Apokalipsa to słowo, które od lat fascynuje reżyserów, pisarzy i artystów. Kto z nas nie chciałby wiedzieć, jak będzie wyglądać koniec świata? Amerykańska pisarka Maureen F. McHugh, laureatka prestiżowej nagrody Hugo (przyznawanej za utwory z gatunku science fiction i fantasy), w swoim zbiorze opowiadań przedstawia całe spektrum wizji tego, jak będzie wyglądać świat „Po apokalipsie”. Różnorodność to najmocniejszy atut książki – znajdą tu coś dla siebie zarówno fani „Drogi” Cormaca McCarthy’ego, jak i serii o „Żywych trupach”.

Tom „Po apokalipsie” otwiera „Naturalista” – tekst mocny, który może być za ciężki dla tych, którzy nie są fanami gatunku. Roi się w nim od zombie, ale to nie one, a zwykły człowiek okazuje się największym potworem. Postawa człowieka wobec apokalipsy – to zdaje się interesować McHugh najbardziej, co widać także w pozostałych tekstach. Z tym że apokalipsa jest w większości opowiadań nieoczywista. Zjawiska takie jak uzyskiwanie świadomości przez komputery, epidemia ptasiej grypy, wybuchy jądrowe czy grożące śmiercią eksperymenty medyczne to tylko syndromy tego, że na świecie dzieje się coś niedobrego. Wprawiają w stan przerażenia i wzbudzają czujność. McHugh sugeruje tym samym, że koniec świata nie nastąpi w jednej chwili, która położy kres wszystkiemu. Jej scenariusze przewidują raczej powolną eliminację wszystkiego, co żywe, długotrwałą udrękę i wielki chaos. Kataklizm nie od razu zabije wszystkich, choć ci, którzy przetrwają wcale nie będą wygranymi.

Kolejne scenariusze ubrane są w historie konkretnych jednostek. Walka o przetrwanie to ich wspólny mianownik. Jak wiele ludzie zrobią, żeby ocalić życie? Co są w stanie poświęcić, zmienić? Prawda o ludziach, która wyłania się z opowiadań Amerykanki, bywa okrutna, czego najlepszym przykładem tytułowy tekst, utrzymany w klimacie wspomnianej powieści McCarthy’ego. W dużej mierze opowiadania McHugh są jednak świadectwem tego, że człowiek w obliczu katastrofy pozostaje sobą – wciąż chce kochać, marzyć, tworzyć związki, poznawać świat. Trudno jednak przyjąć mu do świadomości, że jego życie może się skończyć, dlatego nieraz podejmuje dramatyczne decyzje, które zabijają w nim człowieczeństwo. W części opowiadań katastrofa schodzi jednakże na drugi plan, ustępując miejsca ludzkim dramatom, które nie mają z nią związku. Zupełnie jakby autorka mówiła: apokalipsa apokalipsą, ale katastrofy w ludzkim życiu zdarzają się codziennie. Ludzkie historie są dla niej najważniejsze, co sprawia, że „Po apokalipsie” trafi nie tylko do amatorów klimatów postapokaliptycznych, ale i do czytelników literatury obyczajowej. Posługując się różnymi sposobami narracji, kreując zdywersyfikowane światy, McHugh na bazie mocno już wyeksploatowanych tematów stworzyła ciekawe opowiadania, wykraczające poza gatunek science fiction, a wiele mówiące o współczesnym świecie.

Malwina Sławińska