Rok po znakomitym "Limes inferior"(być może najlepsze polskie science-fiction), Zajdel zrobił znaczny krok w tył. Mimo że tytuł obiecywał wyjście z cienia, tak na prawdę jako czytelnicy w nim zostajemy. Autor serwuje nam jedynie nieskomplikowany zbiór metafor odnoszących się do ówczesnego ustroju. PRL jest ukazany jako świat pod rządami istot pozaziemskich, które żerują na naszej naiwności. Niby z tego pomysłu można było stworzyć niezwykle sugestywny cios w stronę systemu, tak jak zrobił to choćby film "Golem". Niestety...

"Wyjście z cienia" jest powieścią napisaną z perspektywy głównego bohatera, a jest nim dziecko. Mały Tim powoli demaskuje sekrety skrywane przez władzę świata w którym żyje. Jak przystało na młodzieńca, wnioski przychodzą bardzo powoli, a rozważania prowadzi bardzo szczegółowo omawiając oczywistości. Z założenia nie była to książka adresowana jedynie dla osób poniżej 12 roku życia i dlatego starszy czytelnik będzie miał spory problem z lekturą. Większość puent jest bowiem oczywista i nim postaci wykrzykną "eureka", my już od dobrych kilku stron wiemy jakie będzie sedno ich wywodów. Ta przewidywalność czyni dzieło Zajdla monotonnym. Niemal przez cały czas stara się on opisać wykreowaną rzeczywistość, mimo że nie skrywa ona wielkich tajemnic.

Jest tu kilka zręcznie napisanych scen, które odwołują się do przeszłości w zabawny sposób. Mowa choćby o cenzurze panującej w kwadratach, która zabrania niszczenia wszystkiego co przypomina kształtem narzędzia Proxów. Zmyślanie wyśmiano w ten sposób nadgorliwych cenzorów ingerujących bezpodstawnie w sztukę. Pierwiastek socjologiczny w postaci tajnej dysputy o naturze najeźdźców także uważam za dużą zaletę. Stanowi on miłą odmianę od dziecięcego gdybania, bo autor w końcu stawia hipotezy i weryfikuje je w sposób (niemal) naukowy. Niestety to chyba jedyne plusy tej powieści.

Drażni tu nie tylko łopatologiczność tłumaczeń. Razi również moralnie niejednoznaczny styl działania głównych bohaterów, czyli ruchu oporu. Autor chce ich przedstawić jak najpozytywniej, a tymczasem stosują oni metody mocno kontrowersyjne. Nie tylko nie mają żadnej litości dla przeciwników i jawnie cieszą się z ich śmierci, ale również używają do swych operacji najmłodszych, którzy ryzykują przecież życiem. Do tego karmią postaci swoimi racjami w podobny sposób co agresorzy. Cóż z tego, że racja jest po ich stronie, skoro czytelnik waha się nad słusznością tych poczynań niemal przez cały czas.

Największy zawód czeka dopiero w ostatnich rozdziałach. Nie chcę zdradzać ewentualnym czytelnikom o co chodzi, ale wątpię by kogoś przekonał obrót akcji jaki wtedy następuje. Jeśli chcecie, przekonajcie się sami. Ja odradzam.

Rok po znakomitym "Limes inferior"(być może najlepsze polskie science-fiction), Zajdel zrobił znaczny krok w tył. Mimo że tytuł obiecywał wyjście z cienia, tak na prawdę jako czytelnicy w nim zostajemy. Autor serwuje nam jedynie nieskomplikowany zbiór metafor odnoszących się do ówczesnego ustroju. PRL jest ukazany jako świat pod rządami istot pozaziemskich, które żerują na...