Któż nie nuci czasami: „całuję Twoją dłoń, madame” czy „umówiłem się z nią na dziewiątą” albo i „już taki jestem zimny drań”? Założę się, że wiele osób uśmiechnęłoby się pod nosem, gdyby należało odpowiedzieć na takie pytanie. A przecież są to słowa przedwojennych jeszcze szlagierów, które wykonywał jeden z najbardziej znanych kabareciarzy i aktorów rewiowych i filmowych międzywojnia Eugeniusz Bodo. Dziś postać jednak zapoznana. Ci trochę starsi z nas na pewno pamiętają cykl „W starym kinie” Stanisława Janickiego emitowany w TVP od lat 60. do 90. XX w., który prezentował przedwojenne filmy, a w nim Eugeniusza Bodo, niekwestionowaną gwiazdę ówczesnego kina.

Postać Bodo, niesprawiedliwie zapomnianą czy pomijaną w historii polskiej rozrywki filmowej, postanowił przypomnieć biografią Ryszard Wolański, autor „Leksykonu Polskiej Muzyki Rozrywkowej”. Warto do niej sięgnąć, tym bardziej, że będzie zapewne okazja, by obejrzeć odnalezione w ostatnich latach filmy z udziałem aktora (zachowało się 24 z 31). Przywracaniem tych dzieł szerszej publiczności zajmuje się Filmoteka Narodowa.

Historia Bodo, a właściwie Bohdana Eugène Junoda, obywatela II Rzeczpospolitej ze szwajcarskim paszportem (po ojcu), jest z jednej strony opowieścią o niezwykle utalentowanym, młodym, przystojnym i popularnym amancie, z drugiej – mroczną historią celebryty, o którego upomniała się miażdżąca machina historii. I przede wszystkim po to, by dowiedzieć się, jak naprawdę było, sięgnęłam po tę biografię. Rzeczywiście, rzetelnie postarał się autor dotrzeć do prawdy o śmierci Bodo. A zginął on w łagrze sowieckim w 1943 r. Nie chodzi o to, by sensacyjnie docierać do finału, jak w jakimś kryminale, ale po prostu, po ludzku - dać świadectwo. A odpowiedź na pytanie: dlaczego tak? Jak to często bywa w przypadku opowieści o losach ludzi, których pochłonęła wojna, zaskakuje banalnością, banalnością wojennego zła.

Biografia Bodo jest nie tylko książką o nim samym, ale i opowieścią o świecie rozrywki lat 20. i 30. XX wieku. Oprócz wielu zdjęć znajdziemy w niej liczne biogramy artystów tego czasu, ponadto przezabawne czasami streszczenia przedwojennych filmów. Jest to również niezła kopalnia wiedzy o kabaretach, rewiach i początkach polskiego kina, niemego i dźwiękowego. Sporo w niej materiału anegdotycznego, jak choćby ten:

- Niech pani pamięta, że w tej scenie musi być sex appeal - zwrócił się do gwiazdy reżyser.
– Dobrze – odpowiedziała gwiazda – ale na czem to właściwie polega?
– Nagość powinno się wyczuwać pod pani toaletą –odparł zakłopotany reżyser.

Na facebooku powstała strona Café Bodo, przypominająca aktorów tamtego czasu. Zdecydowanie za mało ludzi o nich mówi. Książka Wolańskiego podpowiada, dlaczego trzeba i dlaczego warto.

Justyna Radomińska