Jarosław Grzędowicz wielkim pisarzem jest. Gdyby ktoś miał co do tego jakieś wątpliwości, wystarczy sprawdzić listę najważniejszych literackich nagród, jakie ma na swoim koncie. Trzykrotnie nagradzano go Zajdlem, za pierwszy tom „Pana Lodowego Ogrodu”, opowiadanie „Wilcza zamieć” oraz powieść „Popiół i kurz - Opowieści ze świata Pomiędzy”. Ten ostatni tytuł wydawnictwo Fabryka Słów odświeżyło niedawno w nowym, zintegrowanym wydaniu. Choć lista indywidualnych publikacji pana Jarka nie jest długa, to niejednokrotnie blask i chwała „Pana Lodowego Ogrodu” przyćmiewa inne dzieła autora - a warto pamiętać i o nich. Tym bardziej, że „Popiół i kurz” to kawał naprawdę porządnej literatury.

Bohaterem powieści jest z pozoru zwyczajny szary człowiek, jakich wielu nas otacza - nauczyciel akademicki, profesor etnologii, skłócony z rodziną, powoli przekwitający, niegroźny dziwak. Pozory jednak, jak mają w zwyczaju, lubią mylić. Bohater ma bowiem pewną nietypową umiejętność - potrafi przedostać się do świata, który jest po drugiej stronie. Nie, nie chodzi o niebo, ani piekło. To coś znacznie gorszego, gdzie trafiają zagubione dusze, zanim ktoś pokaże im drogę. I on właśnie to robi - niczym mityczny Charon, za uiszczeniem stosownej opłaty, osławionego obola, przeprowadza zbłąkane istnienia „na drugą stronę”. I jako jeden z nielicznych, potrafi ze Świata Pomiędzy wrócić cały i zdrowy. Tym razem jednak jego wędrówki posłużą rozwikłaniu zagadki śmierci przyjaciela, wokół której wyrastają liczne znaki zapytania. W sprawę wplątany jest tajemniczy zakon i wiedźma, a poszukiwanie prawdy doprowadzi do licznych nieprzewidzianych konsekwencji - nie wyłączając śmierci bohatera. W pewnym sensie.

Grzędowicz wymieszał tu kilka gatunków, wybierając najlepsze, klasyczne elementy - oryginalny, tajemniczy i niebezpieczny świat, w którym zdarzyć może się wszystko, zagadkę rodem z dobrego kryminału, ze sporą dawką mitu, tajemnic starożytnej kultury, niczym w powieściach Dana Browna, z typowo fantastycznymi stworami, które doskonale poradziłyby sobie w niejednym horrorze. Do tego inteligentne, choć niezbyt liczne dialogi, klimatyczne opisy, pozwalające odczuć prawdziwie przytłaczającą grozę Świata Pomiędzy, oraz efektowne sceny walki i trochę rozmyślania na tematy wyższe, jak sens życia i koegzystencji z innymi. Czego chcieć więcej? Może rozwinięcia niektórych wątków, ale nawet bez tego, „Popiół i Kurz” wypada znakomicie. Lektura nie dłuży się, narracja, dzięki maksymalnemu uproszeniu jest niezwykle płynna, dynamizm akcji odpowiednio zrównoważony, dlatego treść powieści dosłownie połyka się, nie odczuwając upływającego przy książce czasu.

„Popiół i kurz - Opowieści ze świata Pomiędzy” to zręcznie napisana powieść, która w pełni zasługuje za uwagę każdego fana polskiej fantastyki. Tym, którzy potrzebują zachęty, polecam opowiadanie „Obol dla Lilith” z antologii „Demony”, które posłużyło za prolog do powieści. Nowe wydanie, jak już przyzwyczaiła nas Fabryka Słów, jest jeszcze lepsze od poprzednich - świetnie skomponowane graficznie, ze wzmocnioną oprawą, dobry papierem, itp., itd. Radość z posiadania go jest więc równie duża, jak zadowolenie z samej lektury.

Polecam.

Paweł Kukliński