Motyw zaginionego księcia, który przeżył upadek i zagładę rodziny królewskiej jest stary jak historia monarchii. Kiedy dynastia upada w gwałtowny sposób od razu wśród ludzi zaczynają krążyć pogłoski o potomkach rodu, którzy rzekomo przeżyli. Szczególną popularnością cieszą się one na wschodzie, a historie o Dymitrze Samozwańcu czy najnowsza, niespełna 100-letnia legenda o cudem ocalałej z łap bolszewików Anastazji Romanow, świetnie znane są również u nas.

Takiego znakomitego motywu nie mogła pominąć literatura. Pisarze mierzą się z nim od wieków, także literatura fantasy nie raz brała ten temat na warsztat. Tym razem wzięła się za niego Fiona McIntosh, kolejna po Trudi Canavan australijska pisarka, którą wydawnictwo Galeria Książki postanowiło przybliżyć polskiemu czytelnikowi. O ile jednak historia o Kyralii była powieściowym debiutem Canavan, o tyle Fiona McIntosh to pisarka doświadczona, z kilkunastoletnim dorobkiem (debiutowała na początku tego stulecia).

Wracając do powieści - „Królewski Wygnaniec” opowiada historię rozgrywającą się w Koalicji Denova, luźnej konfederacji państw skupionej wokół tego najsilniejszego - Penraven, rządzonego przez ród Valisarów. Na ziemię koalicji najeżdża barbarzyńska horda ze wschodu i, jak to barbarzyńska horda ze wschodu, bezlitośnie podbija kolejne kraje. Tak na marginesie, ciekawym tematem na pracę doktorską mogłaby być analiza różnych kierunków, z których w powieściach nadciągają barbarzyńskie hordy. Czyżby Hunowie i Mongołowie aż tak silnie wryli się w podświadomość zachodniej cywilizacji, że zagrożenie zawsze nadciąga ze wschodu?

W każdym razie barbarzyńcy pod wodzą Loethara podbijają Koalicję, wymordowują kolejne rodziny królewskie i zaprowadzają własne porządki. Przed ich ostrzami ucieka tylko jeden przedstawiciel rządzącej elity - następca tronu Penraven, trzynastoletni Leonel, zwany częściej Leo. Umyka z pałacu pod opieką siedemnastoletniego Gavriela de Vis, syna legata, czyli drugiej osoby w państwie.

Od tej pory akcja toczy się dwutorowo. Z jednej strony mamy umykających przez las przed pogonią Leo i Gavriela. Ta część to klasyczna powieść akcji. Pojedynki, starcia, niebezpieczeństwa, poszukiwania sojuszników i unikanie wrogów. Z drugiej obserwujemy sytuację w pałacu, gdzie o wpływy rywalizują różne stronnictwa w ramach barbarzyńskiej hordy, a także rodzi się nieśmiały ruch oporu. Tu ważniejsze są intrygi, polityka, kłamstwa i skrytobójstwa, choć do pogmatwanego krajobrazu „Gry o Tron” sporo brakuje.

Początkowo mogłoby się wydawać, że powieść będzie mało oryginalną wariacją na temat legendy o zaginionym księciu. Jednak w miarę upływu czasu obraz zamiast się rozjaśniać, zaczyna się zaciemniać. Przed czytelnikiem piętrzą się kolejne pytania, pojawiają się tajemnicze postacie o dużych możliwościach, których intencje autorka celowo przed nami zakrywa, sprawiając że banalna historia przestaje być banalna, a zaczyna naprawdę wciągać. Z biegiem czasu protagoniści przestają być kryształowo czyści, a Loethar, główny antagonista, staje się postacią coraz bardziej niejednoznaczną. Czy Velisarowie przewidzieli klęskę i zabezpieczyli się przed nią? Jakie plany ma tak naprawdę władca barbarzyńców? Czy słynny Dar Valisarów w ogóle istnieje?

„Królewski Wygnaniec” to dopiero pierwszy tom trylogii. Dlatego też jego zakończenie niczego nie rozwiązuje. Wręcz przeciwnie, stawia przed nami kolejne pytania i otwiera następne wątki. Rozwiązanie plątaniny spisków, zdrad i tajemnic będzie musiało poczekać do drugiego, a zapewne nawet do trzeciego tomu serii.

Krzysztof Krzemień