Historii obozowych, mówiących w sposób mniej lub bardziej realistyczny o tym, co działo się za murami obozów zagłady, które funkcjonowały na terenach okupowanych przez nazistów podczas II wojny światowej, napisano wiele. Czym wobec tego wyróżnia się w mnogości tytułów wyznanie Helgi Weissowej? Zapewne swoim charakterem – to dziennik prowadzony przez dziecko, gdzie wszystkie emocje, doświadczenia i spostrzeżenia przedstawiane są przez osobę, która z racji wieku opisuje cały otaczający ją świat w sposób bardzo prostolinijny, a co za tym idzie, także szczery. Jeszcze jedna „ciekawostka” przemawia za lekturą „Dziennika Helgi” – mowa o miejscu, w którym znalazła się niespełna 10-letnia Helga – getcie znanym pod nazwą Twierdza Terezin. To miasto miało być wzorcowym gettem prowadzonym przez nazistów, stworzonym niejako na potrzeby opinii światowej, które w sposób całkowicie zafałszowany ukazywało, jak zdaniem oprawców wyglądają tego typu miejsca w krajach okupowanych.

Helga Weissowa pisanie swojego dziennika rozpoczęła w 1938 roku, tuż przed zajęciem Czechosłowacji przez wojska Hitlera. Ośmioletnia dziewczynka, prostym językiem opisała to co działo się wokół niej w domu i w szkole. A działo się wiele – traciła bowiem każdego dnia kogoś bliskiego – przyjaciółkę, sąsiada, rodzinę, wywożonych w nieznane. Mentalność dziecięca jednak nie dopuszczała do głosu najbardziej drastycznych informacji – tego, że już nigdy może tych wszystkich ludzi nie zobaczyć. Wywózka dotyka także ją; szczęściem w nieszczęściu jest fakt, że wyjeżdża razem z rodzicami, którzy towarzyszą jej na każdym kroku, dbając o jej bezpieczeństwo a także, jak się okazuje, o przyszłość. Niestety okupację przeżywa tylko matka Helgi. Zaskakujące są także losy zapisków prowadzonych przez nastoletnią Helgę – dzięki wujowi, któremu udało się dziennik zamurować w jednej ze ścian obozowych (a właściwie miejskich) budynków, przetrwały one czas wojenny.

Helga Weissowa jest dziś matką i babcią, która nie tyle rozpamiętuje przeszłość, ile chce, by ta nie uległa rozmyciu, zakłamaniu a w końcu zapomnieniu. Swoje wspomnienia o Holokauście prezentuje głównie poprzez sztukę – jest bowiem znaną i cenioną malarką, jednak dzięki „Dziennikom…” trafia do bardzo szerokiego grona odbiorców. I to w pewnej mierze jest ukoronowaniem i swoistą nagrodą za lata cierpień.

Bartek `barneej` Szpojda