Tytuł "Fabryki Śmierci", jest nieco mylący. John Parker odnosi się w swojej książce do Jednostki 731, amerykańskich fabryk i poligonów służących do testowania broni BC, wspomina o podobnych kompleksach w Libii, oraz Rosji i innych krajach, ale robi to właściwie incydentalnie.

Autor skupia się przede wszystkich na swoim podwórku, czyli pięknie położonym, super-tajnym obiekcie zwanym Porton Down. Ilość informacji zawarta w tej książce jest imponująca, mimo, że tylko niewielka część dokumentów została odtajniona, ich treść i znaczenie robią na czytelniku dość duże wrażenie.

Od czasu premiery "Fabryk Śmierci" powstało dziesiątki dokumentów telewizyjnych i prawdopodobnie podobna ilość publikacji i książek tyczących się mrocznej historii Porton Down. Do opinii publicznej dotarła spora ilość nowych faktów, przykładowo o śmierci ochotnika-żołnierza narażonego na bezpośrednią ekspozycję sarinu, oraz o zakrojonych na szeroką skalę testach broni BC na żołnierzach pochodzenia indyjskiego.

Nie zmienia to faktu, że książka Johna Parkera czyta się jak powieść sensacyjną - jednym tchem. Niech Was jednak nie zmyli "chwytliwy", efektowny początek, "Fabryki Śmierci" to po prostu bardzo solidna reporterska robota, a nie wyssane z palca dyrdymały i zupełnie niczym nie poparte domysły. Jeżeli autor stawia jakąś ryzykowną tezę (np. o genezie tzw. Syndromu Zatoki Perskiej),to robi to podpierając się faktami których źródła można znaleźć w różnego rodzaju archiwach.

"Fabryki Śmierci" to książka o zagrożeniach jakie niesie ze sobą stosowanie broni chemicznej i biologicznej, o tym jak rządy różnych państw przez dziesiątki lat prowadziły (i prowadzą nadal) tajne badania, których celem było z jednej strony stworzenie jak najbardziej groźnego i potężnego arsenału zarazków i chemikaliów, z drugiej strony ochrona wojska i zwykłych obywateli przed dokładnie tymi samymi środkami zagłady. Najciekawszy jest w tym wszystkim dylemat poniekąd związany z zimnowojenną doktryną zwaną w skrócie M.A.D. Jeżeli rząd kraju "X" wie, że kraj "Y" posiada, lub prowadzi badania nad bronią BC, to w jego interesie leży uzyskanie podobnego, lub jeszcze większego poziomu zaawansowania w tej samej materii. Łączy się to zarówno z uzyskaniem odpowiednio dużego arsenału (chociażby w celu odstraszania),jak i w celach czysto defensywnych (detektory, stroje ochronne itp.).

Opisane błędne koło prowadziło do etycznie wątpliwych testów zarówno na zwierzętach, jak i ludziach. W samym Porton Down uśmiercono prawdopodobnie setki tysięcy zwierząt, a ochotnicy na których testowano gaz musztardowy, sarin, tabun i zapewne nawet gaz VX, przez lata borykali się z poważnymi problemami zdrowotnymi i kompletną ignorancją ze strony rządu.

Koniec Zimnej Wojny tylko w teorii przyniósł kres rozwojowi broni chemicznej i biologicznej. Cechą charakterystyczną międzynarodowych traktatów, jest to, że zbyt często są warte mniej, niż papier na jakim je spisano. Nie ulega wątpliwości, że to nie koniec...

"Killing Factories" Johna Parkera to z jednej strony ostrzeżenie, z drugiej proste pytanie, na które nie łatwo odpowiedzieć: czy potencjalne zagrożenie dla państwa, jest warte tego, by narażać życie i zdrowie własnych obywateli w imię narodowego bezpieczeństwa?

Mimo upływu 20 lat od premiery, "Fabryki śmierci" to książka nadal aktualna, bardzo sprawnie napisana (a także dobrze przetłumaczona). Jednak jej największym atutem nie jest (choć to bez wątpienia poważna zaleta),mnogość zawartych w niej informacji. Nie mniej istotne są pytania jakie zadaje John Parker. Polityczny cynizm ma na to prostą odpowiedź: racja stanu dobrem obywateli.

Tytuł "Fabryki Śmierci", jest nieco mylący. John Parker odnosi się w swojej książce do Jednostki 731, amerykańskich fabryk i poligonów służących do testowania broni BC, wspomina o podobnych kompleksach w Libii, oraz Rosji i innych krajach, ale robi to właściwie incydentalnie.

Autor skupia się przede wszystkich na swoim podwórku, czyli pięknie położonym, super-tajnym...