“Wydawać by się mogło, że dostatnie i demokratyczne społeczeństwo nie potrzebuje poety, potrafi się bez niego obejść. Tymczasem jest dokładnie odwrotnie: właśnie w warunkach *prosperity*, wolności i demokracji okazuje się, że potrzeba poezji jest wprawdzie może węższa, ale za to niejednokrotnie znacznie głębsza. Ująłbym to tak: im lepiej się społeczeństwu wiedzie, tym mniej ludzi, którzy nie mogą się obyć bez poezji; jednocześnie wszakże w oczach garstki tych, którzy pozostają jej wierni, niezbędność poezji rośnie. Okazuje się bowiem, że w sytuacji, w której mamy dach nad głową, popijamy befsztyk dobrym winem i nikt nam nie wyrywa paznokci jesteśmy wciąż jeszcze postawieni twarzą w twarz z paroma problemami ludzkiej egzystencji (takimi, jak samotność, nieodwzajemniona miłość albo śmierć),na które nigdy nie znajdzie się lekarstwa i poezja jest nam niezbędnie potrzebna choćby tylko po to, aby podsunąć nam słowa i zdania, którymi możemy o tych problemach mówić ze sobą samym, z Bogiem czy z innymi słuchaczami. A także, co może jeszcze ważniejsze - aby przez iluzję permanentnego trwania, które wydaje się udziałem dobrej linijki czy wiersza, pomóc nam choćby symbolicznie i zastępczo przezwyciężyć naszą własną nieuniknioną przemijalność.”

Powyższy fragment wywiadu Krzysztofa Biedrzyckiego ze Stanisławem Barańczakiem w “NaGłosie” jest dla mnie szczególnie zabawną literacką “incepcją” - otóż autor podsunął mi słowa do tego, aby wyrazić w końcu dobrze to, czym dla mnie samej jest poezja - mistrzowskim użyciem języka, które pozwala w sposób, który wreszcie “pasuje” nazwać krążące we mnie uczucia, myśli, poglądy czy wspomnienia. W moim poszukiwaniu drogi do tego, aby móc znów cieszyć się poezją tak, jak w czasach licealnych “Zaufać nieufności” to książka totalna, po przeczytaniu której czuję się znacznie lepiej przygotowana do tego, aby mierzyć się z poezją. Choć zdaję sobie sprawę, że w tym mierzeniu się poezja, szczególnie poezja autorów tak elokwentnych jak sam Barańczak zawsze będzie od moich interpretacyjnych umiejętności wielokrotnie dłuższa (co jednocześnie jest też w jakiś sposób całkiem ekscytującą obietnicą niekończącej się przygody).

Choć sama książka, będąca kompozycją ośmiu wywiadów udzielonych na przełomie tysiącleci poezją jest “jedynie” poprzetykana, to dała mi sporo okazji do tego, aby zobaczyć na jej łamach odbicie tego, co do tej pory “było w mojej własnej świadomości jedynie wpół uświadomione” (zarówno w przytaczanych wierszach, jak i w komentarzach samego poety - tak jest na przykład z poruszanym w kilku wywiadach tematem nieustannego “zawieszenia” pomiędzy samotnością a solidarnością). Pomogła mi (częściowo również przez wspomniany w poprzednim zdaniu mechanizm odbicia i wzmocnienia słabego sygnału) uporządkować sobie moją własną do poezji relację - zainteresowanie którą czuję, że muszę - głównie sobie samej - nieustannie “usprawiedliwiać” czując wyrzuty sumienia spowodowane poczuciem własnej literackiej niewiedzy, niemocy, żeby tę niewiedzę pokonać i zupełnej (choć, jak pokazuje autor, pozornej) niepraktyczności poezji w świecie dobrobytu i czasie pokoju.

Choć nie jest to książka stricte pedagogiczna, to wczytując się w dyskusje pytającego i pytanego udaje się - chyba trochę niechcący - zaopatrzeć się w narzędzia pomocne w dostrzeżeniu w wierszu tego, co autor (a przynajmniej - co czytelnik) miał na myśli. I tego, w jaki sposób wykorzystał do przekazania tej myśli dostępne poecie środki - formę, rymy, skojarzenia, słowa o określonej historii czy zabarwieniu. Taka już chyba zresztą natura wywiadów, że wiele informacji można z nich wydobyć “niechcący” - a najciekawsze elementy znajdują się często w dygresjach od odpowiedzi na rzeczywiście zadane pytania.

To powiedziawszy, muszę przyznać, że jestem w swych ocenach barańczakowszczyzny zupełnie nieobiektywna, stąd proszę brać na to poprawkę. Nieobiektywna, bo zakochana, jak “zakochana” jest studentka pierwszego roku nie tyle w samym profesorze, co w posiadanej przez niego wiedzy - a zakochanie to umacnia się z każdym wrażeniem “literackiego ASMR”, “przyjemnego mrowienia” nowej informacji, którą autor zupełnie niebezpośrednio i mimochodem czytającym jego wywiad przekazuje. Dróg do “zakochania” się w autorze jest całe mnóstwo (wymienić tu choćby wykonywane przez niego tłumaczenia, jego własne - mniej lub bardziej poważne -wiersze czy analizy twórczości innych poetów - jak na przykład Białoszewski). “Zaufać nieufności” jest jakby punktem zbiórki wszystkich rodzajów wielbicieli, bo jest tu i poezja samego Barańczaka, i wzmianki o procesie tłumaczenia rzeczy “nieprzetłumaczalnych”, i drogowskazy do kolejnych autorów, potencjalnie tak samo uzależniających, jak sam Barańczak - o czym mam nadzieję przekonać się już niedługo.

I nie wiem, na ile to moja własna tendencja do “popadania” w fascynujących mnie autorów, a na ile “obiektywna” wyjątkowość twórczości i osoby poety (o ile można w ogóle mówić o obiektywności w takim kontekście),ale niemal równie jak z samej treści książki ucieszyłam się z zamieszczonej na jej końcu kompletnej listy innych publikacji autora - stąd daję 9/10, bo muszę zostawić sobie bufor na wypadek, gdyby któraś z nich okazała się jeszcze lepsza.

“Wydawać by się mogło, że dostatnie i demokratyczne społeczeństwo nie potrzebuje poety, potrafi się bez niego obejść. Tymczasem jest dokładnie odwrotnie: właśnie w warunkach *prosperity*, wolności i demokracji okazuje się, że potrzeba poezji jest wprawdzie może węższa, ale za to niejednokrotnie znacznie głębsza. Ująłbym to tak: im lepiej się społeczeństwu wiedzie, tym mniej...

Mimo tego co mówi podtytuł - jest nie tylko o poezji. Mnóstwo dygresji światopoglądowych, wiele o historii, moralności i lirycznym spojrzeniu na politykę, które nie kłóci się z metafizyką. Też - co zawsze mnie w Barańczaku urzekało - brak fałszywej skromności, ale i głośne mówienie o własnych pomyłkach - i to wszystko takie szczere, takie niewymuszone, takie "przy okazji" kilku rozmów zgromadzonych w końcu na 130 stronach.

Mimo tego co mówi podtytuł - jest nie tylko o poezji. Mnóstwo dygresji światopoglądowych, wiele o historii, moralności i lirycznym spojrzeniu na politykę, które nie kłóci się z metafizyką. Też - co zawsze mnie w Barańczaku urzekało - brak fałszywej skromności, ale i głośne mówienie o własnych pomyłkach - i to wszystko takie szczere, takie niewymuszone, takie "przy...

Wykłady o poezji,pięknym i zrozumiałym językiem!!!

Wykłady o poezji,pięknym i zrozumiałym językiem!!!