Dwudziestolecie robi się modne i popularne - i dobrze, bo nareszcie pojawiają się opracowania, monografie i wznowienia. Żal tylko bierze, że poziom jakby nie ten.

Bardzo się ucieszyłam na wznowienie Stachowicz, bo postać to barwna i wiele od tej książeczki oczekiwałam. Owszem, na początku zapowiadało się obiecująco: charakterne i uparte dziewczę, którego głupotę odpowiednią do wieku można jeszcze wybaczyć czy ostatecznie przyjąć z pewną dozą sympatii, gwarantuje niejako, że dalej nie będzie nudno. Ucieczka do Nałęczowa i powrót do domu mają jeszcze swój urok, ma go również historia pierwszych tygodni małżeńskiego pożycia, kiedy okazuje się, że wychodzenie za mąż na złość tacie to nie był najlepszy pomysł. Owszem, coś zaczyna zgrzytać, ale przecież pojawia się Witkacy, a autorka staje na wysokości zadania i udaje się jej oddać klimat zwariowanych popijaw tamtych czasów. Nie wiedzieć kiedy, połowa książki zostaje przeczytana, może pozostaje lekki niedosyt, ale są nadzieje na coś więcej i właśnie wtedy... zaczynają się schody.
Bella wyjeżdża do męża, do Wiednia, jej pożycie zaczyna się układać i krzepiąca jest pogoda ducha, z jaką odnosi się do otaczającej ją rzeczywistości. Wtórne, ale bezpretensjonalne. A potem zaczyna się chaos i jazda bez trzymanki w najgorszym tego słowa znaczeniu - ostatnie 50 stron to jakaś pomyłka. Bella nie kocha profesora, który mierzi ją i odstręcza, w dodatku zdradzając cechy rasowego paranoika, ale ta uparta jak osioł kobietka, która potrafiła wymóc na ojcu każde ustępstwo, temu mężczyźnie jakoś odmówić nie może i zostaje jego kochanką, przy okazji rozbijając swoje w gruncie rzeczy stabilne i dość udane małżeństwo. Po co? Dlaczego? Ano dlatego - co zresztą sama Czajka przyznaje - że głupia była. Trudno zaprzeczyć. Po co o tym pisać? A po nic, ale książka jest, broszurkowa i marnie wydana co prawda, a wyceniona na całe 40 złotych. Dramaturgii w tym żadnej, refleksji ani świadomości, co się robi też nie, a czytelnikowi zostaje irytacja na gęś.

Chciałabym się odnieść również do wspomnianej w innych opiniach bezpruderyjności. Owszem, Czajka bez żenady pisze o przygodach nocy poślubnej i żal trochę, że miała za sobą takie doświadczenia zamiast bardziej pozytywnych. Owszem, opisuje swoją aborcję i to, co niektórych czytelników być może zbulwersuje, w innych być może obudzi współczucie dla kobiety, której nikt nie rozumiał ani nikt nie pomógł. Postawa Czajki w dzisiejszym kulcie macierzyństwa, tacierzyństwa i bobaska może razić i oburzać, ale właśnie dlatego i również dlatego, że jej decyzja była taka kontrowersyjna, dobrze jest, że taka wzmianka się pojawiła. Owszem, autorka pisze o całowaniu się i bez fałszywej skromności opisuje najgłupszy romans, z jakim się zetknęłam. Ale czy to jest wynik bezpruderyjności czy głupoty to już jest osobna sprawa i po lekturze nasunęła mi się taka myśl, że cała ta szczerość to raczej wynik nieświadomości kontekstu i niedojrzałości niż odwagi do życia po swojemu.

Reasumując: nastroju Dwudziestolecia za grosz, romansu żadnego, emocji i akcji tym bardziej, lektura zajmuje mniej więcej wieczór - może dwa - a w bonusie bohaterka na poziomie umysłowym gęsi. Cena: mocno nieadekwatna.

Dwudziestolecie robi się modne i popularne - i dobrze, bo nareszcie pojawiają się opracowania, monografie i wznowienia. Żal tylko bierze, że poziom jakby nie ten.

Bardzo się ucieszyłam na wznowienie Stachowicz, bo postać to barwna i wiele od tej książeczki oczekiwałam. Owszem, na początku zapowiadało się obiecująco: charakterne i uparte dziewczę, którego głupotę...