Pamięć w zastępstwie recenzji może być ciekawym świadectwem o książce. Czas wygładza proporcje: miarkuje entuzjazm na wyrost, studzi zbyt gwałtowną krytykę. Niemal nigdy nasze lekturowe wrażenia wyłożone świeżo na stół nie będą identyczne z tymi, które po kilku latach od złożenia w piwnicy wytrzepiemy ze słoików.
A zatem – „Maria”. Co mogę o niej powiedzieć dzisiaj (2017), cztery i pół roku po przeczytaniu? Kto jest autorem? Ups, pardon, następne pytanie proszę. Kto zacz owa tytułowa bohaterka? Nie pamiętam, ale coś mi błyska, że miała kochanka żołnierza, chociaż gardła nie dam. Z pamięciowych zakamarków też nie wydobędę choćby zarysu fabuły tego utworu, co z kolei może znaczyć, że nie było w niej jakiegoś zaskoczenia czy porywającej wyobraźnię oryginalności – prawdopodobnie jednak ktoś ginie w okolicach finału (wszak romantyzm z „happy endem” wykluczają się namiętnie). Dobrze – ktoś mógłby spytać, i słusznie, bo z tej wyliczanki jak dotąd niczego by się nie dowiedział – ale co pamiętasz? Opis bitwy. Ale ach, cóż to był za opis! Monumentalna, hipnotyczna konstrukcja wypleciona z energii obrazu i dyscypliny słowa równocześnie. Było w tym jakieś przemawiające do wyobraźni wyważenie napięcia, wyróżniające ten fragment od pospolitych scen batalistycznych które potrafią wywołać znużenie zbyt długim przeciągnięciem akcji, brakiem stopniowania dramatyzmu. Możliwe, że była to najlepsza – bo jedna z najlepszych na pewno – scena bitewna spośród tych, które jakie miałam dotąd okazję spotkać w literaturze.

Pamięć w zastępstwie recenzji może być ciekawym świadectwem o książce. Czas wygładza proporcje: miarkuje entuzjazm na wyrost, studzi zbyt gwałtowną krytykę. Niemal nigdy nasze lekturowe wrażenia wyłożone świeżo na stół nie będą identyczne z tymi, które po kilku latach od złożenia w piwnicy wytrzepiemy ze słoików.
A zatem – „Maria”. Co mogę o niej powiedzieć dzisiaj (2017),...