Od kiedy Tomasz stracił głowę, pogrążony w erotycznej, fizycznej miłości do Marii Magdaleny z pewnej cudownej ikony, Ewa nie mogła sobie znaleźć ani miejsca, ani mężczyzny na dłużej. Odeszła z policji, została poszukiwaczką.

I wtedy właśnie rozpoczyna się odliczanie. Bo jak to?, co to? że na 7 stronie książki, licząc przecież od okładki, już rozdział czwarty! Szybko przekartkować – no tak, nie błąd w druku, następny jest rozdział 3. Ku czemu to odliczanie? Ku zaćmieniu? Fakt, w powieściowym świecie ludzie czekają na to astronomiczne zjawisko i szykują się skrupulatnie, gromadząc stare klisze, zdjęcia rentgenowskie, a nowocześniejsi – kradnąc kinowe okulary: Zaćmienie w 3D (…). Najbardziej oczekiwana premiera roku. I nadchodzi to, na co czekają. Dlaczego przypomniała mi się wtedy „Piosenka o końcu świata” Czesława Miłosza?

Ale po kolei. Kim jest Ewa? - bo Tomasza przecież już nie ma, wypadł z jej życia. Byłą policjantką (choć dawne znajomości pojawią się na moment), która po zawodzie miłosnym postanowiła zmienić swoje życie i zatrudniła się w wydawnictwie Ósmy Cud Świata prowadzonym przez trzech ekscentrycznych, „nienachalnych” braci Hiszpanów. A po dwu latach wrastania w środowisko awansowała do roli poszukiwaczki dobrych do sprzedania historii. Bohaterkę więc widzieć będziemy nieustannie w pracy, jak szuka, węszy i obserwuje, jak wchodzi w historie i próbuje je na potrzeby wydawnictwa wstępnie spreparować.

I tym ujawnia się specyfika wyobraźni Agnieszki Wolny-Hamkało. Oto bowiem historie te, choć - rzec by można - „z życia wzięte”, to jednak mocno kuriozalne, z posmaczkiem absurdu i nieoczywistości. Opowiedziane w pełni albo i nie, gdyż prawnik Wydawnictwa Czarne (sic!) na to nie pozwoli, kiedy bohaterka podpisze klauzulę tajności. Spotkamy w nich i tajne bractwa, i zwykłych sprzedawców, Annę Jantar i Arnolda Schwarzeneggera (mój ulubiony fragment!). Te mikrohistorie obnażają naszą rzeczywistość, pełną niespełnionych pragnień i zwyczajnych ludzkich potrzeb: bliskości, akceptacji, uwagi i zrozumienia. Utkane z elementów naszego codziennego życia, tego bezpośrednio obserwowanego i doświadczanego, jak i znanego z mediów, wywołują na zmianę chichot i poczucie zażenowania, uśmiech i współczucie. Dają groteskowy obraz świata- w fazie zaćmienia (?), chyba także w potocznym znaczeniu tego słowa.

Rekomendacją dla tego świata niech będą słowa Nataszy Goerke, przywołane na okładce: Gdyby Lynch i Bareja mieli dziecko, to byłaby nim Agnieszka Wolny-Hamkało.

Równolegle prowadzona jest historia samej Ewy, niezależnej i – zdawałoby się – dość twardo stąpającej po ziemi, czasem cynicznej, dość bystrej i jednak wrażliwej. Takiej wyzwolonej kobiety naszych czasów, która niekiedy tylko pozwala sobie poddać się standardowym kobiecym pragnieniom. Ona także szykować się będzie, choć na swój sposób, na zaćmienie.

Książkę Agnieszki Wolny-Hamkało, dotąd raczej poetki niż pisarki, czyta się dobrze. Jej siła tkwi w języku, wiarygodnym, naturalnym i niewymuszonym. Prowokującym do uśmiechu. On gwarantuje dobrą rozrywkę, choć zdaję sobie sprawę z tego, że nie jest to powieść dla wszystkich. Trzeba chcieć nastroić się na fale emitowane przez „Zaćmienie”.

Justyna Radomińska

Zaćmienie powstaje, gdy cień jednego ciała niebieskiego pada na powierzchnię drugiego. Które ciało przesłania jakie w powieści Agnieszki Wolny-Hamkało?