Powszechna wiedza o polowaniach na czarownice jest skromna i - jak się przekonałem po lekturze - oparta na stereotypach oraz motywach popkulturowych. Tutaj problem omówiony został bardzo szeroko: nakreślono ramy czasowe i zasięg geograficzny, przedstawiono statystyki dotyczące procesów oraz wyroków, opisano metody pozyskiwania zeznań obciążających osoby oskarżone o czary, a także wymieniono czynniki kształtujące to zjawisko. Do tych ostatnich zaliczają się m.in. kwestie społeczne, polityczne, ekonomiczne, prawne, religijne, a nawet psychologiczne. Nie mogło też oczywiście zabraknąć charakterystyki typowej czarownicy. Temat został chyba wyczerpany, książka zaspokoi głód wiedzy nawet najbardziej dociekliwych i ciekawskich czytelników.

Powszechna wiedza o polowaniach na czarownice jest skromna i - jak się przekonałem po lekturze - oparta na stereotypach oraz motywach popkulturowych. Tutaj problem omówiony został bardzo szeroko: nakreślono ramy czasowe i zasięg geograficzny, przedstawiono statystyki dotyczące procesów oraz wyroków, opisano metody pozyskiwania zeznań obciążających osoby oskarżone o czary, a...

"Polowanie na czarownice" Levacka czyta się dość ciężko. Autor nie ma literackiej lekkości. Jako wykładowca uniwersytecki nadrabia jednak w warstwie treściowej. Levack uchodzi za międzynarodowego eksperta od badania czarostwa. Pozostaje więc wybaczyć mu pióra i sprawdzić co dostajemy na poziomie faktograficznym.

Pracę tę zaklasyfikowałbym jako niemal podręcznik uniwersytecki. Już sam układ treści, przypisy i ścisła definicja zakresu tematycznego, geograficznego i ram czasowych we wstępie o tym dobitnie świadczą.
Najciekawsze fragmenty to opisy przyczyn polowań. Okazuje się, że spora część z nich miała charakter walki kościoła z lokalnymi suwerenami. Chodziło o wzbudzenie strachu i załatwienie lokalnych polityk poprzez ciągnące się miesiącami procesy. Miały one wywierać nacisk na możnowładców, kanalizować strach. Fale głodu i próby buntów chłopskich też bywały przyczynami nasilenia procesów.

Z ciekawszych rzeczy opisanych w pracy, można się zapoznać z historią powstania osławionego podręcznika czarostwa, swoistej biblii dla trybunałów, "Malleus Maleficarum"; dominikański wkład w utrzymanie rządu dusz.
Levack przy okazji rozprawia się z kilkoma mitami. Największy to liczba osób, które straciły życie w wyniku czarów.
Niejednego może skonfundować fakt, że autor doliczył się mniej niż 100000 procesów o czary, z czego około połowa oskarżonych została stracona (str. 36-38). Oczywiście poruszamy się wciąż w okresie XV-XVIII wiek na obszarze Europy. Sam zaznacza jednak, że to wynika z zachowanych świadectw. Zapewne ofiar było więcej, ale na pewno nie miliony.
Prawdą okazuje się, że o czary oskarżano głównie kobiety (str. 188),które z reguły stanowiły ponad 60% podsądnych.

Ponadto profil oskarżeń o czary też poddano krytyce. Nie jest tak, że główne ostrze było wymierzone w sferę seksualności. Sam wspomniany "Młot na czarownice" choć kładzie nacisk na sabaty i domniemane orgie, to w intencji autorów miał być głównie dziełem procesowym, korzystającym z dotychczasowych orzeczeń (str. 74-76).

Na plus (biorąc pod uwagę tematykę jest to wątpliwe wyróżnienie) zasługuje szerokie potraktowanie zjawiska w naszej części Europy. Mimo że główny, 'wzorcowy' ruch walki z czarami to południe Niemiec, dokładniej Święte Cesarstwo Rzymskie, z mekkami w Loudun, Wurzburgu, Bambergu czy Trewirze, Polska jest tu często wspominana. Levack podaje, że główna fala w Królestwie Polskim przypada na okres magnacki z przełomu XVII/XVIII wieku (str. 297),kiedy na zachodzie zaobserwowano już odwrót od takiej 'rozrywki'.

Dodatkowego wymiaru pracy dodają analogie, porównania do późniejszych naśladowców procesów o czary.
Okazuje się, że zarówno niemiecki faszyzm jaki rosyjski komunizm czerpały z wypracowanych metod pełnymi garściami. Nakręcanie spirali absurdu procesowego, maniakalne poszukiwania współwinnych nie zostało wymyślone przez stalinowskiego prokuratora Andrieja Wyszyńskiego. Niestety każda władza lubi przemoc, od tysiącleci.

Podsumowując, polecam wszystkim jako baza do odmitologizowania powierzchownych twierdzeń o procesach o czary.

"Polowanie na czarownice" Levacka czyta się dość ciężko. Autor nie ma literackiej lekkości. Jako wykładowca uniwersytecki nadrabia jednak w warstwie treściowej. Levack uchodzi za międzynarodowego eksperta od badania czarostwa. Pozostaje więc wybaczyć mu pióra i sprawdzić co dostajemy na poziomie faktograficznym.

Pracę tę zaklasyfikowałbym jako niemal podręcznik...

Książka ciekawa, brakuje mi tylko w niej opisów zdarzeń i przypadków. Kilka razy wspomniano w niej np. o Salem i innych miastach, w których polowania były wyjątkowo intensywne i okrutne w swym wymiarze, nie jest napisane jednak co dokładnie się tam wydarzyło. Poza tym w miarę dobrze się czyta i wiele można się dowiedzieć. Polecam głównie osobom zainteresowanym na poważnie tą tematyką, innych może znudzić już po kilku stronach.

Książka ciekawa, brakuje mi tylko w niej opisów zdarzeń i przypadków. Kilka razy wspomniano w niej np. o Salem i innych miastach, w których polowania były wyjątkowo intensywne i okrutne w swym wymiarze, nie jest napisane jednak co dokładnie się tam wydarzyło. Poza tym w miarę dobrze się czyta i wiele można się dowiedzieć. Polecam głównie osobom zainteresowanym na poważnie...

W przejrzysty i zwięzły sposób autor opisuje zjawisko, jakim jest polowanie na czarownice w Europie w okresie wczesnonowożytnym.Pozycja ta zawiera również w sobie szereg pobocznych tematów ( rzecz jasna stricte związanych z tematyką) tj. wytłumaczenie pojęcia magii czy powstanie sabatów czarownic. Śmiało można rzec,że ta skromna książka (licząca nie całe 300 ston) w bardzo konkretny sposób obrazuje czytelnikowi historyczny, filozoficzny i mistyczno-kulturowy grunt, na którym wyrósł tak burzliwy okres w historii, jakim było polowanie na czarownice. Serdecznie polecam tę lekturę, nie tylko entuzjastom literatury historycznej,lecz również każdemu,kto chce dowiedzieć się licznych ciekawostek z różnych dziedzin, nauk humanistycznych!

W przejrzysty i zwięzły sposób autor opisuje zjawisko, jakim jest polowanie na czarownice w Europie w okresie wczesnonowożytnym.Pozycja ta zawiera również w sobie szereg pobocznych tematów ( rzecz jasna stricte związanych z tematyką) tj. wytłumaczenie pojęcia magii czy powstanie sabatów czarownic. Śmiało można rzec,że ta skromna książka (licząca nie całe 300 ston) w bardzo...