Kiedy trafiła w moje ręce, od razu zwróciłem uwagę na pewną rzecz. O kim mówię? Raczej o czym. O książce. „Big Sur”, bo taki nosi tytuł, zaintrygowała mnie, jeszcze zanim ją otworzyłem. Prosta fioletowa okładka, a na niej wielkimi, zielonymi literami, napisane imię i nazwisko autora – JACK KEROUAC. Literki C i K w imieniu są jakby inne, ciemniejsze od pozostałych. Po ich odjęciu wychodzi... czyżby JA KEROUAC? Tak, to jedynie chory wymysł czytelnika wlepiającego bezsensownie wzrok w okładkę, lecz gdyby się chwilkę zastanowić...

O tym, czy w każdym z nas siedzi trochę Jacka, możemy przekonać się tylko w jeden sposób. Otwierając książkę. Trzeba to robić ostrożnie, uważając, by nie rozlać ani kropelki tego autobiograficznego strumienia świadomości, solidnej dawki przyjemnej goryczki. Szklanka wypełniona w większej połowie (nie dajmy się ogłupić, równe połowy są jedynie w matematyce) mocnym burbonem, jest przy zawieraniu znajomości z autorem jak najbardziej wskazana. Właściwie to na sucho ciężko byłoby się z nim dogadać. Tak sądzę.

„Chwilami życie bywa znośne” – usłyszałem to zdanie kiedyś w telewizji, nie mam pojęcia czego tytułem jest, ani skąd pochodzi, ale podoba mi się. Myślę, że spodobałoby się również Jackowi Duluozowi, bohaterowi „Big Sur”, który jak nikt inny rozumiałby jego sens. Nie jest wielką tajemnicą, że ów bohater jest kolejnym stworzonym na potrzeby książki, autobiograficznym wcieleniem autora. O ile bohatera najsłynniejszej książki Jacka, „W drodze”, można by – gdyby to tylko było poprawne literacko – nazwać synekdochą wyzwolonej generacji Beatników, to Duluoz budzi już inne emocje. Jest człowiekiem tyleż wolnym, co zniewolonym. Doskonale wie, że to co kocha, to co utrzymuje go codziennie przy życiu, jest jednocześnie tym, co go niszczy, a on sam jest dla siebie największym ciemiężcą.

A! Zawsze chciałem stworzyć akapit składający się z jednej literki. I rozpocząć, jak gdyby nigdy nic kolejny akapit. Co by było, gdybym teraz nie wyjaśniał moich intencji, tylko zostawił tę wielką, pierwszą literę alfabetu z wykrzyknikiem i uderzył w klawisz ENTER. Pewnie wielu pomyślałoby, że to dziwne, że tak się nie piszę, nie wolno i basta. I po co? Skoro jednak taka jest wola autora, to czemu nie? Kto tego zabroni? Z takiego założenia wyszedł chyba Kerouac, bo sumiennie się takiej filozofii trzyma. Potok jego myśli przelewany jest od razu na papier, bez większego rozważania nad tym, czy jest to poprawne, oraz czy ma sens. Czy to jednak ważne? Nie trzeba myśleć nad każdym słowem, nad szykiem, gramatyką, składnią, słownictwem i całą resztą rzeczy, bo jak widać ludziom i tak może się to spodobać, a popularność pana Jacka jest tego najlepszym przykładem. Lubię spontaniczność pana Jacka i lubię spontaniczne recenzje.

Musi się to kiedyś skończyć. O czym mówię? O recenzji. Zazwyczaj w zakończeniu piszę, komu poleciłbym książkę, jakie są moje wrażenia, oraz całą masę niepotrzebnych słów, ale czy byłoby to dobrym zakończeniem tej spontanicznej recenzji?

Szymon Sonic