Oddajemy do rąk Czytelnika zbiór studiów polskich badaczy poświęconych upamiętnieniu 2050 rocznicy zamachu na Juliusza Cezara. Jego śmierć miała ratować republikę, okazało się jednak, że ostatecznie pchnęła państwo rzymskie w kierunku monarchii. Żaden zamach polityczny nie odegrał takiej roli w uświadamianej pamięci zbiorowej jak właśnie zabójstwo Cezara. Tę świadomość mieli już jemu współcześni, umacniała się ona wraz z upływem wieków. Oddziaływał wprost magicznie, stając się – po dzień dzisiejszy – obiektem zaciętych sporów: od bezgranicznej gloryfikacji do całkowitego potępienia. Widziano w nim uosobienie geniuszu i cynizmu, karierowiczostwa i patriotyzmu, czyniono z niego wizjonera, który od początku miał wyraźną koncepcję polityczną, i na którym ześrodkowywała się cała historia Rzymu, stanowił jej punkt kulminacyjny, a zarazem narzędzie ślepego Losu, któremu bezwiednie się poddawał; już w starożytności widziano w nim ludobójcę i zwykłego przestępcę, zimnego, wyrachowanego gracza, ale także postać opatrznościową, ratującą Rzym przed chaosem i ostateczną zagładą.

W przedstawionych materiałach autorzy starali się pokazać Idy Marcowe zarówno w relacji źródeł starożytnych, jak i stosunek do nich i ich tragicznego bohatera na przestrzeni wieków. Stanowią one pokłosie niezwykłej konferencji naukowej, która miała miejsce w Poznaniu w dniach 14-15 marca 2007 r. Obradom i dyskusji przyświecało motto, które także wpisuje się w ideę niniejszego tomu, pełniejszego zrozumienia wydarzeń sprzed dwóch tysięcy pięćdziesięciu lat i ich oddziaływania na wieki późniejsze.



(ze wstępu, Leszek Mrozewicz)