Powieść o młodości, dojrzewaniu, momentami o miłości, ale przede wszystkim powieść o radościach i nadziejach związanych z odrodzeniem się po I Wojnie Światowej wolnej i niepodległej Rzeczpospolitej. Unikatowa w polskiej literaturze mieszanka zrywów młodości i troski o przyszłość oraz o społeczno-polityczny kształt odrodzonej po zaborach Ojczyzny. Żeromski na stałe zapisał się "Przedwiośniem" w historii rodzimej literatury. Bez dwóch zdań.

Cezary Baryka jako główny bohater "Przedwiośnia" jest postacią wybitnie niejednoznaczną. Ma problem z własną tożsamością; prowadzi flirt z bolszewicką ideologią, stając z drugiej strony ramię w ramię z innymi Polakami na linii frontu; z jednej strony pochwala ideały robotnicze, ale nie przeszkadza mu bynajmniej gościna w ziemiańskim dworku i uczestniczenie we wszelkich związanych z tym, wielkopańskich przyjemnościach. Chodząca sprzeczność. Lecz jednocześnie świetna alegoria nawiązująca do przyszłości i kierunku, w którym powinna/może zmierzać Polska. Żeromski postacią Baryki znakomicie obrazuje za jednym zamachem bolszewickie zagrożenie, wady ziemiaństwa i zawiłości patriotycznych postaw młodych Polaków. Zdecydowanie niebanalna postać i równie niebanalny bohater.

Jednym z najważniejszych elementów "Przedwiośnia" jest, poniekąd obrosła w legendę, idea "szklanych domów". To jeden z najpiękniejszych literackich przykładów tak głęboko obrazowego opisu tęsknoty za ojczyzną i ziemią przodków, jaki znam. "Szklane domy" to idealna utopia, do której każdy chciałby dążyć, a sam fakt bycia utopią dodaje jej tylko piękna i uroku. Dla dzisiejszych, coraz młodszych pokoleń Polaków te sprawy są coraz większą abstrakcją, ale według mnie właśnie dzięki takim "abstrakcjom" jak "szklane domy" można pojąć istotę miłości do ojczyzny. Dlatego trzeba tego typu literackie "abstrakcje" znać.

Zachęcam do lektury i gorąco polecam. "Przedwiośnie" jest jedną z - w mojej ocenie niewielu - książek, które potwierdzają sens istnienia kanonu lektur szkolnych w jego obecnym kształcie (przynajmniej w części dotyczącej tych sensownych pozycji widniejących na jego liście). Książka jest mądra, skłaniająca do przemyśleń oraz, co dość ważne, łatwa zarówno w czytaniu, jak i w odbiorze. Warto znać tę powieść. Jeszcze raz polecam.

Powieść o młodości, dojrzewaniu, momentami o miłości, ale przede wszystkim powieść o radościach i nadziejach związanych z odrodzeniem się po I Wojnie Światowej wolnej i niepodległej Rzeczpospolitej. Unikatowa w polskiej literaturze mieszanka zrywów młodości i troski o przyszłość oraz o społeczno-polityczny kształt odrodzonej po zaborach Ojczyzny. Żeromski na stałe zapisał...