Ratując człowieka, ratujesz świat

Będący w bliższych relacjach ze światem książek w większym lub mniejszym stopniu orientują się co do najbardziej poczytnych autorów. Cóż, Harlana Cobena nie trzeba przedstawiać. Nawet jeśli ktoś sam nie zaczytuje się w jego twórczości wie przynajmniej w jakim gatunku tworzy. Tak, jak w przypadku każdego pisarza, który ma spory dorobek powieści, znajdą się zarówno zwolennicy oraz przeciwnicy jego twórczości. Warto zauważyć, że sporo tzw. płodnych pisarzy próbuje raz na jakiś czas poeksperymentować w celu nie tylko sprawdzenia swych sił w nowej odsłonie, ale również pokazania, że potrafią uniknąć zaszufladkowania poprzez przerwanie przypisanej im schematyczności.

Oczywiście Harlana Cobena możemy znać jako twórcę powieści sensacyjnych tudzież thrillerów w zamkniętych jednotomowych historiach, bądź też z cyklu o jego popularnym bohaterze, czyli Myronie Bolitarze. Wcześniej pisałem o próbach eksperymentowania podejmowanych przez sporo tworzących pisarzy. „Schronienie” będące pierwszym tomem trylogii jest właśnie takim cobenowskim eksperymentem. Raczej poprawniejsze byłoby nazwanie tej trylogii nową odsłoną niż eksperymentem, gdyż Coben nie rezygnuje z gatunku, w którym porusza się niczym ryba w wodzie, czyli kryminału. Nowa odsłona dotyczy raczej sposobu podejścia do kwestii sensacji, która w „Schronieniu” ma młodzieżowy charakter. Jednym słowem Harlan Coben stworzył trylogię sensacyjną przeznaczoną dla młodzieży, lecz bez żadnych zakazów co do osób dorosłych. Tak jak w wieku młodzieńczym w „Schronieniu” jest zabawnie, czasami strachliwie, z prostym podejściem do życia, ale również naiwnie bez aspiracji do czegoś wyjątkowego .

Mickey, bratanek Myrona Bolitara, ma za sobą traumatyczne przeżycia. Na jego oczach zginął ojciec. Matka trafiła na odwyk. A on sam musi zmienić szkołę i zamieszkać z wujem. Mickey rozpoczyna śledztwo w związku z zaginięciem swojej dziewczyny i spotyka samotną staruszkę, która wypowiada do niego tylko kilka słów: „Twój ojciec nie umarł, nadal żyje”.

Stałym czytelnikom twórczości Cobena postać Mickey’a Bolitara nie jest obca, gdyż już pojawiła się w znanym cyklu o Myronie Bolitarze. Cała trylogia, której pierwszym tomem jest „Schronienie” w dużej mierze skupia się właśnie na nim oraz paczce jego przyjaciół. Owszem Myron Bolitar występuje, lecz odgrywa on epizodyczną rolę. Tak jak wspomniałem miała to być nowa odsłona w twórczości Cobena, lecz już pierwszy tom pokazuje, że silnie związana jest ze znanym cyklem autora. „Schronienie” jest tak skonstruowane, że czytelnicy nie zaznajomieni z książkami autora odnajdą się w tej powieści, lecz mnogość drobnych nawiązań do „Wszyscy mamy tajemnice” sprawia, że warto pokusić się o chronologię czytelniczą.

W przeciwieństwie do innych powieści autora, „Schronienie” zostaje w dużej mierze utrzymane w młodzieżowym klimacie. Nie dotyczy to tylko wieku głównego bohatera, ale również wątków przewijających się na kartach powieści. Tajemnica zaginięcia Ashley oraz zagadkowe słowa staruszki pozostają głównymi punktami fabuły, ale gdzieś w tle rozgrywają się także poboczne historie, które wpasowują się w klimat literatury dla nastolatków - szkolne życie, pierwsze miłości oraz przyjaźnie, poczucie wyobcowania czy lokalny postrach w postaci Nietoperzycy. Nie są to kwestie , które nagminnie rzucają się w oczy, więc nie powinny zakłócać przyjemności z lektury starszym czytelnikom, ale jednocześnie nie są specjalną zachętą dla osób rozpoczynających przygodę z twórczością Cobena.

Odnośnie samej powieści. Możemy odnaleźć w niej to co w pozostałych książkach autora. Harlan Coben doskonale radzi sobie z budowaniem napięcia. Piętrzące się tajemnice, suspens i jakieś poczucie zagrożenia sprawiają, że czytelnik bardziej angażuje się w lekturę i z niecierpliwością przerzuca kolejne strony. Można zadać pytanie co ją odróżnia od „dorosłych” pozycji autora. Cóż, po prostu jest bardziej łagodniejsza, z pewnością mniej mroczna i brutalna. Miejscami wyziera z niej naiwność, ale można złożyć to na karb młodego wieku głównego bohatera.

Samo zakończenie, w stosunku do budowanego napięcia, wydaje się poprowadzone zbyt szybko. Pod koniec czytelnik zostaje zalany rozwiązaniami, przy czym niektóre kwestie nie otrzymują rozstrzygnięcia. Wiek może odgrywać kluczową rolę, gdyż wraz ze wzrostem liczby przeżytych lat, ale również ilością przeczytanych powieści wyrabia się w czytelnikach zmysł co do przewidywania przyszłych wydarzeń książkowych. Cóż, nie powinno być wielkim zaskoczeniem, jeśli napiszę, że rozstrzygnięcie wielu wątków można przewidzieć. Wątek polski jest nie tylko miłym zaskoczeniem, ale również jego nawiązanie do historii przykuwa uwagę, zwłaszcza polskiego czytelnika. Cóż, może odnośnie pewnej organizacji autor zbytnio pofolgował, ale można przymknąć na to oko. Samo zakończenie nasuwa wniosek, że poszczególne tomy będą silniej ze sobą powiązane niż ma to miejsce w przypadku cyklu o Myronie Bolitarze.

Podsumowując, „Schronienie” nie otwiera jakiejś super zawiłej, pełnej zwrotów akcji trylogii, poruszającej wątki, nad którymi warto się zastanowić. Z natury skierowane do młodszych odbiorców, może stanowić świetne wprowadzenie do czekającego ich w przyszłości świata literackiego kryminału. Starsi stali czytelnicy Cobena mogą sami ocenić nową odsłonę ulubionego pisarza, który dostarcza przede wszystkim czytelniczej rozrywki.

Ratując człowieka, ratujesz świat

Będący w bliższych relacjach ze światem książek w większym lub mniejszym stopniu orientują się co do najbardziej poczytnych autorów. Cóż, Harlana Cobena nie trzeba przedstawiać. Nawet jeśli ktoś sam nie zaczytuje się w jego twórczości wie przynajmniej w jakim gatunku tworzy. Tak, jak w przypadku każdego pisarza, który ma spory...