Jerzy Besala - polski historyk i publicysta. Znany popularyzator wiedzy historycznej, jak sam przyznaje szczególnie zaprzyjaźniony z czasami I Rzeczpospolitej. Posiada na swoim koncie kilkanaście książek, większość z nich dotyczy historii Polski. Związany z takimi czasopismami jak: Polityka, Wiedza i Życie, Focus, Focus historia.

„Czy chcemy, czy nie chcemy – jesteśmy dziećmi historii.” Pierwsze zdanie wstępu i zarazem klucz do zrozumienia Warchoła polskiego. Autor twierdzi, że nie możemy poprawnie funkcjonować w teraźniejszości, jeśli nasze pojęcie o historii jest znikome. Książka ta, będąca zbiorem esejów historycznych, jest kołem ratunkowym rzuconym nam przez Jerzego Besalę, abyśmy nie utonęli w niewiedzy i nie miotali się w teraźniejszości. Uwypuklony został także problem posługiwania się historią, bez jej prawidłowej znajomości, jako bronią w walce politycznej. Autor stwierdza, że z takowej niewiedzy rodzi się frustracja, a od niej już tylko jeden krok do nienawiści, którą tak bardzo przepełniona jest współczesna polska przestrzeń publiczna.

Jednym z wielu atutów tej publikacji jest sposób prezentowania zjawisk, od najdawniejszych początków polskiej państwowości do czasów najnowszych, o ile oczywiście opisywane zjawisko posiada aż taką rozciągłość w czasie. Jako przykład można tu podać opisywaną ewolucję fryzur Polaków, warcholstwo polityczne czy symbolikę i stosunek wobec symbolu religijnego, jakim jest krzyż. Świadczy to o ogromnej wiedzy autora i utwierdza nas w przekonaniu, że mamy do czynienia z rzetelnym przekazywaniem faktów.

Ogromna różnorodność poruszanych tematów również świadczy na korzyść tej książki. Najciekawsze jest to, że są to w większości postacie i wydarzenia, przemilczane w głównym nurcie nauczania historii. Wystarczy garść przykładów, aby zrozumieć, o czym mowa. Możemy dowiedzieć się o historii polskiego terroryzmu - zjawiska, które siłą rzeczy kojarzy się ze światem islamskim, ale jak widać nasze rodzime podwórko nie było od niego wolne. Polski udział w krucjatach do Ziemi Świętej czy kolonizacja prowadzona na ziemiach współczesnej Białorusi i Ukrainy, to także niezmiernie ciekawe zjawiska, o których nie usłyszymy na lekcjach historii. Także opis korupcji i praktyki sprzedaży urzędów z podaniem dokładnych cen za niektóre stanowiska może zaciekawić czytelnika. Dynamicznie przedstawiony, barwny świat dawnej Rzeczpospolitej, może rozpalić wyobraźnie niczym tatarska horda z zapałem plądrująca wieś.

Na uwagę zasługuje także nakreślenie stosunków Polski z państwami wywodzącymi się z jej pnia, takimi jak Białoruś czy Ukraina, pociągnięte wyraźnymi liniami od początku tych relacji aż po czasy współczesne.

Jednak największym atutem książki Besali jest jej przystępna forma, język nie jest karkołomny i ociężały, co często bywa problemem w publikacjach odnoszących się do historii. Czyta się naprawdę przyjemnie i bezkolizyjnie, co jest miłym zaskoczeniem. Lekkość przekazu, powinna skłonić do zapoznania się z tą pozycją nawet ludzi niespecjalnie przekonanych do publikacji historycznych. Uprzedzenia z czasów, gdy w szkołę rzucaliśmy kamieniami, można spokojnie odłożyć na bok i dać się ponieść nurtowi przyjemnie niosącemu nas przez pasjonujący świat naszych przodków.

Jedyną rzeczą, która może przeszkadzać są powtórzenia, pewne postacie i wątki są wymienione w więcej niż jednym miejscu. Fakt ten nie powinien jednak dziwić, ponieważ mamy do czynienia ze zbiorem esejów, które funkcjonowały jako odrębne całości. Wszakże historię i jej bohaterów mamy jedną, a gdy rozdziały są podzielone tematycznie, to wątki, choć powtarzane, są ujęte w innym kontekście, dopasowanym oczywiście do tematyki poruszanej w danym fragmencie.

"Warchoł polski i inne historie" to pozycja naprawdę godna uwagi, nie tylko dla miłośników historii, ale dla każdego czytelnika. Niezwykłe bogactwo przedstawionych wątków w połączeniu z wyjątkową erudycją autora i przystępną formą, tworzą kuszącą mieszankę. Wiedza historyczna jest nieocenioną pomocą w zrozumieniu mechanizmów, które kształtują naszą teraźniejszość. Każdy człowiek powinien być w nią wyposażony, a książki takie jak ta umożliwiają skuteczne i bezbolesne pozyskanie cennej wiedzy. Fascynujący świat dawnej Rzeczpospolitej stoi przed nami otworem, dzięki publikacjom pokroju "Warchoła polskiego". Nie bójmy się więc zanurzyć w lekturze, aby lepiej poznać nie tylko naszych przodków, ale też nas samych, żyjących tu i teraz.

Jerzy Besala - polski historyk i publicysta. Znany popularyzator wiedzy historycznej, jak sam przyznaje szczególnie zaprzyjaźniony z czasami I Rzeczpospolitej. Posiada na swoim koncie kilkanaście książek, większość z nich dotyczy historii Polski. Związany z takimi czasopismami jak: Polityka, Wiedza i Życie, Focus, Focus historia.

„Czy chcemy, czy nie chcemy – jesteśmy...