Ten krótki tekst ten został pomyślany jako część (dość wyraźnie wyodrębniona) większej całości – dialogów, nie jest więc ani klasycznym opowiadaniem fabularnym, ani też typową przepowiednią. Niemniej najłatwiej do niego dotrzeć w formie samodzielnej i nie szkodzi takoż czytać (sama także do całości nie dotarłam).
A dlaczego warto?
Sołowiow stwierdza, że wiek XX „był epoką ostatnich wielkich wojen”. W skutek doświadczeń tego stulecia wśród państw europejskich rodzi się wola przeciwdziałania zagrożeniom wojen w przyszłości poprzez „zjednoczonenie sił całej europejskiej ludności”. Tradycyjny ustrój państw się przeżył, toteż „Europa w dwudziestym pierwszym wieku stanowi związek mniej lub więcej demokratycznych państw – europejskie stany zjednoczone”. XXI wiek oznacza również przewrót w pojmowaniu duchowości: „problem życia i śmierci, ostatecznego losu świata i człowieka – dodatkowo powikłane w wyniku nowych badań i odkryć fizjologicznych i psychologicznych, pozostają nadal nie rozwiązane. Następuje tylko jeden, doniosły fakt negatywny: ostateczny upadek teoretycznego materializmu (...) - takie wyobrażenie nie mogło już zadowolić ani jednego myślącego umysłu. (...) Z drugiej strony wszakże staje się jasne, że, wyrosła ona [tj. ludzkość] również z dziecięcej zdolności do naiwnej, spontanicznej wiary. Takich pojęć, jak Bóg, który stworzył świat z niczego, itp., przestają uczyć już nawet w szkołach elementarnych. Wypracowany został pewien ogólny podwyższony poziom wyobrażeń o tych sprawach, poniżej którego nie może zejść żaden dogmatyzm. I kiedy ludzie myślący w swej ogromnej większości pozostają zupełnie niewierzący, to nieliczni wierzący stali się wszyscy z konieczności również myślącymi, spełniając zalecenie apostoła [bądźcie dziećmi w sercu, ale nie w umyśle]." Na Zachodzie wzrasta też na przykład zainteresowanie filozofiami wschodu, ale ta duchowość „z importu” staje się duchowością nieuporządkowną, synkretyczną, chłonną. Niebezpiecznie – dodać należy – chłonną...
Brzmi znajomo?
Nie byłoby w tym nic szczególnie odkrywczego, gdyby nie fakt, że to nie była konstatacja, lecz antycypacja. Tekst powstawał wszakże na przełomie poprzednich stuleci, w latach 1899-1900, i chociaż w wielu miejscach nosi oczywistą patynę swego czasu, stanowi, co tu ukrywać – zdumiewająco dalekowzroczne wyobrażenie autora sprzed ponad stu lat o tym, w jakim kierunku rozwijać się będzie historia myśli społecznej i duchowość ludzi współczesnych.

Ten krótki tekst ten został pomyślany jako część (dość wyraźnie wyodrębniona) większej całości – dialogów, nie jest więc ani klasycznym opowiadaniem fabularnym, ani też typową przepowiednią. Niemniej najłatwiej do niego dotrzeć w formie samodzielnej i nie szkodzi takoż czytać (sama także do całości nie dotarłam).
A dlaczego warto?
Sołowiow stwierdza, że wiek XX „był epoką...