Nim Wespazjan został cesarzem rzymskim musiał przejść daleką drogę. Początki tejże drogi Robert Fabbri przedstawił w swoim debiucie powieściowym Wespazjan. Trybun Rzymu. „Wespazjan. Kat Rzymu” to bezpośrednia kontynuacja, choć jej akcja zaczyna się cztery lata po dramatycznych wydarzeniach w Tracji opisanych pod koniec pierwszego tomu.

Po stłumieniu powstania Traków Wespazjana czekały cztery lata nudnej służby garnizonowej, przerywanej jedynie polowaniami. Młodzieniec myśli, że lada dzień wróci do Rzymu, by podążyć ścieżką urzędnika. Tymczasem na jego życie zostaje przeprowadzony zamach, a do Tracji przybywa jego brat Sabinus, przywożący rozkazy od Antonii, jego protektorki. Wespazjan musi złapać Roteksa, zdradzieckiego trackiego kapłana i sprowadzić go do Rzymu. Stanie się on jedną z głównych broni przeciwko Sejanowi, dowódcy pretorianów, który jest już prawie gotowy do obalenia cesarza Tyberiusza.

Powieść dzieli się wyraźnie na trzy części. Pierwszą jest akcja w Tracji i złapanie Roteksa, które wcale nie jest takie proste jak by się mogło wydawać. Kolejną jest podróż morska z kapłanem do Rzymu, w trakcie której Wespazjan słyszy pewną ważną przepowiednię w jednej z greckich świątyń. Ostatnia to kulminacja w Italii, a głównie w Rzymie, gdy rywalizacja z Sejanem staje się walką na śmierć i życie.

Wraz z Wespazjanem mamy okazję zobaczyć całkiem spory kawałek świata, w którym w tzw. międzyczasie, po drugiej stronie morza, naucza i umiera niejaki Jezus z Nazaretu. Autor, tak jak po pierwszym tomie, raczy nas kilkustronicowym posłowiem, w którym wyjaśnia jakie części tego świata są jego autorską kreacją, a które oparte są na wiarygodnych relacjach historycznych.

Trzeba przyznać, że powieść trzyma w napięciu. Im bliżej jest końca, tym bardziej niebezpieczeństwo się zagęszcza. Co ciekawe większość akcji rozgrywa się na płaszczyźnie polityki, krwi przelewane jest niezbyt dużo i to dopiero pod koniec. Przy okazji warto wyjaśnić tytuł powieści. Po prostu po powrocie do Rzymu Wespazjan zostaje jednym z niższych urzędników miejskich, odpowiedzialnych za nadzorowanie egzekucji. On sam nie przelewa morza krwi, nie żeby miał wobec tego większe obiekcje.

Jednak moją ulubioną częścią „Wespazjana” były fragmenty dotyczące rzymskiej elity wczesnego cesarstwa, które było najbardziej dekadencką epoką w dziejach tego imperium. Na kartach powieści spotykamy czterech mężczyzn, którzy są lub będą cesarzami. Poza głównym bohaterem spotykamy się z panującym władcą, Tyberiuszem, przebywającym na dobrowolnym wygnaniu na wyspie Capri. Jest on dość przerażający, chory psychicznie i dogadza swoim zwyrodniałym pragnieniom. U jego boku stoi Kaligula, kilkunastolatek i przyjaciel Wespazjana, choć główny bohater nie pochwala jego wybujałego i dość perwersyjnego apetytu seksualnego. Mamy też okazję poznać Klaudiusza, mężczyznę słabego, którym elity powszechnie pogardzają. Piąty, Neron, jest jedynie wspomniany.

Oczywiście na kartach powieści pojawiają się nie tylko bohaterowie z najwyższych warstw. Nie zabraknie lubiącego przemoc Magnusa, kochanki Wespazjana Cenis czy Gajusza, nieco zniewieściałego wuja Wespazjana i senatora. Powrócą też Korbulon, Poppeusz i masa innych bohaterów znanych z pierwszego tomu.

Książka będzie ciekawą rozrywką dla wszystkich lubiących powieści historyczne. Autor świetnie oddaje klimat wyższych warstw rzymskiego społeczeństwa. Intrygi, przemoc, polityka, a także gorąca pasja, czasem miłosna, czasem zabójcza. To wszystko składa się na koktajl, który łyka się błyskawicznie i ze smakiem.

Krzysztof Krzemień