W swojej rozprawie Marzena Matla-Kozłowska podjęła się opracowania problemu istotnego, ale też trudnego, jakim jest tworzenie się i umacnianie państwa Przemyślidów w X i pierwszej połowie XI wieku. Takie ujęcie czasowe wyróżnia tę pracę wśród innych publikacji poświęconych temu zagadnieniu. Książka przynosi nowe ujęcie tego tematu, a przy tym samodzielne i oryginalne spojrzenie na dzieje naszych południowych sąsiadów. Wyróżnia się także głęboko przemyślaną konstrukcją. Publikacja Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku) jest ważnym osiągnięciem polskiej historiografii w dziedzinie rozpoznawania najstarszych dziejów państwa czeskiego, zaś jej rzetelność i poziom naukowy zapewnić jej mogą długie funkcjonowanie w obiegu naukowym. Imponować może obszerna baza źródłowa. Postawiony przez Autorkę problem, rozpatrywany na wielu płaszczyznach, został przedstawiony na tle środkowoeuropejskim, w szerokim kontekście wydarzeń. Jej wnikliwość badawcza pozwoliła na nowe spojrzenie, a przy tym na nowe interpretacje wielu faktów. W sumie otrzymaliśmy pracę ważną dla odnowienia polskich badań nad dziejami wczesno-średniowiecznych Czech, a dla stosunków polsko-czeskich wręcz niezbędną.