Maria Konopnicka powróciła! Może nie do końca tak, jakby sobie tego życzyła, ale przynajmniej się o niej mówi, szczególnie w kręgu LGBT. Na rynku pojawiła się kolejna biografia poetki, opracowana przez Iwonę Kienzler, ciekawym novum jest tutaj świeże potraktowanie wątków homoseksualnych w życiu artystki. Jednak i ta książka nie daje jednoznacznej odpowiedzi i tym samym prawda zapewne nigdy nie zostanie do końca poznana. No i dobrze! Czy to jest w końcu takie ważne?

Idąc tropem pani Kienzler przypatrujemy się Konopnickiej od urodzenia, do lat sędziwych, poznajemy problemy, rozterki matki, żony i kochanki. Konopnicka bywała uparta, rozwydrzona, bezbożna, ale i też kochająca, chociaż często na odległość. Była zatroskaną matką, ale na kilka dni. Konopnicka, to kobieta uciekinierka – uciekała od męża, uciekała od tłumów, uciekała z od rodziny i uciekała z Polski. Kryła się w wierszach, w listach i w ciasnawych kawalerkach.

Nie będę opisywał zawiłości rodzinnych głównej bohaterki, ani jej romansów z młodszym mężczyzną, ani wszelakich podróży zagranicznych u boku przyjaciółki i może partnerki Marii Dulębianki. Chociaż życie Konopnickiej nie jest zbyt fascynujące, to jednak momentami bardzo dobrze się tę „opowieść” czyta.

Biografka pisząc o poetce, stara się pokazać kobietę, a nie artystkę, wgryza się w jej życie, próbując wyłuskać skrywane prawdy i tajemnice. Nie ma tutaj fragmentów utworów, nie ma tu zdjęć i przyznaję, że mi tego brakowało, bo nie da się i nawet nie powinno się oddzielić życia prywatnego od jej twórczości. Bo obie wzrastały i dojrzewały razem i to dzięki pisaniu Konopnicka zarabiała na życie, chociaż trudno tu mówić o luksusowych warunkach

Autorka „Roty” została już za życia uznana patriotyczną poetką ludu, chociaż ten wizerunek nie zawsze był spójny z rzeczywistością. Ukazuje rzemieślniczy charakter jej twórczości, kiedy to, pisała nie z „potrzeby serca” ale z potrzeby portfela. A jakiekolwiek wyrywanie się z okowów formy, którą sobie stworzyła, nie zawsze skutkowało dobrymi recenzjami, wręcz przeciwnie, aż trudno pojąć jak łatwo „złym tekstem” można było stracić poważanie i reputacje.

Zastanawiam się, do kogo adresowana jest ta biografia, bo chociaż tytuł jest intrygujący, to obawiam się, że sięgną po tę pozycje tylko poloniści.

Grzegorz Śmiałek