Powoli zmieniam zdanie na temat powieści kryminalnych rodzimych autorów. Zupełnym przypadkiem trafiłem na mniej znanego (ale nie debiutującego) pisarza, prezentującego jednak poziom zdecydowanie wyższy od najpopularniejszych person polskiego światka literackiego. Krzysztof Beśka bazując na wyświechtanym schemacie starego gliny i młodego gliny stworzył nową jakość powieści kryminalnej z lokalnego podwórka. Nie dość, że świetnie się czyta, to jeszcze mimowolnie chce się więcej i więcej. Po ponad 300-stronicowej lekturze „Wieczornego seansu” nadal chcę więcej.

Krzysztof Beśka jest pisarzem i dziennikarzem urodzonym w Mrągowie i absolwentem jednej z olsztyńskich uczelni wyższych. Do tej pory wydał pięć powieści, dzięki którym otrzymał m.in. Wawrzyn – Literacką Nagrodę Warmii i Mazur. Ponadto, jest autorem wielu opowiadań, słuchowisk radiowych i tekstów piosenek. W jego twórczości można zauważyć silny związek z Mazurami i Krainą Wielkich Jezior. Nie ma się zatem co dziwić, że mimo ulokowania akcji „Wieczornego seansu” w Warszawie, co rusz znajdziemy odniesienia do terenów północno-wschodniej Polski.

Głównym bohaterem powieści jest Konstanty Podbiał, zwany Kostkiem – komisarz stołecznej komendy przeniesiony z peryferii - północnej Polski, po trzydziestce, z problemami i dziwnym pechem. Miał go dwa razy w poprzedniej komendzie, ma i w obecnej, a i małżeństwo ze sławną aktorką Katarzyną Rawską – za sprawą której to zmienił pracę – też okazało się pechowe. Kostka spotykamy po raz pierwszy w warszawskim metrze, gdy pourlopowy powrót do pracy umila sobie obserwowaniem ludzi, korzystających z tego „nowoczesnego” środka transportu miejskiego. Jego stan zdrowia pozostawia trochę do życzenia, przygotowuje się do rozwodu z żoną, a na dodatek już za godzinę wraz ze swoim partnerem Tymonem Nowakiem zostanie przydzielony do sprawy morderstwa despotycznego dyrektora firmy Uniwertex. Pierwsze podejrzenia padają na świeżo zwolnionych pracowników, wobec których ofiara stosowała mobbing i przemoc psychiczną. Jednak wraz z kolejnymi wydarzeniami okazuje się, że sprawa nie jest tak prosta, jak mogłaby się wydawać, a jej rozwiązanie może być co najmniej trudne.

Zaskoczyło mnie w tej książce prawie wszystko, ale zaskoczyło pozytywnie. Chociaż Beśka korzysta z klasycznych wzorców kryminałów, to stawia na ich nowoczesne adaptowanie i opakowanie w wielkomiejski klimat współczesnej Warszawy. Tyle, że odrzuca źle rozumiany (a tak popularny wśród naszych pisarzy) lokalny patriotyzm i pisze o polskich miastach tak, jakby przedstawiał np. Nowy York. Na plus są również kreacje bohaterów - z jednej strony pisarz postawił na minimalną liczbę uczestników fabuły, z drugiej natomiast, każda postać jest wyrazista i dopracowana, obrazująca pewien model człowieka w sposób wykraczający poza potrzeby powieści. Czepliwi mogliby się pewnie przyczepić do języka, ale i ten wg mnie jest atutem książki. Zamiast prostych krótkich zdań i przeważającej ilości dialogów, mamy rozbudowane akapity opisowe złożone z długich wielokrotnie złożonych zdań. Książki nie czyta się szybko i w jeden wieczór, ale to tylko dodaje uroku całości i jeszcze bardziej podkreśla kreację głównego bohatera.

Żeby nie było zbyt mrocznie, książka obfituje w akcenty humorystyczne, co zdecydowanie uprzyjemnia i ubarwia lekturę. Jednak ze względu na lekko cyniczne obserwacje głównego bohatera nt. społeczeństwa, mamy do czynienia raczej z czarnym humorem. I bardzo dobrze, bo taki komediodramat raczej nie zyskałby uznania w moich oczach, a tak - zastosowane zabiegi pozwoliły oderwać się od głównego wątku fabuły, nie burząc jednocześnie całego nastroju.

Autor „Wieczornego seansu” wysmażył kryminał pierwszorzędny. Powinien zadowolić tak niedzielnych czytelników, jak i weteranów powieści kryminalnych. Akcja zasuwa do przodu już od pierwszych stron i zwalnia dopiero na epilogu. Po skończonej lekturze mam wilczy apetyt na kolejną książkę Krzysztofa Beśki. Czuję, że będzie dobra.

Robert Fryga