Już jako młody chłopak oglądałem w telewizji kilkakrotnie „Blaszany Bębenek” (niem. Die Blechtrommel). Były to czasy nowej fali fascynacji tematyką II Wojny Światowej i przedstawieniem europejskich form totalitaryzmu, jak nazizm i komunizm, w niezakłamanej postaci. Ten nowy nurt doskonale zresztą wykorzystał Bogusław Wołoszański, swoimi programem telewizyjnym. Film z doskonałą polsko-niemiecką obsadą imituje polsko-niemiecki tygiel ludnościowy przedwojennego Gdańska. Dodatkowo w filmie mamy do czynienia bodajże z najwybitniejszą rolą dziecięcą w historii kina, 12-letniego wówczas Davida Benneta, który wcielił się w rolę Oskara Mazeratha.
Książka Guntera Grassa jest literackim aktem powojennego rozrachunku narodu Adolfa Hitlera ze swoją niedawną przyszłością. Autor stara się lawirować, aby ukazać większość swoich bohaterów w pozytywnym świetlę, a jednocześnie nie łączyć ich z ruchem nazistowskim i niemieckim szowinizmem. Sam główny bohater Oskar, postanowił przeczekać „heroiczne” czasy narodu niemieckiego w zaklętej postaci 3-letniego chłopczyka, który reagował na rzeczywistość wystukując na swoim tandetnym blaszanym bębenku bezładną kakofonie dźwięków. Sam narrator powieści, w czasie opisu szturmu na gmach poczty polskiej w Gdańsku, wyraża przeświadczenie, że Niemcy nie są w stanie wygrać rozpętanej właśnie przez siebie wojny, nawet jeśli uda im się zająć Alaskę czy Wyspy Wielkanocne.
Jest to dla mnie nieco naiwna próba zaczarowania rzeczywistości. Gdańsk, jako miasto przygraniczne, przez lata w granicach państwa Pruskiego, był wyjątkowo nacjonalistyczny i prohitlerowski, a ludność niemiecka z Pomorza czuła się poniżona polską państwowością (pamiętajmy, że na tych terenach urodził także Heinz Guderian znany poza swoimi talentami wojskowymi z wyjątkowej antypolskości). Na koniec sam laureat nagrody Nobla, Gunter Grass przyznał się do tego, że na ochotnika wstąpił i walczył w oddziałach Waffen-SS, czyli zindoktrynowanych, elitarnych oddziałach hitlerowskich, gdzie przyjmowano tylko ochotników staranie dobranych pod kątem ideologicznym oraz fizycznym. Nie chcę dalej w to brnąć, na pewno nie będę po tym epizodzie życiowym oceniał wielkiego literata.

Pierwsze rozdziały książki są dla mnie najbardziej wciągające i pasjonujące, nawiązujące do sielskiego świata, którego już dawno nie ma. Środkowa cześć książki jest formą jakiejś tragikomedii i bajkowego klimatu, przez co mniej przypadła mi go gustu. Na koniec odkryłem, że książka posiada pokaźne rozdziały opisujące powojenne już losy Oskara Mazeratha, czyli wątek, który w ogóle nie wystąpił w filmie. No i dobrze bo ta cześć książki jest dla mnie najsłabsza i osłabia siłę wyrazu wcześniejszych losów Oskara przed- i wojennych czasów. Podsumowując, książkę czyta się szybko, pomimo jej imponujących rozmiarów, a opis życia codziennego zwykłych ludzi oraz przemyślenia jakie wtrąca narrator są nie lada gratką dla osób pasjonujących się historią.

Już jako młody chłopak oglądałem w telewizji kilkakrotnie „Blaszany Bębenek” (niem. Die Blechtrommel). Były to czasy nowej fali fascynacji tematyką II Wojny Światowej i przedstawieniem europejskich form totalitaryzmu, jak nazizm i komunizm, w niezakłamanej postaci. Ten nowy nurt doskonale zresztą wykorzystał Bogusław Wołoszański, swoimi programem telewizyjnym. Film z...