Gurb, zgodnie z powierzoną mu misją, trafia na ziemię. Gurb przybiera postać atrakcyjnej kobiety. Gurb wsiada do obcego samochodu. Gurb znika. Brak wiadomości od Gurba.

To właśnie wydarzenie jest początkiem wielkich poszukiwań, prowadzonych przez resztę dwuosobowej kosmicznej załogi. Dowódca statku, wbrew swojej misji i poleceniom zwierzchników, również trafia na planetę Ziemię i poszukuje swojego współtowarzysza.

Kosmita może się zmaterializować jako ktokolwiek i cokolwiek. Nasz bohater materializuje się kilkakrotnie. Jego kosmiczne zdolności, choć niezbyt współgrające z ludzkimi nawykami, niejednokrotnie ułatwiają mu życie. Wyciąga z bankomatu nieograniczoną ilość pieniędzy, bez posiadania konta i karty kredytowej. Próbuje zrozumieć otaczający go świat, co jednak nie jest dla kosmity zbyt łatwe. Prowadzi to do wielu komicznych sytuacji, jak jazda na nartach po Barcelonie.

Eduardo Mendoza to autor szczególnie uwielbiany przez polskich czytelników, a jego książka „Brak wiadomości od Gurba” szczególnie zapadła w ich pamięci. Wydana ostatnio w nowej szacie graficznej przez Znak literanova, nawiązuje do ostatniego szablonu powieści Mendozy pod logotypem tegoż oddziału Znaku. Fenomen hiszpańskiego autora przede wszystkim polega na jego szczególnym humorze. „Brak wiadomości od Gurba” to krótka książka, którą z powodzeniem można nawet przeczytać w jeden wieczór, a gwarantuje ona świetną zabawę i rozrywkę.

Jak przyznaje sam Mendoza, jednym z jego głównych idoli jest Goofey. W tym właśnie komicznym stylu kreskówkowej postaci jest prowadzona narracja „Braku wiadomości od Gurba”. Ma to swoje zalety, gdyż humor jest często niedorzeczny, co w przypadku opowieści kosmity o pobycie na Ziemi, jest jak najbardziej à propos. To humor często bardzo abstrakcyjny i bardzo sympatyczny dla czytelnika. Mając jednak wciąż w głowie Goofey’ego, nie mogłam oprzeć się wrażeniu, że wszystkie gagi już poniekąd skądś znam. Ponadto niektóre, choć umiały mnie „głośno” rozśmieszyć, co bardzo rzadko ma miejsce w przypadku książki, wydawały się być trochę aż nadto filmowe, jak na słowo pisane:

15:00. Wpadam do rowu wykopanego przez Katalońskie Przedsiębiorstwo Gazowe. 15:02. Wpadam do rowu wykopanego przez Katalońskie Przedsiębiorstwo Hydroelektryczne. 15:03. Wpadam do rowu wykopanego przez Katalońskie Przedsiębiorstwo Wodno-Kanalizacyjne. 15:04. Wpadam do rowu wykopanego przez Państwowe Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne. 15:05. Wpadam do rowu wykopanego przez Związek Mieszkańców z ulicy Córcega. 15:06. Postanawiam zrezygnować z kierowania się doskonałym planem heliograficznym i patrzeć pod nogi.

Tego typu wyliczanki są częstym zabiegiem, pojawiającym się na kartkach 160-stronicowej książki. Jest to niewątpliwie zabawne i czyta się przednio, po pewnym czasie staje się jednak odrobinę zbyt znane w swej abstrakcji.

„Brak wiadomości od Gurba” napisane jest w formie dziennika. To, co sprawia, że narracja jeszcze bardziej bawi, to dokładne oznaczenie godziny, w której dzieje się akcja. Dokładność zdarzenia autor podaje wręcz co do minuty. Zwiększa to abstrakcyjność humoru i wprowadza pewien porządek do niezrozumiałego i nieuporządkowanego życia kosmity na Ziemi. Bo tak samo jak nasz główny bohater nie rozumie do końca naszego świata, tak my nie zawsze rozumiemy i nie nadążamy za tokiem rozumowania Gurba.

Powieść Mendozy jest satyrą na porządek świata. W krzywym zwierciadle autor ukazuje przede wszystkim Barcelonę, z wszystkimi jej wadami, jak przytoczone wykopane dziury i roboty drogowe. Tajemnicze dla kosmity zachowania i przyzwyczajenia człowieka, które dla nas są naturalne, widziane oczami kogoś z zewnątrz przybierają absurdalny wymiar. Mendoza ukazuje wszystko to na przykładzie Barcelony i przyzwyczajeń Katalończyków, jednak wiele z ukazanych zachowań ludzi i paradoksów można zaobserwować w każdym, większym mieście. Być może więc kosmici nie raz, jak w powieści hiszpańskiego autora, odwiedzali już naszą planetę. Jednak nasz świat okazywał się dla nich na tyle zadziwiający i niezrozumiały, że żadne kosmiczne najazdy nam nie grożą, a obcy przybysze głowią się, by zrozumieć tę zacofaną, a jednak fascynującą cywilizację.

Monika Samitowska-Adamczyk