Powieści historyczne można z grubsza podzielić na te o większym ciężarze gatunkowym, nasycone historycznymi detalami i ściśle oparte na historycznych źródłach oraz te lżejsze, gdzie historyczne realia są jedynie tłem dla dynamicznej, przygodowej fabuły. Z pewnością do tej drugiej kategorii należy zaliczyć „Sen Kleopatry” Christiana Jacq'a, dobrze znanego polskiemu czytelnikowi z innych powieści osadzonych w czasach starożytnego Egiptu (m.in. cykle „Egipski sędzia” czy „Ramzes”).

Decydując się na opisanie romansu Cezara i Kleopatry oraz przebiegu wojny aleksandryjskiej autor wkroczył na teren tyleż kuszący, co ryzykowny. Wprawdzie ta fascynująca historia posiada niepowtarzalną dramaturgię i od wieków fascynuje kolejne pokolenia, z drugiej jednak strony ile to już razy była opisywana, w dodatku przez pisarzy tej miary co George Bernard Shaw. Christian Jacq musiał być zatem całkowicie pewien skuteczności swojej metody, skoro zdecydował się na tę „powtórkę z Kleopatry”.

Od razu powiedzmy, że metoda sprawdziła się doskonale, gdyż autor jest wprawdzie uczonym egiptologiem, ale na pewno nie nudziarzem. Wiedza na temat starożytnego Egiptu, jaką znajdujemy w „Śnie Kleopatry”- a jest jej całkiem niemało - jest serwowana zręcznie i bezboleśnie. Jacq-wykładowca  nigdy nie zagłusza Jacq'a-gawędziarza, a narracja ani na moment nie grzęźnie w przydługich, erudycyjnych opisach (kto czytał „Imię róży” Umberto Eco ten wie, co mam na myśli). Fabuła rozwija się wartko, a poszczególne postaci naszkicowane są szybką, lecz celną kreską. W powieści dominują dialogi, zdania są dość krótkie, co czyni „Sen Kleopatry” lekturą łatwą i przyjemną.

Autor zadbał również o umieszczenie w powieści kolejnych elementów charakterystycznych dla swojego pisarstwa. Są to wątki nadnaturalne oraz humorystyczne. Te pierwsze (interwencje bogów, tajemne moce kapłanów) dodając kolorytu tej realistycznej prozie występują na dalszym tle, co nie grozi przemianą „Snu Kleopatry” w powieść fantasy. Z kolei chwile uśmiechu pojawiają się przede wszystkim za sprawą wyjątkowo inteligentnego osła o wdzięcznym imieniu Wiatr Północy.

Christian Jacq oferuje nam komfortową wycieczkę do starożytnego Egiptu, podczas której możemy bawić się  i przy okazji uczyć. W pełni realizując ten cel „Sen Kleopatry” jest powieścią doskonale skrojoną, napisaną w sposób precyzyjny i nowoczesny. Nikt, kto zna i lubi wcześniejsze powieści autora, nie powinien być rozczarowany. Przypuszczam też, że ponadczasowy urok egipskiej królowej zjedna francuskiemu pisarzowi kolejnych, licznych czytelników.

Bogusław Karpowicz