„Człowiek Średniowiecza” to praca zbiorowa pod redakcją francuskiego historyka Jacques'a Le Goffa, w której znajdziemy 10 szkiców autorstwa wybitnych znawców średniowiecza, w tym Bronisława Geremka. Celem książki jest przedstawienie człowieka wieków średnich w zależności od miejsca, które zajmował w swoim życiu. Średniowiecze jawi nam się jako jedna z najbardziej sztywnych pod względem społecznym epok w dziejach, w której każdy miał swoje określone miejsce w idealnej drabinie feudalnej. Ale czy na pewno? Warto sięgnąć po tę książkę, aby odkryć, jak wiele powszechnych sądów o średniowieczu nie jest do końca zgodnych z prawdą historyczną.

Każdy z 10 rozdziałów książki poświęcono konkretnej grupie społecznej, która występowała w omawianej epoce. Oczywiście, w ograniczonej formie tego opracowania nie było możliwe szczegółowe omówienie całego spectrum średniowiecznego społeczeństwa, dlatego autorzy skupili się na kilku określonych, największych i najbardziej znaczących grupach. Warto dodać, że każda z tych grup spokojnie mogłaby się stać podstawą do osobnej pracy monograficznej. W mojej ocenie najwartościowsze są części poświęcone przedstawicielom mieszczaństwa (rozdziały „Mieszczanin i życie w mieście”, „Kupiec”, a także częściowo z tym związany rozdział „Człowiek marginesu”). Trochę rozczarowujące dla mnie było natomiast rozdziały poświęcone chłopom (zbyt ubogi, jeśli weźmiemy pod uwagę stosunek ilościowy) i intelektualistom średniowiecza (szkic za bardzo „tonie” w omówieniu wybitnych intelektualistów epoki, a za mało ukazuje funkcjonowanie ich jako grupy społecznej, ale to oczywiście moja opinia). Wbrew moim obawom natomiast całkiem ciekawy i sprawnie napisany okazał się rozdział IX, poświęcony świętym.

Całość książki oceniam jako naprawdę wzorową pozycję, która nie tylko przysparza wielu informacji o ludziach żyjących w średniowieczu, ale także może stanowić przyczynek do dalszych poszukiwań. Wbrew obiegowym opiniom, średniowiecze w ujęciu autorów staje się epoką bogatą dzięki swojej różnorodności. Z jednej strony bowiem mamy do czynienia z odgórną i ideologiczną próbą zamrożenia społeczeństwa w ramach sztywnej drabiny feudalnej (czyli podziału na tych, co pracują, tych, co się modlą, i tych, co walczą),z drugiej natomiast z podskórnym procesem rozsadzania tych podziałów, które nie były w stanie zatrzymać dynamizmu i ruchliwości człowieka wieków średnich. Książka „Człowiek Średniowiecza” pokazuje, jak jednostka, wtopiona w swoją grupę społeczną, wymyka się sztucznym schematom, stopniowo odmieniając oblicze tej długiej epoki historycznej.

Książka jest dziełem profesorów akademickich, zatem niekoniecznie jest łatwa w odbiorze dla przeciętnego czytelnika, ale już miłośnicy historii, a średniowiecza w szczególności, nie powinni mieć większych problemów z jej przeczytaniem. Warto również uwzględnić, że mając do czynienia ze zbiorem szkiców różnych autorów, jedne mogą być napisane ciekawiej od innych, ale wszystkie na pewno zawierają ogrom informacji.

„Człowiek Średniowiecza” to praca zbiorowa pod redakcją francuskiego historyka Jacques'a Le Goffa, w której znajdziemy 10 szkiców autorstwa wybitnych znawców średniowiecza, w tym Bronisława Geremka. Celem książki jest przedstawienie człowieka wieków średnich w zależności od miejsca, które zajmował w swoim życiu. Średniowiecze jawi nam się jako jedna z najbardziej sztywnych...

Wyśmienity zbiór esejów pod redakcją wybitnego francuskiego mediewisty Jacquesa'a La Goffa. Książka z serii W Kręgu Codzienności zawiera zbiór opracowań najwybitniejszych historyków - ten dotyczy człowieka średniowiecza. Miejsce i rola jaką on odgrywał w średniowiecznej rzeczywistości, dodatkowo tak bardzo podporządkowanej religii i oczekiwaniu za życiem pozagrobowym. Gdzie życie doczesne powinno być tylko etapem, w którym każda chwila poświęcona powinna być Bogu. W dużej mierze teologia wywierała niesamowity wpływ na społeczności średniowiecza. Jednak jakie jeszcze namiętności, spostrzeżenia i obsesje - kształtowały mentalność średniowiecznego: Mnicha, rycerza, mieszczanina czy chłopa. Był to świat jakże odmienny od dzisiejszego. wymagający zupełnie innego spojrzenia i nie próbowania oceniania go naszymi kryteriami, zupełnie innymi niż te które napędzały życie w średniowiecznym mieście czy na wsi. Jest to świat do którego współczesnym trudno się zbliżyć mentalnie, możemy tylko próbować zrozumieć i wykazać się wyjątkową empatią, ażeby wczuć się w życie w tamtych odległych czasach. A to nie tylko wojowie, mnisi, mieszczanie i chłopi. To także rodzina i rola jaką odgrywała kobieta, to również średniowieczny artysta i intelektualista oraz człowiek marginesu - tutaj znakomity esej polskiego mediewisty Bronisława Geremka. Pozycja może nie łatwa w odbiorze multum zwrotów łacińskich, pisana akademickim językiem, ale polecam każdemu zainteresowanemu tą epoką.

Wyśmienity zbiór esejów pod redakcją wybitnego francuskiego mediewisty Jacquesa'a La Goffa. Książka z serii W Kręgu Codzienności zawiera zbiór opracowań najwybitniejszych historyków - ten dotyczy człowieka średniowiecza. Miejsce i rola jaką on odgrywał w średniowiecznej rzeczywistości, dodatkowo tak bardzo podporządkowanej religii i oczekiwaniu za życiem pozagrobowym. Gdzie...

Książki takie jak ta pokazują, że widzenie w człowieku średniowiecznym wyłącznie zabobonnego półgłówka jest bardzo krzywdzące, bo w niektórych przypadkach jego umiejętność wyciągania adekwatnych wniosków z obserwacji otoczenia mogłaby być dla dzisiejszych ludzi szczytnym wzorem. Ówczesna trzeźwa ocena bankowości kredytowej jest dobrym przykładem:

"Ciężar przekleństwa wiszącego nad duszą lichwiarza jest tak wielki, że na pogrzebie jednego z nich sąsiedzi nie byli w stanie unieść jego ciała. Księża odmawiali grzebania tych wyzyskiwaczy w poświęconej ziemi, a gdy wywożono zwłoki lichwiarza na ośle, wyrzucano je poza miasto na śmietnisko pod szubienicą."

"Lichwiarz budzi odrazę w oczach Boga i ludzi, przede wszystkim dlatego że nie istnieje żaden inny grzech, który byłby popełniany równie często. Cudzołożnicy, rozpustnicy, zabójcy, krzywoprzysięzcy, bluźniercy w pewnej chwili zaprzestają popełniania grzechów, podczas gdy zyski lichwiarza nieprzerwanie rosną."

"Nienawiść do lichwiarzy była nieprzejednana. Pewien kronikarz z pierwszej połowy XIII wieku, Mateusz z Paryża, pisał o Lombardczykach (tak nazywano w krajach na północ od Alp bankierów i lichwiarzy włoskich): 'Lombardczycy, wielcy spryciarze (…) są zdrajcami i oszustami (…). Pożerają nie tylko ludzi i zwierzęta domowe, lecz także młyny, zamki, posiadłości ziemskie, łąki, zarośla i lasy (...)W jednej dłoni trzymają kartkę papieru, a w drugiej pióro, i za ich pomocą wyzyskują miejscową ludność i napełniają swoje torby ich srebrem (…).'"

"Sąd nad duszą lichwiarza odbywa się w chwili śmierci (…) straszliwe demony ściągają jego duszę bezpośrednio do piekła (…). Lichwiarz jest najwierniejszym sługą diabła, który niezwłocznie staje przy jego duszy, nie dając nieszczęsnemu żadnej szansy na odkupienie popełnionych win czy uzyskanie zgładzenia grzechów przez modlitwę."

"Przypomnijmy sceny piekielnych tortur, jakie cierpią lichwiarze w dantejskim Piekle. Nic nie może uratować żyjącego z procentów 'finansisty', jak tylko całkowite rozdanie bogactw tym, których za życia wykorzystywał. Żadne częściowe wynagrodzenie win nie może go uratować."

Książki takie jak ta pokazują, że widzenie w człowieku średniowiecznym wyłącznie zabobonnego półgłówka jest bardzo krzywdzące, bo w niektórych przypadkach jego umiejętność wyciągania adekwatnych wniosków z obserwacji otoczenia mogłaby być dla dzisiejszych ludzi szczytnym wzorem. Ówczesna trzeźwa ocena bankowości kredytowej jest dobrym przykładem:

"Ciężar przekleństwa...

Zbiór artykułów na temat podany w tytule pod redakcją znakomitego francuskiego mediewisty. Książka moim zdaniem raczej przeznaczona dla zawodowych historyków niż dla szerokiej publiczności. Pisana dosyć trudnym beznamiętnym językiem. ale porusza bardzo ciekawe tematy - jak wyglądała średniowieczna rodzina i jakie miejsce zajmowała w niej kobieta, jak wyglądało życie mnichów, rycerzy, chłopów, mieszczan itd. Książka wydana w serii "W kręgu codzienności" Świata Książki, właśnie tę średniowieczną codzienność próbuje przybliżyć.

Zbiór artykułów na temat podany w tytule pod redakcją znakomitego francuskiego mediewisty. Książka moim zdaniem raczej przeznaczona dla zawodowych historyków niż dla szerokiej publiczności. Pisana dosyć trudnym beznamiętnym językiem. ale porusza bardzo ciekawe tematy - jak wyglądała średniowieczna rodzina i jakie miejsce zajmowała w niej kobieta, jak wyglądało życie...