Książka totalna, świetnie udokumentowana, stosunkowo mało w Polsce znanej postaci, która przecież była jedną z istotnych osób dla kształtu historii XX w.
Jakub Polit wykonuje ważną pracę, przybliżenia Polakom historii Dalekiego Wschodu, z naciskiem na Chiny i Japonię. To bardzo ważne gdyż Azja zaczyna odgrywać na nowo - coraz ważniejszą rolę w stosunkach międzynarodowych (jak to mawiają Chińczycy - wracają na swoje miejsce) i myślę że to dobrze by znać jakieś podstawy z historii tamtego regionu i wzajemne relacje, niemniej skomplikowane jak w Europie Środkowej.

Nie znałem do tej pory praktycznie wcale postaci Czang Kaj Szeka, a teraz mocno to się zmieniło, postać nie tak jednoznaczna jak ją do tej pory widziałem, zwłaszcza w kontraście do Mao - z którym przegrał swoją walkę o przywództwo Chin.
Serdecznie polecam lekturę, mimo że 1000 str. mocno odstręcza. Naprawdę warto, to jest solidnie napisana biografia.

Książka totalna, świetnie udokumentowana, stosunkowo mało w Polsce znanej postaci, która przecież była jedną z istotnych osób dla kształtu historii XX w.
Jakub Polit wykonuje ważną pracę, przybliżenia Polakom historii Dalekiego Wschodu, z naciskiem na Chiny i Japonię. To bardzo ważne gdyż Azja zaczyna odgrywać na nowo - coraz ważniejszą rolę w stosunkach międzynarodowych...

Za poznawanie historii Chin wziąłem się trochę nie z tej strony - zamiast najpierw przeczytać coś ogólnego, postanowiłem zabrać się za książkę o Czang Kaj-szeku. Postaci mi praktycznie zupełnie nieznanej - w szkole o Chinach praktycznie się nie wspomina, a i sam Czang to postać trochę zapomniana. Ale jakoś przyciągnął mnie ten tytuł podczas przeglądania oferty w sklepie.

Od razu powiem, że to kapitalna książka. Jest długa (ponad 700 stron) i czyta się ją powoli (dużo chińskich nazw, cytaty pisane małym krojem),ale wciąga bardzo szybko. Czyta się to jak powieść, język nie jest suchy, autor dodaje coś od siebie, ale unika subiektywizmów, które mogłyby zniekształcić przekaz. Nietrudno odnieść wrażenie, że lubi Czanga, ale trudno mi sobie wyobrazić, by ktoś nie docenił tej postaci podczas czytania książki. Korzysta też z różnych źródeł - angielskich, rosyjskich, francuskich, wytyka błędy w opracowaniach dawniejszych, a na amerykańskich zwolennikach Mao, zakłamujących postać Czanga (pożytecznych idiotów nie brakuje. Ciekawe, co mówili po tym, jak za rządów Mao zginęło kilkadziesiąt milionów ludzi),nie pozostawia suchej nitki.

Oprócz życiorysu byłego przywódcy Kuomintangu, partii narodowej, opisywane są też oczywiście wydarzenia, w których Czang uczestniczył, czyli niemal wszystkie ważne zdarzenia w Chinach w pierwszej połowie XX wieku - obalenie dynastii Qing, działalność Sun Yatsena, którego Czang był swego rodzaju uczniem (tak jak Sun przyjął chrześcijaństwo, głównie dzięki żonie Song Meiling, która była bardzo ważną osobistością w kraju),marsz na północ i próba zjednoczenia kraju, wojna z Japonią , ostateczna przegrana z komunistami i ucieczka na Tajwan. Wątek tajwański został opisany dość zwięźle, bo jednak nie jest to tak interesująca część życia Czanga, jak lata 30 i 40.

Książka jest też pełna różnych ciekawostek. Nie miałem pojęcia, że chiński, bodajże minister z Wiednia, uratował kilka tysięcy austriackich Żydów, wydając im wizy do Chin. Nie wiedziałem też o tym, jak zinfiltrowane przez NKWD było otoczenie Roosevelta. Aż roiło się od agentów Stalina wokół prezydenta i mieli oni bardzo duży wpływ na jego politykę względem ZSRR i Chin (oczywiście był to wpływ negatywny dla Chin). Np. Stalin wiedział o bombie atomowej wcześniej od Trumana, który zastąpił Roosvelta na stanowisku. Czytając o decyzjach Roosevelta można odnieść wrażenie, że zakochał się w Stalinie.

Ogólnie postać Czanga odbieram pozytywnie. Tak, rządził autorytarnie, choć wspominał, że chciałby wprowadzić demokrację, ale za jego życia nigdy nie nastał odpowiedni moment (zgadzam się z tym - ciągłe wojny i knucie komunistów),zabijał niektórych wrogów politycznych (właściwie tylko komunistów, ale zdarzały mu się też haniebniejsze wyroki),przegrał z Mao przez brak właściwej propagandy względem mocno kłamliwej propagandy komunistów i fatalne decyzje ekonomiczne (sam na ekonomii się nie znał, bo był wojskowym - zawiedli go zaufani doradcy). Doceniam też Czanga za życie prywatne - co prawda w młodości trochę szalał i traktował pierwszą żonę naprawdę fatalnie, ale potem, głównie dzięki Song Meiling, ustatkował się. Żył mocno ascetycznie - nie palił, nie pił alkoholu czy kawy, chodził w zwykłych ubraniach. Z wiekiem coraz bardziej przypominał konfucjańskiego mędrca, jak to dobrze określił autor. Mimo wszystko nietrudno sobie wyobrazić, że gdyby to Czang, a nie Mao objął władzę w Chinach, historia tego kraju wolna byłaby od kilkudziesięciu milionów ofiar świra Zedonga. Możliwe, że nie byłoby też wojny w Korei i Wietnamie.

No ale cóż, tak jak Polacy, Czang został wystawiony przez aliantów, zwłaszcza USA, które potem słono zapłaciło choćby dziesiątkami tysięcy zabitych obywateli podczas wojny wietnamskiej. Chiny sprzymierzone z USA - brzmi trochę jak science-fiction, ale mogło tak być. Swoje pomysły Czang zrealizował znakomicie na Tajwanie, który z biednej wysepki stał się bogatym krajem, z PKB o ponad połowę wyższym niż Polska. I ostatecznie zapanowała tam demokracja, coś na kształt systemu dwupartyjnego.

Fascynująca lektura, naprawdę polecam. Nie spodziewałem się, że aż tak mnie pochłonie. Mam ochotę na więcej książek o chińskiej tematyce.

Za poznawanie historii Chin wziąłem się trochę nie z tej strony - zamiast najpierw przeczytać coś ogólnego, postanowiłem zabrać się za książkę o Czang Kaj-szeku. Postaci mi praktycznie zupełnie nieznanej - w szkole o Chinach praktycznie się nie wspomina, a i sam Czang to postać trochę zapomniana. Ale jakoś przyciągnął mnie ten tytuł podczas przeglądania oferty w...

Nikt tej postaci nie przedstawiłby lepiej niż Jakub Polit ze swoim brawurowym piórem.

Nikt tej postaci nie przedstawiłby lepiej niż Jakub Polit ze swoim brawurowym piórem.

Swoją opinię zawarłem w opisie książki:
Ze swej strony dodam, że największe wrażenie zrobił na mnie stopień infiltracji amerykańskiej administracji przez sowiecką agenturę w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu (do ataku komunistów na Koreę Płd). Agentura ta miała niebagatelny wpływ na podejmowane przez Amerykanów decyzje w Chinach i na to, że w rezultacie to Mao Zedong, przewyższający chyba Stalina i Hitlera razem wziętych w ilości popełnionych zbrodni, zwyciężył na chińskim kontynencie.
Fascynująca lektura - polecam.

Swoją opinię zawarłem w opisie książki:

Ze swej strony dodam, że największe wrażenie zrobił na mnie stopień infiltracji amerykańskiej administracji przez sowiecką agenturę w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu (do ataku komunistów na Koreę Płd). Agentura ta miała niebagatelny wpływ na podejmowane przez Amerykanów decyzje w Chinach i na to, że w rezultacie to Mao...