przedmiotu. Dodatkowo podkreślić należy godną pochwały klarowność wywodu – pracę czyta się naprawdę dobrze, choć oczywiście dla nieznającego łaciny czytelnika barierą mogą okazać się podane jedynie w oryginale fragmenty omawianych utworów. Intertekstualność i aluzyjność analizowanych listów poetyckich pozwala dostrzec wyrafinowanie ówczesnej kultury literackiej i zetknąć się z niezwykle piękną formą literatury. Myślę, że dla osób zainteresowanych łacińską poezją powinna to być pozycja absolutnie obowiązkowa.

Tomasz Babnis

Współcześnie listów właściwie nie piszemy. Co dopiero listów poetyckich. Tymczasem epistolografia rzymska bardzo chętnie sięgała zarówno po prozę i poezję. Niniejsza monografia Anny Wasyl jest próbą opisania gatunku, jakim był rzymski list poetycki, na przestrzeni dziejów: od satyryka Lucyliusza (II w. p.n.e.) po późnoantycznych autorów Auzoniusza i Paulina z Noli (IV w....