"Również mnie nieco oszołomił powojenny narkotyk sukcesu, sukcesu za wszelką cenę. Pamiętacie te hasła, prawda? Wigor, krzepa, twardy charakter, energia. Idziesz do przodu albo wypadasz z gry. Na szczytach jest dużo miejsca. Zdolny zawsze pnie się do góry. I te reklamy w pismach, na przykład z facetem, którego ukontentowany szef poklepuje po ramieniu, albo z dyrektorem o zaciętej twarzy, który tłucze grubą forsę, a swój sukces zawdzięcza takim-to-a-takim kursom korespondencyjnym. (...) Dalejże! Winduj chłopie, w górę swoje akcje! A jeśli zobaczysz leżącego, wskocz na niego obcasami i tak mu dołóż, żeby więcej nie wstał." (s. 174)

Brzmi znajomo? Brzmi. Oto świat Orwella. Szalenie prawdziwy, bezlitośnie aktualny a zarazem sprytnie wpleciony w opowieść George'a Bowlinga, głównego bohatera.

George, czterdziestopięciolatek z nadwagą, niespełniony mąż, ojciec dwójki dzieci, zatrudniony w agencji ubezpieczeniowej. Przeciętny człowiek. Snuje opowieść o swym dzieciństwie i młodości, odrobinę ją idealizując. W pewnej chwili pragnie stawić jej czoła i wrócić do niej nie tylko mentalnie. W tajemnicy przed rodziną udaje się w podróż w rejony swojego miasta rodzinnego. I niestety, rozczarowuje się. Znane mu zakątki nie są już tym czym zapamiętał.

Klimat powieści jest niepokojący. To swoista cisza przed burzą. Życie toczy się swoim torem, ludzie (prócz George'a Bowlinga) zdają się nie zważać na rosnącego w siłę Hitlera oraz na przemykające się po niebie bombowce. Bagatelizują rosnące zagrożenie wojną, wypierają powagę problemu.

"Brak tchu" to powieść z którą mam problem. Z jednej strony zachwyciła mnie swą uniwersalnością oraz dosadnością. Sformułowania Orwella, jego postrzeganie świata oraz relacji ludzkich jest mi niezmiernie bliski, ich aktualność momentami zapierała mi dech w piersiach. Z drugiej jednak strony, fabuła jest nijaka i nudnawa. Marazm i beznadziejność wylewają się z kolejnych stron powodując znużenie i irytację. Sam bohater, mimo iż wydawał się być dowcipny oraz inteligentnie postrzegający otaczający go świat, momentami budził we mnie rozdrażnienie.

Reasumując powieść na pewno warta jest uwagi. Trzeba jednak liczyć się z faktem, że mimo swego klasycznego przesłania, swoją niespieszną fabułą może rozczarować.

"Również mnie nieco oszołomił powojenny narkotyk sukcesu, sukcesu za wszelką cenę. Pamiętacie te hasła, prawda? Wigor, krzepa, twardy charakter, energia. Idziesz do przodu albo wypadasz z gry. Na szczytach jest dużo miejsca. Zdolny zawsze pnie się do góry. I te reklamy w pismach, na przykład z facetem, którego ukontentowany szef poklepuje po ramieniu, albo z dyrektorem o...