Kiedy skończyłem czytać "The Third God", popadłem w depresję. Jest mi szczerze i do bólu żal Ricardo Pinto. Kiedy mniej zdolni i interesujący pisarze zdobywają powszechny szacunek i globalny rozgłos, on został zupełnie zapomniany. Tymczasem trylogia "The Stone Dance of the Chameleon" to jedna z najlepszych serii fantasy. Dla mnie będzie to jeden z kamieni milowych w mojej podróży po świecie szeroko pojętej fantastyki. Gorąco zachęcam was wszystkich: jeśli będziecie mieli okazję, sięgnijcie po tę trylogię.

Owszem, język Pinto nie należy do najłatwiejszych. To zapewne był jeden z powodów, dla których nie zyskał sławy. Lektura chwilami szła mi mozolnie, ale ani przez chwilę tego nie żałowałem. Cały cykl to rzecz absolutnie fenomenalna. Pinto jest bezkompromisowy w tym, jaki świat nam pokazuje. Jego opowieść jest mroczna, rodem z najbardziej przerażających koszmarów, a jednak – kiedy odrzuci się kostium fantastyki – pozostanie nam brutalna prawda o naszym świecie. Cała trylogia jest okrutnie szczerym studium historii. Pierwszy tom opowiadał o końcu niewinności, jaki przechodzimy wszyscy wkraczając w świat dorosłych. Drugi tom opowiadał o kontakcie cywilizacji o różnym poziomie rozwoju. Trzeci tom jest zaś opowieścią o końcu historii. To medytacja nad cywilizacją, nad tym jak rodzi się na trupie starego świata, jak zamienia się w niewzruszony monolit rytuałów zniewalający zarówno mieszkańców danej cywilizacji, jak i tych żyjących na jej obrzeżach, aż w końcu po krwawy koniec, na którym wyrasta kolejna cywilizacja, znów oparta na nadziejach i dobrych intencjach, które jednak już niosą w sobie ziarna przyszłego wynaturzenia.

Od kilku lat panuje w fantastyce moda na mrok i brutalność. Jednak to, co oferuje Pinto przekracza granice normy (może Abercrombie się chwilami do niego zbliża). Utrzymując indywidualną perspektywę, jednocześnie opisuje masowe kaźnie, holokausty, ludobójstwa. Być bohaterem jego opowieści jest najgorszą klątwą, jaką można sobie wyobrazić. Pinto nie zna litości. Świat, jaki kreuje, jest pełen bólu, niespełnionych marzeń, intencji, które się nie ziściły i paradoksów, na które lepiej być ślepym. "The Third God" oferuje raz jeszcze wstrząsającą wizję zagłady, od której zbawienie jest możliwe, ale za cenę, której chyba nikt przy zdrowych zmysłach nie chciałby zapłacić (ale co, jeśli alternatywą jest koniec?).

"The Third God" nie jest książką aż tak dobrą jak poprzedni tom cyklu "The Standing Dead". Jednak oferuje bardzo satysfakcjonujące zamknięcie opowieści. Dla fana fantasy musi to być lektura obowiązkowa.

Kiedy skończyłem czytać "The Third God", popadłem w depresję. Jest mi szczerze i do bólu żal Ricardo Pinto. Kiedy mniej zdolni i interesujący pisarze zdobywają powszechny szacunek i globalny rozgłos, on został zupełnie zapomniany. Tymczasem trylogia "The Stone Dance of the Chameleon" to jedna z najlepszych serii fantasy. Dla mnie będzie to jeden z kamieni milowych w mojej...