Och! Jak mi wstyd, że po drugą część nie sięgnę od razu po zakończeniu pierwszej, ale nie mam już ani chęci ani siły brnąć przez zawiły gąszcz chińskich nazwisk (w dodatku dziwnie stransliterowanych), okraszających gęsto liche połacia akcji. Czuję się bardziej lekturę podręcznika do historii niż wchodzenie w psychikę tragicznej postaci ostatniego cesarza Chin. Ale czego ja się spodziewałam? Pu Yi napisał książkę pod czujnym okiem swoich reedukatorów, których edukacyjny ton da się wyczuć w niektórych wtrętach, jak np. - "Za wiedzą i zgodą rządu republikańskiego żyliśmy więc dalej w przepychu - pasożyty wysysające krew i pot ludu". Tak, to brzmi jak dobrze zreedukowana burżuazyjna kanalia.
A teraz - do rzeczy!
Pu Yi to postać prawdziwie tragiczna.
Wybrany na cesarza na dwa dni przed śmiercią poprzedniej władczyni, wstąpił na tron w wieku lat trzech, trzy lata później w wyniku Rewolucji 1911, został zmuszony do abdykacji.
Ale jak można mówić o jego jakimkolwiek rządzeniu, o wyniesieniu lub usunięciu go z tronu.
To dziecko, które właściwie nie rozumie co się dzieje.
To samotne dziecko pozbawione kontaktów z kimś innym poza eunuchami, mamką i nauczycielami.
To dziecko żyjące w innej epoce, na której zatrzymał się czas za murami Zakazanego Miasta - środka środka Chin. Chin zubożałych rozrzutnością poprzedniej cesarzowej, wpadających w pułapkę jej decyzji, szarganych zamieszkami, stojących w przededniu zbrojnych najazdów i wewnętrznych konfliktów.
Pu Yi zdaje się nie mieć o tym bladego pojęcia.
Mimo, że nie był już cesarzem, rząd republiki na mocy specjalnego traktatu pozwolił mu mieszkać w pałacu, co trwało do 1924 r.

Wydaje się, że odwiedzając krainę przeszłości jesteśmy najbliżej prawdziwego Pu Yi, nie uprawiającego propagandy na polecenie Partii w swojej własnej biografii.
Oto kraina za którą tęsknił, którą pragnął odzyskać, i którą - mam nieodparte wrażenie - utożsamiał z rządzeniem.
Składanie pokłonów, wspaniałe przedmioty, bogate stroje (nie ma znaczenia europejskie czy chińskie) zdaje się, że to było dla cesarza najważniejsze. O całej reszcie odpowiedzialności nic nie wiedział.

Mimo upływu lat wciąż zdaje się być małym chłopcem, za którego decyzję podejmują inni - ministrowie, nauczyciele, damy dworu, później generałowie chińscy i japońscy.
Wierzy w roztaczane przed nim iluzje, tak jak wierzył w iluzję Zakazanego Miasta epoki swojego dzieciństwa.

Wydaje się, że ucieka przed odpowiedzialnością podejmowania decyzji, ufa ludziom, którzy chcą zrealizować wyłącznie własne interesy, dzięki jego finansowemu wsparciu.
Japończycy istotnie postępują inaczej - nie potrzebują jego majątku, jedynie osoby do zagarnięcia strategicznego kawałka Chin.

Pu Yi wszedł w pułapkę z naiwnością dziecka.

Na podstawie tych tomów Bertolucci nakręcił wspaniały obraz "Ostatni Cesarz" tak mocno skrytykowany przez Terzaniego.
Terzani zarzucając Bertolucciemu ignorancję zdawał sie zapominać, że partia ściśle kontrolowała to jak historia zostanie przedstawiona.
Myślę jednak, wbrew Terzaniemu, który film okrzyknął "niewykorzystaną szansą", że Bertolucci zagrał podstawowymi filmowymi formami - kolorem i dźwiękiem.
W porównaniu do "widokówek" z Zakazanego Miasta, przepychu bogatych strojów i przepięknych aranżacji, stopniowo w miarę zbliżania się komunizmu barwy gasną, muzyka cichnie.
Bertolucci z pewnością nie mógł pokazać tragedii jaką dla Chin była Partia komunistyczna, pod dyktando której swoje życie opisał ostatni cesarz Chin.

Och! Jak mi wstyd, że po drugą część nie sięgnę od razu po zakończeniu pierwszej, ale nie mam już ani chęci ani siły brnąć przez zawiły gąszcz chińskich nazwisk (w dodatku dziwnie stransliterowanych), okraszających gęsto liche połacia akcji. Czuję się bardziej lekturę podręcznika do historii niż wchodzenie w psychikę tragicznej postaci ostatniego cesarza Chin. Ale czego ja...