Spodziewałem się wspomnień o cieple domowego ogniska i więzach łączących kochającą się rodzinę. W zamian otrzymałem nieuświadomiony (chyba) lament autorki za utraconym i zmarnowanym dzieciństwem. W tej książeczce widać poszukiwanie (we wspomnieniach) miłości rodzicielskiej, ale obraz, który się wyłania, pokazuje dziecko traktowane raczej obojętnie, wręcz odtrącane (szczególnie przez matkę),żyjące na marginesie świata rodziców. Nieprzypadkowo najpiękniejsze zdania w książce poświęcone są przedmiotom. To właśnie one tworzą cieplejszą część wspomnień autorki, to one nasiąknięte są atmosferą domu, jako milczący strażnicy i powiernicy tajemnic, obserwatorzy zabaw i trudów dorastania dziecka. Przedmioty tworzą tą pewną, stałą część domu; coś, na czym można się oprzeć, przy niestałości uczuć rodziców. W sumie dookoła nich obraca się narracja książki. Autorka próbuje tłumaczyć trudny kontakt z rodzicami, ich chłód emocjonalny, traumatycznymi przeżyciami z okresów wojny. Często odnosi się do Holocaustu, próbuje przenosić psychiczne rany wojny na późniejszą niemożność uzewnętrzniania uczuć. Sprawia to jednak wrażenie nieco rozpaczliwej obrony pamięci rodziców przed samą sobą, szukania dla nich usprawiedliwień przez stęsknione miłości dziecko.
Smutna książeczka. Jednak nie z powodu treści zamierzonej przez autorkę, tylko z powodu tęsknoty i żalu, przebijających gdzieś spomiędzy zdań, którymi nieporadnie próbuje wmówić sobie przebaczenie.
Nie zdobyłem się na ocenę tej książki, tak jak nie potrafiłbym ocenić czyjegoś listu, czy stronicy wyrwanej z pamiętnika. Cudze wzruszenia, melancholia, nostalgia, garść wspomnień, są jak przedmioty w opuszczonym domu – można im się przyjrzeć, ale brakuje odwagi, aby coś zabrać dla siebie, a coś odrzucić jako bezwartościowe.

Spodziewałem się wspomnień o cieple domowego ogniska i więzach łączących kochającą się rodzinę. W zamian otrzymałem nieuświadomiony (chyba) lament autorki za utraconym i zmarnowanym dzieciństwem. W tej książeczce widać poszukiwanie (we wspomnieniach) miłości rodzicielskiej, ale obraz, który się wyłania, pokazuje dziecko traktowane raczej obojętnie, wręcz odtrącane...

Tak i nie...
Książkę czytałam, kiedy moja babcia była już bardzo chora, a jednak delektowałam się, dzięki niej, możliwością zadzwonienia do ukochanej osoby i usłyszenia jej głosu. Powiedzenia wszystkiego, co chcę by usłyszała zanim odejdzie. Właściwie dzwoniłam do babci codziennie czytając lekturę. I za to autorce mogę podziękować. Za ostatnie miesiące bliskości z babcią.
Lektura jest ciężka, choć króciuteńka. Nigdy nie przeczytałam jej do końca, ponieważ moja babcia umarła. Teraz byłoby to dla mnie zbyt bolesne.

Tak i nie...
Książkę czytałam, kiedy moja babcia była już bardzo chora, a jednak delektowałam się, dzięki niej, możliwością zadzwonienia do ukochanej osoby i usłyszenia jej głosu. Powiedzenia wszystkiego, co chcę by usłyszała zanim odejdzie. Właściwie dzwoniłam do babci codziennie czytając lekturę. I za to autorce mogę podziękować. Za ostatnie miesiące bliskości z...

Żałobę przeżywa się w samotności. To nie tylko ból i smutek. To także agresja, gniew, wściekłość. Z trudem dopuszczamy je do siebie; uważamy, że zmarli i niemowlęta mogą budzić tylko konwencjonalnie łagodne uczucia ciepła i szacunku. Wszystkie gwałtowniejsze uczucia odrzucamy. Cóż za kłamstwo!
W obliczu śmierci i narodzin kłębi się w nas tyle silnych i chaotycznych uczuć, że tracimy grunt pod nogami. Są to chwile niezwykle intensywnego wewnętrznego przeobrażenia, kiedy musimy szukać zupełnie nieznanych dróg, ponownie wytaczać źle oznakowane szlaki, pokonywać przeciwności, wydawałoby się nie do pokonania. Chwile, które prowadzą nas poza samych siebie. (cytat)

Żałobę przeżywa się w samotności. To nie tylko ból i smutek. To także agresja, gniew, wściekłość. Z trudem dopuszczamy je do siebie; uważamy, że zmarli i niemowlęta mogą budzić tylko konwencjonalnie łagodne uczucia ciepła i szacunku. Wszystkie gwałtowniejsze uczucia odrzucamy. Cóż za kłamstwo!
W obliczu śmierci i narodzin kłębi się w nas tyle silnych i chaotycznych uczuć,...

Bardzo osobista, pełna smutku i bólu książka, w której autorka dzieli się swoimi odczuciami po śmierci rodziców.

Najwięcej emocji wywołuje w niej kontakt z rzeczami, które zostały w domu ojca i matki:
"Przedmioty również stają się sierotami. Potrzebują przybranych rodziców, nowych przyjaciół, wyłącznych właścicieli - szaleńczo zazdrosnych i troskliwych.
Przedmioty cierpią, kiedy są niepotrzebne, porzucone, bezczynne. Jak na przykład wyrzucić klucze nie wiadomo do czego? ..."

Gdy czytałam takie fragmenty, nieodparcie przychodziły mi na myśl wiersze Wisławy Szymborskiej ("Kot w pustym mieszkaniu") i ks. Jana Twardowskiego ("Spieszmy się kochać ludzi").

Wizyta w opuszczonym mieszkaniu staje się także dla autorki okazją do snucia wspomnień o rodzicach, swoim dzieciństwie i dorastaniu. Osierocona córka zastanawia się, dlaczego tematem tabu w jej domu były wojna i Zagłada. Czy rodzice nie chcieli wracać do bolesnych wspomnień? Czy raczej chcieli ochronić swoją córkę przed demonami, które ścigały ich przez całe życie?
Wiele myśli i domysłów pozostaje niedopowiedzianych, gdyż nie ma już osób, które mogłyby udzielić na nie odpowiedzi.

Krótka książka Lydii Flem porusza także wiele innych problemów. Autorka zastanawia się m.in. jak i dlaczego przeżywają żałobę współcześni ludzie, dlaczego wstydzą się okazywać uczucia, czemu śmierć jest tematem tabu, a starość wizją niewygodną, o której w młodości nie chcemy myśleć...

Dużym plusem książki jest styl - autorka pisze w sposób niewymuszony, naturalny, bardzo komunikatywny, ale nie pozbawiony literackiego piękna.

Bardzo osobista, pełna smutku i bólu książka, w której autorka dzieli się swoimi odczuciami po śmierci rodziców.

Najwięcej emocji wywołuje w niej kontakt z rzeczami, które zostały w domu ojca i matki:
"Przedmioty również stają się sierotami. Potrzebują przybranych rodziców, nowych przyjaciół, wyłącznych właścicieli - szaleńczo zazdrosnych i troskliwych.
Przedmioty...