Bardzo ciekawa, solidnie napisana biografia Krwawego Feliksa, ale nie wolna od pewnych słabości. Bohater książki to postać w Polsce znienawidzona, wzbudzająca skrajne emocje, twórca i pierwszy szef Czeka, osławionej sowieckiej policji politycznej, zajmującej się masowymi mordami i terroryzowaniem społeczeństwa. Z kolei do dzisiaj czczony w Rosji, jak pisze autorka, jego portrety wciąż wiszą na posterunkach rosyjskiej milicji, i nadal jest patronem obecnej rosyjskiej bezpieki.
A życiorys miał zaiste niezwykły, urodzony w polskiej, szlacheckiej rodzinie (przodkowie rodu znani są od XVII wieku). Wychowany w katolicko-romantycznej atmosferze, w szczęśliwej, wykształconej rodzinie (brat był profesorem medycyny w Polsce przed wojną, siostrzeniec slużył jako adiutantem Piłsudskiego), do końca życia bardzo silnie związany z licznym rodzeństwem.
Dla mnie podstawowe pytanie to dlaczego tak skończył? I książka w pewnej mierze na to odpowiada.
Już na początku życia, bedąc nastolatkiem zdecydował się na bycie zawodowym rewolucjonistą, zresztą masa wartościowych ludzi z jego pokolenia robiła podobnie (vide Piłusdski), oddał się idei `sprawiedliwości i wyzwolenia ludzi biednych i krzywdzonych gdziekolwiek żyją’ idea to piękna, a nikt się wtedy nie spodziewał że w praktyce za kilkadziesiąt lat wypaczy się w krwawy terror, łatwo nam osądzać ówczesne wybory siedząc w fotelu w XXI wieku i mają tą wiedzę którą mamy, na przełomie XIX i XX wieku wyglądało to zupełnie inaczej.
I taki człowiek, który przez lata był zawodowym konspiratorem i przesiedział w carskich więzieniach, czasami b.ciężkich, 11 lat, po zwycięstwie bolszewików zostaje szefem Czeki wybranym przez Lenina, którego traktował jak guru. A Lenin postawił go na czele Czeki bo był to fanatyk i asceta, żarliwie walczący o sprawę komunizmu, nie dbający o dobra osobiste, taki inkwizytor czy Robespierre. No i sprawdził się, bo za swoim mistrzem głosił, że moralne jest wszystko to co słuvży partii, co służy sprawie robotniczej, więc w imię tych racji zabijał i zamęczał naród. I tu może jest odpowiedź, tak się zatracił w sprawie komunistycznej, że całkiem porzucił stare wartości i w imię świetlanej przyszłości zabrał się do terroru, nie potrafił powiedzieć w odpowiednim momencie stop.
Pisząc o tym okresie życia Dzierżyńskiego, autorka wyraźnie usiłuje usprawiedliwić swego bohatera: wszyscy bestialsko wtedy zabijali: oprócz terrory czerwonego był jeszcze biały i zielony (chłopski), ale to żadne usprawiedliwienie. Każdy ślepy terror i pastwienie się nad ludźmi zasługuje na bezwarunkowe potępienie.
I jeszcze pisze rzeczy dziwne, np., że na początku lat dwudziestych Czeka cieszyła się dużym zaufaniem społeczeństwa, a pare stron wcześniej że Czeka w żelaznym uścisku terroryzowała cały kraj. No to jak to jest?
Pod koniec życia, a zmarł w roku 1926, pracował jak koń bo dawano mu wiele funkcji, i tak naprawdę ten wół roboczy zmarł z przepracowania, ale już wtedy jego czas ascety i fanatyka mijał, zaczynali się liczyć intryganci, cynicy, zimni gracze polityczni. Nie ulega wątpliwości że gdyby pożył dłużej toby go Stalin wykończył, tak jak wykończył wszystkich starych bolszewików. Może pod koniec życia zaczął zdawać sobie sprawę, że to co robił przekształciło się w krwawą karykaturę starych ideałów, ale pewności nie ma.
Książka jest świetnie napisana i solidnie udokumentowana, czyta się bardzo dobrze.
Jest tam jeszcze wątek miłosny, historia jego romansu i trójkąta miłosnego to prawdziwy dramat. W sumie warta polecenia z ww. zastrzeżeniami.

Bardzo ciekawa, solidnie napisana biografia Krwawego Feliksa, ale nie wolna od pewnych słabości. Bohater książki to postać w Polsce znienawidzona, wzbudzająca skrajne emocje, twórca i pierwszy szef Czeka, osławionej sowieckiej policji politycznej, zajmującej się masowymi mordami i terroryzowaniem społeczeństwa. Z kolei do dzisiaj czczony w Rosji, jak pisze autorka, jego...