Zamieszczone w niniejszym tomie cztery sztuki mogą się z pozoru wydawać dość różnorakie: jest tu kostium antyczny w "Kaliguli" (1938-1944) i bliżej nieokreślona współczesność w "Nieporozumieniu" (1943); jest alegoryczny "Stan oblężenia" (1948) i parahistoryczni "Sprawiedliwi" (1949), wynik zainteresowania autora dziejami rosyjskiego terroryzmu i Narodowej Woli. Różnice w konwencji i szafażu okazują się jednak całkiem drugorzędne wobec podstawowej jednorodności problematyki. (...)
Za pojęcia kluczowe w filozofii Camusa uznaje się powszechne kategorie absurdu i buntu; niech i tutaj posłużą one za punkt wyjścia. Człowiek wydaje się istotą absurdalną po pierwsze dlatego, że jego nieusuwalny głód absolutu (istnienie takiego głodu potwierdzają całe dzieje ludzkości) nie daje się pogodzić ani z nieuchronną perspektywą śmierci, ani z przypadkowościąindywidualnego losu. Człowiek jest też absurdalny, ponieważ jego pragnienie sensu stoi w sprzeczności z faktem życia. "Jest tylko jeden problem filozoficzny prawdziwie poważny - samobójstwo" - pisze Camus; decydując się na życie, to znaczy rezygnacja z samobójstwa, popełniamy jednak samobójstwo filozoficzne. Wybierając życie - wybieramy świat z jego chaosem, okrucieństwem i brakiem ładu moralnego; nie mamy na to wprawdzie żadnego wpływu, lecz skoro ten świat wybraliśmy - to będziemy zań dalej odpowiedzialni.
Z posłowia Małgorzaty Szpakowskiej

SPIS TREŚCI:
Wstęp (Wojciech Natanson)
Kaligula. Sztuka w czterech aktach (tłum. Wojciech Natanson)
Nieporozumienie. Sztuka w trzech aktach (tłum. Maria Leśniewska)
Stan oblężenia. Sztuka w trzech częściach (tłum. Wanda Błońska)
Sprawiedliwi. Sztuka w pięciu aktach (tłum. Jan Błoński)
Posłowie (Małgorzata Szpakowska)