Mary Roach jak zwykle nie zawodzi i oczywiście nieźle zaskakuje. Może nie jest to tak fascynująca lektura, jak „Ale kosmos”, ale może to kwestia gustu. Uświadomienie sobie, że jesteśmy skomplikowaną rurą do trawienia pokarmu obudowaną w końcówki i różne przydatki nie każdemu się spodoba, ale niestety to jest fakt. Faktem jest też, że ani tematyka seksualna i czytanie o genitaliach („Bzyk”) ani przyglądanie się zwłokom czy ich fragmentom („Sztywniak”) nie wzbudza aż tak dużego obrzydzenia – przynajmniej u niektórych – jak czytanie o tym, co się dzieje w naszym układzie pokarmowym, a zwłaszcza w jego ostatnim odcinku. Słusznie zamieszczono na okładce ostrzeżenie „Nie czytać przy jedzeniu”. Nie jestem nadwrażliwy, tematy biologiczne i medyczne nie są mi obce, ale miewam bujną wyobraźnię i przy lekturze w trakcie posiłków musiałem ową wyobraźnię mocno trzymać w cuglach, bo kilkukrotnie czułem się cokolwiek nieswojo ;-)
Zaletą reporterskich książek Mary Roach jest umiejętność wyważenia proporcji informacji. Nie epatuje masą pojęć medycznych, nie skupia się przesadnie na opisie fizjologii układu pokarmowego. Od tego są podręczniki, chociażby szkolne. Mamy za to sporą dawkę totalnych dziwactw naukowców i to nie tylko tych dawnych, kiedy medycyna eksperymentalna bardziej przypominała jatkę obsługiwaną przez szarlatanów i osoby o nie do końca zrównoważonym umyśle. Mamy i współczesne dziwactwa. Wszystko okraszone niezłym humorem (choć już nie tak lotnym, jak w poprzednich książkach) i sporą dawka wiedzy o tym, jakie psikusy może nam nasza „rura” sprawić i jak lekarze wespół z naukowcami usiłują temu zaradzić. Nie mówiąc już o tym, na jakie bariery emocjonalne i kulturowe naukowcy trafiają chcąc poznać pracę naszej „rury”.
Nie mogę jednak nie ponarzekać na temat strony edycyjnej książki. Od kilku lat ze zgroza obserwuję, jak upadają ostatnie wydawnicze bastiony edytorskiej solidności. „Znak” zaczyna również się chwiać. W stopce redakcyjnej nie dowiemy się, kto odpowiada za korektę, kto redakcję. Mamy za to zbiorczo „opiekę redakcyjną”. A tym samym rozmytą odpowiedzialność. Nie wiadomo więc, kto odpowiada za całkiem sporą ilość błędów. Nie brakuje literówek, delecji pojedynczych słów ze zdań czy przestawień w typie – zamiast „od” jest „do” czy też odwrotnie.
Nie brakuje wpadek tłumacza, które powinien wyłapać redaktor. Bo co właściwie znaczy zdanie ze strony 312: „Podczas pracy Matt zagaduje mnie, co jakiś czas rzucając nazwę dającego się rozpoznać pierwiastka: płatek chili, kawałek orzeszka ziemnego.”? W oryginale pewnie stało „elements”, co po prostu tutaj oznacza cząstki. Przetłumaczenie tego jako „pierwiastki” czyni zdanie zupełnie bezsensownym.
Sama autorka też czasem popełnia zaskakujące błędy. Na str. 264 mamy: „Zanim w laboratoriach mikrobiologicznych pojawił się agar, jako pożywki do badań drobnoustrojów na posiew powszechnie używano rosołu wołowego”. Nie wiem, czego stosowano w zamierzchłych czasach jako podłoża do pożywek mikrobiologicznych, ale sam agar nie jest pożywką a jedynie podłożem, fundamentem, bazą. Nie zawiera praktycznie niczego, co mogły by wykorzystać bakterie do wzrostu. Natomiast ekstrakty mięsne i podobne wyciągi, a więc po prostu rosoły, były i są nadal podstawowym składnikiem większości pożywek mikrobiologicznych. Taki błąd rzeczowy trudno nazwać skrótem myślowym czy błędem tłumacza.
Być może podobnych wpadek redakcyjnych jest więcej, ale lektura książki jest na tyle absorbująca, że mogłem je przeoczyć. Czyta się lekko i szybko. Polecam… ale faktycznie nie jako rozrywkę przy śniadaniu.

Mary Roach jak zwykle nie zawodzi i oczywiście nieźle zaskakuje. Może nie jest to tak fascynująca lektura, jak „Ale kosmos”, ale może to kwestia gustu. Uświadomienie sobie, że jesteśmy skomplikowaną rurą do trawienia pokarmu obudowaną w końcówki i różne przydatki nie każdemu się spodoba, ale niestety to jest fakt. Faktem jest też, że ani tematyka seksualna i czytanie o...