Kolejna porcja wolnej, racjonalnej myśli, podanej w lekkim i nierzadko ironicznym stylu. "Szkice niepopularne" to wyraz charakterystycznej dla Russella formy wypowiedzi, która przypomina nam trochę stare dobre powiedzenie: "bawiąc, uczyć". A najważniejszą lekcją płynącą z jego filozofii jest szacunek do nieskrępowanej, wolnej od dogmatu myśli, która każe się zastanowić nad istotą wartości, a nie tylko napawać się ich ciągłymi deklaracjami.
Refleksja nad filozofią prowadzi myśliciela do następującego stwierdzenia: "Pewna doza filozofii jest niezbędna dla wszystkich, z wyjątkiem najbezmyślniejszych osobników. Jeśli nie towarzyszy jej wiedza, mamy prawie na pewno do czynienia z filozofią głupią. W takim stanie rzeczy ludzkość dzieli się na zwalczające się wzajemnie grupy fanatyków, z których każda jest niezbicie przekonana, iż wyznawana przez nią odmiana nonsensu jest świętą prawdą, to zaś, w co wierzy druga strona jest godną potępienia herezją". Bo, jak twierdzi autor, "dopóki jednak nie uczy się ludzi, by przy braku odpowiednich dowodów powstrzymywali się od wydawania sądów, dopóty będą zwodzeni na manowce przez zadufanych proroków, będących najczęściej albo tępymi fanatykami, albo nieuczciwymi szarlatanami". Czy jednak taka wstrzemięźliwość jest możliwa choćby w małym stopniu wśród ludzi? Wydaje się, że niestety nie.
Russell kąśliwie wytyka oficjalną obłudę tzw. warstw posiadających, które, w przymierzu z twórcami religii wszelakich, podawały maluczkim przysłowiowe "opium": "Jeśli bowiem cnota jest dobrem najwyższym, a stan poddaństwa zapewnia uciśnionym trwanie w cnocie, można odmawiać im władzy, bo gdyby ją zdobyli, straciliby cnotę. Jeśli bogaczowi tak trudno wejść do królestwa niebieskiego, szlachetnie postąpi, gdy dla dobra ubogich zachowa majątek i narazi na szwank własne zbawienie".
Żeby jednak nie spotkać się na zarzutem "lewactwa", Russell potrafi także utrafić w punkt nadzwyczaj absurdalny w doktrynie marksizmu, czyli idealizowanie proletariatu: "Gdyby w istocie niedożywienie, kiepskie wykształcenie, brak powietrza i słońca oraz fatalne warunki mieszkaniowe i przepracowanie tworzyły ludzi lepszych niż dobre odżywianie, świeże powietrze, odpowiednie wykształcenie i warunki mieszkaniowe oraz właściwy wypoczynek, to załamałaby się cała koncepcja rozwoju ekonomicznego, a my moglibyśmy tylko radować się, że tak znaczny odsetek ludzkości żyje w warunkach sprzyjających rozkwitowi cnoty. Mimo oczywistości tego argumentu wielu intelektualistów o socjalistycznych i komunistycznych poglądach uważa za swój obowiązek okazywanie proletariatowi szczególnej sympatii, a jednocześnie pragnie zlikwidować te właśnie warunki, które ich zdaniem wytwarzają ludzi lepszych niż inni".
W swym zjadliwym sarkazmie filozof angielski nie oszczędza największych nawet świętości: "Dziwne wydawać się może, że współcześni ludzie, świadomi dokonań w nauce i zmian warunków życia społecznego, nadal akceptują autorytet tekstów, które ucieleśniają poglądy żyjących dawno, dawno temu prymitywnych plemion pasterskich lub rolniczych. Nie napawa otuchą, że wiele tych nakazów, których święty charakter bezkrytycznie się przyjmuje, przysparza sporo niepotrzebnego nieszczęścia. Gdyby dobre popędy natury ludzkiej były silniejsze, znaleziono by jakiś sposób, by wyjaśnić, że nakazów tych nie należy brać dosłownie, tak jak nie bierze się dosłownie przykazania: <<idź, sprzedaj, co posiadasz, i rozdaj ubogim>>". Bo przecież "ludzie w praktyce wybierają księgę uznaną za świętą przez społeczność, w której przychodzą na świat, a z tej księgi z kolei przyjmują to, co im odpowiada, resztę zaś ignorują".
Te i wiele innych "herezji" wylewa się spod pióra Russella gęstym potokiem. Na szczęście książka, choć dosyć krótka, nie jest raczej zbyt poczytna, gdyż w innym razie mogłaby zgorszyć każdego, kto woli wystrzegać się kontrowersyjnych myśli.
Słynny logik chyba dostrzegał powyższy fakt, ponieważ zamieścił w treści taki oto wątek autobiograficzny: " Doszło niemal do tego, że człowiek głoszący racjonalizm uważany jest za starego piernika z dawnych czasów, który jakimś nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności zdołał się uchować. Smutne to wszystko, lecz żal jest uczuciem, które pożytku nie przynosi. Chcąc się od niego uwolnić, zabrałem się do studiowania przeszłości z większą niż dotąd uwagą, i podobnie jak Erazm doszedłem do wniosku, że głupota jest wieczna, a ludzkość mimo to jakoś przetrwała".

Kolejna porcja wolnej, racjonalnej myśli, podanej w lekkim i nierzadko ironicznym stylu. "Szkice niepopularne" to wyraz charakterystycznej dla Russella formy wypowiedzi, która przypomina nam trochę stare dobre powiedzenie: "bawiąc, uczyć". A najważniejszą lekcją płynącą z jego filozofii jest szacunek do nieskrępowanej, wolnej od dogmatu myśli, która każe się zastanowić nad...

Do Russela mam szacunek, jako myśliciela stawiam go bez wahania w jednej lidze z takimi tuzami jak Umberto Eco czy Dawkinsem.

"Szkice Niepopularne" to zbiór esejów, w których autor stara się w miarę przystępnym językiem przedstawić swoje poglądy na różne dziedziny życia, starając jednak nie odlecieć zbyt daleko od półki z napisem "filozofia". Nie wszystkie rozdziały są tak lekkie jak obiecuje autor (we wstępie autor straszy, że niezbyt rozgarnięty dziesięciolatek może mieć problemy ze zrozumieniem niektórych treści - czyżbym był na tym właśnie poziomie?),jednak ogólnie spokojnie da się przeczytać bez większego przygotowania filozoficznego. Taka literatura popularnofilozoficzna.

Erudycji autorowi z pewnością nie brakuje, poglądy oceniać można różnie, jednak brakuje mu pewnej swady - czasem po prostu lekko przynudza. Niemniej jednak warto zapoznać się ze spuścizną jednego z największych umysłów XX wieku. Obcowanie z takimi autorami (nawet pośrednio, przez jego książkę) z pewnością sprawi, że drogą osmozy i my staniemy się chociaż w części tacy, jak oni.

Do Russela mam szacunek, jako myśliciela stawiam go bez wahania w jednej lidze z takimi tuzami jak Umberto Eco czy Dawkinsem.

"Szkice Niepopularne" to zbiór esejów, w których autor stara się w miarę przystępnym językiem przedstawić swoje poglądy na różne dziedziny życia, starając jednak nie odlecieć zbyt daleko od półki z napisem "filozofia". Nie wszystkie rozdziały są...

„(...)również w niniejszej książce znajdują się zdania, które mogą sprawić nieco kłopotu jakimś wyjątkowo nierozgarniętym dziesięciolatkom, i twierdzę, że nie są to tylko popularne szkice. A skoro nie są popularne, nazwałem je „niepopularnymi”.”

Spis treści dla ciekawskich:
- Wstęp - Kirk Willis
- Przedmowa - Autor
- Filozofia i polityka
- Filozofia dla laików
- Przyszłość ludzkości
- Ukryte motywy filozofii
- O moralnej wyższości uciśnionych
- O hołdowaniu modom umysłowym
- Krótka historia bzdury
- Zadania nauczyciela
- Idee, które dobrze przysłużyły się ludzkości
- Idee, które zaszkodziły ludzkości
- Sławni ludzie, których znałem
- Nekrolog

„(...)również w niniejszej książce znajdują się zdania, które mogą sprawić nieco kłopotu jakimś wyjątkowo nierozgarniętym dziesięciolatkom, i twierdzę, że nie są to tylko popularne szkice. A skoro nie są popularne, nazwałem je „niepopularnymi”.”

Spis treści dla ciekawskich:
- Wstęp - Kirk Willis
- Przedmowa - Autor
- Filozofia i polityka
- Filozofia dla laików
-...