Tematyka zamachów z 11 września i następujących po nich operacji wojskowych, zdawać by się mogła na tyle wyeksploatowana, że nic nowego nie da się już w związku z tymi wydarzeniami wymyślić. Mówią, że jeśli czegoś nie da się zrobić, trzeba znaleźć kogoś, kto o tym nie wie - przyjdzie i to zrobi. Takim człowiekiem najwidoczniej okazał się Matt Ruff, który wziął na tapetę temat znany, oklepany, przewałkowany po stokroć we wszystkich mediach - i zdołał stworzyć coś nowego i ciekawego.

„Miraż” to najnowsza powieść wyżej wymienionego amerykańskiego autora fantastyki, który choć debiutował przeszło dwadzieścia lat temu, nie dorobił się zbyt długiej bibliografii. Nie świadczy to bynajmniej źle o Ruffie, tym bardziej w świetle tego, że „Miraż” to całkiem udana pozycja. Akcja książki dzieje się w alternatywnym świecie, w którym losy Muzułmanów i Chrześcijan potoczyły się zgoła odmiennie, owocując powstaniem arabskiego supermocarstwa, ze stolicą w Rijadzie oraz grupki rozbitych i walczących ze sobą chrześcijańskich państewek na kontynencie północnoamerykańskim. Islam jest religią dominującą na świecie, większość jego wyznawców żyje dostatnio i spokojnie. Zupełnie inaczej sytuacją wygląda w państwach nie-islamskich, których obywatele coraz jawniej zaczynają okazywać swą niechęć wobec Muzułmanów. W końcu, 9 listopada 2001 roku, dochodzi do samobójczych zamachów z użyciem pasażerskich samolotów, w których zniszczone zostają bliźniacze wieże Centrum Handlu w Bagdadzie.

Brzmi znajomo? Świat „Mirażu”, to niemal idealne opaczne odbicie naszego świata, w którym Osama Bin Laden jest bohaterem narodowym, Stany Zjednoczone to buntownicze, niemal barbarzyńskie kraiki, rodzące zastępy religijnych ekstremistów, zamachy na dwie wieże miały miejsce 11 listopada, Al-Kaida jest tajną organizacją szpiegowską, a CIA grupą terrorystów. I tylko Żydzi, w obu światach mają podobnie pod górkę...

„Miraż” to w gruncie rzeczy, pomimo osadzenia w realiach fantastycznego, wyimaginowanego świata, powieść szpiegowsko-kryminalna. Sporą rolę grają tu - siłą rzeczy - kwestie postrzegania wiary i różnic między religiami, oraz wpływu losów świata na te wierzenia. Mimo wszystko jednak, „Miraż” jest przede wszystkim bardzo dobrym, trzymającym w napięciu kryminałem. Trójka głównych bohaterów, funkcjonariuszy rządowej agencji arabskiego imperium, już od pierwszych stron potrafi zaciekawić i sprawić, że z napięciem pochłania się kolejne sceny z ich życia. Kreacja bohaterów, to bardzo dobra strona „Mirażu” - już sam Mustafa, Amal i Samir dostarczają czytelnikowi całą gamę różnorakich cech, słabości i upodobań, która zadowoli niejednego wymagającego czytelnika.

Jeśli zaś chodzi o fabułę, ta również trzyma wysoki poziom. Napięcie jest przyjemnie dawkowane, zdarzają się ciekawe zwroty akcji, dialogi nie przynudzają i wszystko raźnie pędzi do przodu. Przynajmniej do czasu, gdy w końcu zaczyna się rozwiewać tajemnica głównej zagadki - której rozwiązanie, mnie osobiście wydało się trochę rozczarowujące i pozostawiło niedosyt. Trudno powiedzieć, czy autorowi zabrakło pomysłów, czy chciał ukryć w swoim sposobie zakończenia powieści jeszcze jakiś przekaz - mnie on nie przekonał, ale być może innemu czytelnikowi lepiej podziała na wyobraźnię i pozostawi cieplejsze odczucia.

Bardzo przyjemnym i interesującym elementem, który stanowi powtarzające się przerywniki w akcji, są wycinki z tzw. Biblioteki Aleksandryjskiej - odpowiednika Wikipedii - w przystępny sposób opisujące wiele szczegółów stworzonego przez Ruffa świata, które nie zostały wyjaśnione w zasadniczej treści książki. Wpisy pojawiają się z wyprzedzeniem, zawczasu objaśniając czytelnikowi niuanse, na które natrafi w kolejnym rozdziale. Świetny, nienachalny sposób na pozbycie się irytujących przypisów pod tekstem!

Zaś co do samego polskiego wydania, nie mogę powiedzieć w tej kwestii złego słowa. Wydawnictwo Rebis powierzyło zadanie przełożenia książki doświadczonemu tłumaczowi Zbigniewowi A. Królickiemu (znanemu m.in. z przekładów książek Stephena Kinga, Philipa Dicka i wielu innych autorów), który i tu świetnie sobie poradził, sprawiając, że lektura „Mirażu” jest czystą przyjemnością. Okładka prezentuje się bardzo efektownie, swoją grafiką delikatnie sugerując, czego czytelnik może spodziewać się wewnątrz książki. Do tego dobry papier, rzetelna korekta - czysty profesjonalizm. Nie mając nic więcej do dodania powiem tylko: polecam zarówno fanom kryminału, sensacji, fantastyki, jak i tym, którzy poszukują niecodziennego spojrzenia na sprawy religii. Dla każdego coś dobrego.

Paweł Kukliński