Kolejna znakomita pozycja z serii Parnassus! Paweł Janiszewski podejmuje w niej problematykę sporów dotyczących pochodzenia Jezusa i powstałej najpewniej w II wieku koncepcji o istnieniu postaci Panthery, ojca Jezusa. Sam o tej kwestii dowiedziałem się jakiś czas temu, gdy przeczytałem artykuł Janiszewskiego w "Przeglądzie Historycznym", w którym zarysował najważniejsze wątki swojej powstającej wówczas pracy. Problem mnie zainteresował, stąd teraz sięgnąłem po jego monografię.

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że jest to niezwykle erudycyjna i bardzo drobiazgowa praca naukowa, w której Autor zajął się absolutnie wszystkimi wątkami, choćby minimalnie powiązanymi z tytułowym Pantherą. Zaczyna więc od przedstawienia "idei Panhery" wywodzącej się z niejasności związanych z biblijnymi przekazami dotyczącymi narodzin i pochodzenia Chrystusa. Następnie przechodzi do badania tekstów literatury chrześcijańskiej, żydowskiej i pogańskiej odnoszącej się do tych zagadnień. Wytrwale śledzi choćby delikatne aluzje do tej kwestii w pismach starożytnych. Ukazuje biblijne prefiguracje pantery w księdze Ozeasza oraz różne próby rozwiązania problemu Panthery. Najciekawsze jest zaś to, że tytułowy bohater znalazł ostatecznie w późnoantycznych pismach chrześcijańskich, ale nie jako ojciec Jezusa i gwałciciel Maryi, ale jako jej (lub Józefa) przodek!

Temat jest niewątpliwie niezwykle szczegółowy, ale Janiszewskiemu udało się go perfekcyjnie zrealizować. Książka jest wprawdzie trudna, a dużą rolę odgrywają w niej oryginalne teksty greckie, których sprzeczne analizy doprowadziły przynajmniej częściowo do zapętlenia problemu. Warto też podkreślić fakt, że Autor w sposób bardzo profesjonalny zajmuje się problemem Panthery, a nie bawi się ani w apologetę, ani w demaskatora chrześcijańskich tradycji. Za to także wielki plus. Dla mnie lektura ta była dużym rozszerzeniem interpretacyjnego spectrum pewnych przekazów biblijnych i przybliżeniem bardzo ciekawej, jakże żarliwej polemiki międzyreligijnej epoki starożytnej.

Tomasz Babnis

Kolejna znakomita pozycja z serii Parnassus! Paweł Janiszewski podejmuje w niej problematykę sporów dotyczących pochodzenia Jezusa i powstałej najpewniej w II wieku koncepcji o istnieniu postaci Panthery, ojca Jezusa. Sam o tej kwestii dowiedziałem się jakiś czas temu, gdy przeczytałem artykuł Janiszewskiego w "Przeglądzie Historycznym", w którym zarysował najważniejsze...