Recenzja pierwotnie zamieszczona na portalu szortal.com

Rok na morzu

Historią wojen morskich fascynuję się niemal od zawsze. Naturalną koleją rzeczy pozycje prezentowane przez wydawnictwo FINNA weszły w zakres mojego zainteresowania. Liczne lektury utwierdziły we mnie wrażenie dużej rzetelności i solidności propozycji oferowanych przez tę oficynę. Tym razem w moje ręce dostała się książka Theodora Detmersa – Krążownik Kormoran, wydana w kultowej „Serii z kotwiczką”.
Krążownik HSK Kormoran był krążownikiem pomocniczym prowadzącym działania rajderskie w czasie drugiej wojny światowej. Występując pod wieloma banderami i różnymi nazwami (uśmiech na twarz przywołuje Wiaczesław Mołotow), wykorzystując kamuflaż statku handlowego atakował z zaskoczenia jednostki państw alianckich. W czasie swej niemal rocznej służby zatopił lub zdobył 11 statków oraz zatopił jeden okręt wojenny - HMAS Sydney. Walka z australijskim krążownikiem była jego ostatnią, uszkodzenia otrzymane w czasie tego starcia spowodowały zatonięcie Kormorana i koniec korsarskiej kariery. Pojedynek tych dwóch okrętów jest jedną ze słynniejszych morskich historii drugiej wojny światowej. Tajemnice i kontrowersje dotyczące tego wydarzenia do dziś nie zostały do końca wyjaśnione i wciąż wzbudzają emocje. Dzięki książce Detmersa przeżywamy ten pojedynek sekunda po sekundzie zagryzając palce z podniecenia.
We wstępie poznajemy w skrócie marynarską karierę Theodora Detmersa z czasów przed objęciem dowództwa rajdera. Zdobywał doświadczenie pełniąc różne funkcje na wielu jednostkach, od żaglowców i małych torpedowców poczynając, na krążownikach kończąc. Tuż przed Kormoranem dowodził niszczycielem Hermann Shoemann. Służba na korsarzu przyniosła mu awans na komandora i Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego, najwyższe odznaczenie wojskowe okresu III Rzeszy.

Wspomnienia dowódcy okrętu pozwalają nam obserwować pełną historię krążownika. Poczynając od przejęcia przez Detmersa dowodzenia okrętem, przyglądamy się wielomiesięcznym przygotowaniom do wypłynięcia, poznajemy techniczne przystosowanie krążownika do roli rajdera, treningi i szkolenia. Skądinąd te fragmenty dają interesujący wgląd w stosunki panujące w marynarce niemieckiej. Później przedostanie się na Atlantyk i służba zakończona walką z HMAS Sydney. Historię kończy opis pobytu w niewoli australijskiej.

Autor opisuje swój rejs bardzo drobiazgowo. Poświęca wiele miejsca szczegółom technicznym. Rzeczowo przestawia wady i zalety krążownika, ogólną konstrukcję okrętu, uzbrojenie, silniki, itp. Dowiadujemy się jak poszczególne elementy wpływały na działanie jednostki, jakie pojawiały się problemy i jak je rozwiązywano. Poznajemy system zaopatrzenia i trudności z tym związane, metody postępowania w przypadku kontaktu z napotkanymi jednostkami, sposoby walki – szczególne w przypadku krążownika korsarskiego.

Nie mniej uwagi poświęca autor marynarzom i ich życiu na pokładzie okrętu. Wielomiesięczny rejs to monotonia przerywana rzadkimi akcjami bojowymi. Z książki dowiadujemy się jaki wpływ miała taka sytuacja na morale, relacje międzyludzkie czy stosunek do służby i w jaki sposób radzono sobie z nudą. Oglądanie filmów w okrętowym kinie i rekinie ‘safari’ w celu zdobycia zębów na popularne naszyjniki to tylko te najbardziej oczywiste rozrywki. Interesująco wygląda sprawa stosunku do jeńców traktowanych z najwyższą troskliwością. Autor podkreśla, że niemieccy marynarze są bezwzględni w boju lecz szlachetni i rycerscy w stosunku do pokonanego wroga. Wielokrotnie przytacza historie potwierdzające taki stan rzeczy. Na ile taki obraz odpowiada prawdzie, musimy ocenić sami.

Nie można mieć pretensji do literackiej strony prezentowanej propozycji. Styl pisarski Detmersa nie jest doskonały ale nie można go oskarżyć o jakieś poważne niedociągnięcia. Żołnierska szczegółowość i rzeczowość posiłkowana wyjątkowym zmysłem obserwacji połączona z odrobiną gawędziarskiego pamiętnikarstwa powodują, że przewracamy kolejne strony z niesłabnącym zainteresowaniem.

Niestety nie udało się uniknąć kilku niedociągnięć. W spisie treści zaginęły dwa rozdziały co powoduje małe zamieszanie z ich numeracją. Zamieszczony na końcu książki poglądowy rysunek okrętu nie do końca zgadza się z opisami zamieszczonymi w tekście. Do wad książki należy zaliczyć też brak jakiejkolwiek, choćby najprostszej mapki przedstawiającej szlak Kormorana oraz zestawienia atakowanych jednostek. Nie są to wielkie uchybienia ale ich wyeliminowanie przy kolejnym wydaniu uczyniłoby pozycję niemal idealną.

Na wstępie pisałem że Krążownik Kormoran nie jest moją pierwszą książką wydaną przez FINNĘ. Kończąc mogę napisać, że z pewnością nie ostatnią. Fascynująca historia, bogata w interesujące szczegóły, napisana przyjemnym językiem wspartym profesjonalną robotą translatorską czyni z tej pozycji rzecz godną uwagi. Zdecydowanie mogę ją polecić wszystkim fascynatom morskich historii wojennych.

Recenzja pierwotnie zamieszczona na portalu szortal.com

Rok na morzu

Historią wojen morskich fascynuję się niemal od zawsze. Naturalną koleją rzeczy pozycje prezentowane przez wydawnictwo FINNA weszły w zakres mojego zainteresowania. Liczne lektury utwierdziły we mnie wrażenie dużej rzetelności i solidności propozycji oferowanych przez tę oficynę. Tym razem w moje ręce...