Ze „Wstępu” do tekstu „O początkach narodu Longobardów”:
(…)
Gdzieś w latach siedemdziesiątych lub osiemdziesiątych VII wieku, prawdopodobnie w jednych z miast lub klasztorów północnej Italii, będącej centralnym obszarem królestwa Longobardów, pewien nieznany z imienia i raczej średnio wykształcony mnich, kapłan lub może tylko piśmienny urzędnik, raczej longobardzkiego, niż rzymskiego pochodzenia, wziął do ręki pióro i jako wstęp do dostępnego mu odpisu „Edyktu Rotarisa”, kodeksu praw obowiązujących w państwie od jakiś trzydziestu lub czterdziestu lat, dopisał krótki, zaledwie kilkustronicowy łaciński tekst, będący odtąd oficjalnym niejako zapisem mitycznych początków, wędrówki i pewnych elementów dziejów ludu, a ściślej mówiąc władców ludu Longobardów. Dziś to niewielkie dzieło, znane pod swym łacińskim tytułem jako „Origo gentis Langobardorum”, czyli „O początkach narodu Longobardów”, choć funkcjonuje niejako w cieniu późniejszej o stulecie monumentalnej „Historii Longobardów” Pawła Diakona, pozostaje najstarszą znaną nam dzisiaj w miarę spójną interpretacją dziejów tego ludu, a jedyną, jaka zachowała się z okresu istnienia ich niepodległego państwa w Italii.

Spis treści

Wstęp

I oto historia się zaczyna

Kim byli Longobardowie

Rys historyczny

Piśmiennictwo Longobardów

Struktura, autorstwo i znaczenie Origo gentis Langobardorum

Kilka uwag o przekładzie

O początkach narodu Longobardów (przekład polski)

Origo gentis Langobardorum (tekst łaciński)

Dodatek: wykaz literatury zawierającej informację dotyczące Longobardów