Książka powstała jako efekt badań antropologicznych, prowadzonych przez Oscara Lewisa w latach 50. XX wieku w najuboższych dzielnicach Mexico City. Autor poznał rodzinę Sánchezów (Jesúsa oraz czwórkę jego dorosłych dzieci) podczas pracy nad publikacją Pięć rodzin, w której starał się pokazać codzienne życie w wybranych meksykańskich domach. Relacje, które udało się nawiązać Lewisowi, pozwoliły na zebranie dodatkowych materiałów i dokładniejszy wgląd w egzystencję Jesúsa i jego dzieci, a w rezultacie doprowadziły do wydania przełomowego dla literatury i antropologii dzieła.

Oscar Lewis zastosował zupełnie nową jak na owe czasy metodę autobiograficzną — oddał głos poszczególnym członkom rodziny. Nagrywane na taśmę magnetofonową rozmowy o życiu spisywał i poddawał redakcji ograniczonej jedynie do porządkowania treści oraz nadawania całości spójnego kształtu. Uzyskał dzięki temu niezwykle prawdziwy, a przy tym wielostronny i szeroki obraz losów rodziny. Dopuścił tym samym do głosu przedstawicieli grupy społecznej, która wcześniej (z braku środków i możliwości) była go pozbawiona w przestrzeni publicznej — pozwolił im na przedstawienie najuboższej warstwy od środka, z ich własnej perspektywy. Lewisem kierowała nie tyle antropologiczna ciekawość, ile ludzka sympatia i współodczuwanie. Efektem tej postawy jest książka, od której czytania nie sposób się oderwać — jak zresztą sam autor pisze we wstępie: "Życie biednych z pewnością nie jest nudne. Zawarte w tej książce opowieści odsłaniają przed nami cały świat przemocy i śmierci, cierpienia i niedostatku, niewierności i rozbitych domów, przestępczości, zepsucia i brutalnych aktów policji, a także wzajemnego okrucieństwa tych ludzi wobec siebie. Ale jednocześnie jest w tej historii siła uczucia i ludzka serdeczność, mocne poczucie własnej indywidualności, zdolność cieszenia się i nadzieja na lepsze życie, pragnienie zrozumienia i ciepła, gotowość dzielenia się tą skromną cząstką, jaka tym ludziom przypadła, i odwaga stawienia czoła wielu nierozwiązalnym problemom".

Innowacyjne podejście Oscara Lewisa docenili światowej sławy artyści: Hall Bartlet na podstawie Dzieci Sáncheza wyreżyserował w 1978 roku film z Anthony Quinnem oraz Dolores del Rio. Chuck Mangione, który skomponował do tej produkcji ścieżkę dźwiękową, został uhonorowany nagrodą Grammy.
Patronem medialnym Dzieci Sáncheza jest Program Trzeci Polskiego Radia.