Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Samajamatrika tj Pouczająca mateczka Kszemendry z XI wieku i Kuttanimata – Nauki stręczycielki, utwór Damogaragupty, z VIII wieku Mam konto w kilku bibliotekach miejskich. Zaglądając do nich daremnie szukam czegoś nowego na półkach z napisem Indyjska literatura. Wszystko, co tam stoi - przeczytałam, często też opisałam. Ostatnio jednak znalazłam małą książeczkę, ponad trzydzieści lat temu wydaną, z tysiąc lat temu napisaną. Skusiła mnie starożytność tego pisania. Uderzyła wciąż aktualna postawa, że drugiego człowieka można potraktować jak narzędzie, użyć przy zaspokajaniu swoich potrzeb, a gdy nie jest już w ich w stanie zaspokajać, wyrzucić. Od napisania tych dwóch traktatów na temat sztuki "miłości" czytaj: wyzysku poprzez udawaną miłość, minęło tysiąc dwieście, czy dziewięćset lat, ale manipulacja drugą osobą się nie zdeaktualizowała. O czym jest ta książka? Ta mała książeczka przedstawia dwa krótkie dzieła starohinduskiej literatury obyczajowej – Nauki stręczycielki Damodarogupty - z VIII wieku – i Edukacja kurtyzany Kszemendry z XI wieku. Oba utwory wprowadzają młodziutką uczennicę sztuki miłości w wiedzę na temat tego, jak panować nad swoimi zmysłami, uczuciami i pieniędzmi kochanka. W mitologii hinduizmu mit płodności odgrywa decydujące znaczenie, a seks zgodnie ze słowami M. Jakimowicz-Shah i A.Jakimowicz przedstawiany jest w różnych formach "od mistycznego przez idylliczny i dosłowny, aż po agresywny i wyuzdany". Erotyzm znajdziemy zarówno w starożytnych Wedach, jak i eposach Mahabharacie i Ramajanie, czy średniowiecznym dramacie, poezji i prozie. Czas naszego średniowiecza to okres, gdy w Indiach wyklarował się obraz powstania świata w wyniku aktu seksualnego, cielesnej jedności boga i bogini. Znalazło to wyraz w przedstawianych w wielu rzeźbach zjednoczeniach erotycznych, czasem prowokujących w swojej formie, np w świątyniach Khajuraho czy w XIII-wiecznej świątyni Suryi w Konorak, ale i w dydaktycznych traktatach na temat sztuki miłości. Najbardziej znanym jest pochodząca z IV wieku Kamasutra – Traktat o miłowaniu Watsjajany Mallanagi, mniej znane to Sekret miłości – Ratirahasja Kokkoki z XII wieku, Piątka strzał – Pńćasajaka Dżjotiriśwary z XIV wieku czy Arena miłości - Anangaranga Kaljanamalli z XIV wieku. W hinduizmie mówi się o trzech głównych celach życia człowieka. To dharma – życie w zgodzie z zasadami religii, artha – dążenie w uczciwy sposób do dobrobytu materialnego i kama – zabieganie o zadowolenie zmysłowe, doświadczanie przyjemności - nie tylko erotyczne. Jest jeszcze nie wspomniana przez autora wstępu książeczki Tomasza Misiaka – moksza, której celem jest wyzwolenie się z cielesności, zjednoczenie z bogiem Kama to rozkosz, przyjemność, ale i imię hinduskiego boga miłości. Dysponuje on łukiem, którego cięciwą są pijane miodem pszczoły, a budzące pożądanie strzały zrobiono z kwiatów. Za żonę ma Roti – rozkosz, symbolizuje go falliczne zwierzę, krokodyl. Jak każdy hinduski bóg ma też swojego wierzchowca – w jego przypadku jest to papuga. Towarzyszy mu też inny ptak, głosząca wiosnę kukułka. Kama jest opiekunem "sześćdziesięciu czterech sztuk" m.in. sztuki tańca, upiększania ciała, ubioru, pachnideł, masażu i ars amandi, sztuki pieszczot, które wspomina Kamasutra, m.in. takich jak "kropla", "sznur rubinów', "zajęczy trop", "rozszczepiony bambus", "lotos", "bączek", czy kołyska". Czy wyobraźnia podpowiada wam, co mogłoby kryć się za tymi nazwami? Pełne wolności podejście do spraw erotyki powodowało, że w Kamasutrę wtajemniczano nawet dziewczęta, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości. Akceptowano też powszechnie sprzedajną miłość. Prostytutki były opodatkowane - dwa dni z miesięcznych zarobków szło do skarbu państwa. Korzystano też z ich usług jako tajnych agentów. Ich pozycja była zróżnicowana. Istniały wśród nich takie jak Ambali z miasta Waisiala, która – jak głosi legenda- przyjmowała samego Buddę (na dyskusji?) Specyficznym rodzajem były dewadasi - prostytutki świątynne, płacące swoim ciałem za ofiary składane bogu i kapłanom. O prostytutkach pisze m.in. Watsjajana w Kamasutrze doradzając im, by nie były zbyt zachłanne na pieniądz, bo to nie budzi zaufania mężczyzny, by nie obnażały się nadmiernie, raczej tylko przyozdabiając i by się z jednym tylko nie łączyły, bo to uczyni je zależnym od klienta. Mniej znane dzieła podejmujące w przeciwieństwie do Kamasutry tylko temat prostytucji są Kuttanimata – Nauki stręczycielki, utwór Damogaragupty, VIII-wiecznego ministra z dworu króla Kaszmiru i traktat Samajamatrika tj Pouczająca mateczka Kszemendry (990 - 1065). Ten ostatni, erudyta o ogromnej wiedzy, działający na dworze kaszmirskich królów Anandy i jego syna Kalasi autor skróconej wersji Mahabharaty, Ramajany i Brihatkathy własnych oryginalnych utworów. KUTTANIMATA – NAUKI STRĘCZYCIELKI, utwór Damogaragupty, z VIII wieku Rozdz. I -V Benares, miasto harmonii, "piękne jak kwiat lotosu...obmywane przez Ganges". To tu ludzie tak nazbyt umartwiający ciało, jak i nad miarę oddający się rozkoszom - smucą serce Śiwy", Malati to najsławniejsza z kurtyzan w tym mieście, mając wszystko, uznaje, że jednak potrzebuje rad kiedyś sławnej kurtyzany dziś stręczycielki. Jak rozpoznać i pozyskać najbogatszych, jak ogołociwszy ich z majątków wzbogacić siebie. Rajfurka doradza Maladi złowienie na kochanka syna królewskiego dygnitarza. Pachnący szafranem młody gaduła wydaje się być łatwym łupem, bo jest kimś, kto spragniony pochlebstw podziwia sam siebie. Jak sprawić, by pojawił się u Malati? Wysłać do niego pośredniczkę, która przekona go, że "choć kurtyzany zwyczajem jest udawać namiętność jak asceta jednako odnosząc się i do zgrzybiałych starców i do młodzieńców, i do podle urodzonych i do szlachetnie urodzonych i do potomków szlachetnych rodzin, do chorych i tryskających zdrowiem", to Malati usycha naprawdę z miłości do niego. Po tym wyznaniu powinna opisać jakim klejnotem na rynku miłości jest ta, która straciła dla niego serce. JAK GO ZDOBYĆ? Gdy już przyjdzie, należy udawać skromnisię, bronić się przed pieszczotami, a potem poddać się jego rzekomo nieodpartemu urokowi. "Bacz by wszystko – miłosne oględziny, klapsy, czy masowanie" – odbyło się w swoim czasie. Taką radę doświadczonej kurtyzany usłyszy Maladi. Ważne jest też, by przekonująco udawać odpowiednie dla chwili dźwięki w reakcji na kąsanie, szarpanie paznokciami, czy klapsy. Po spełnieniu czas na okazanie słabości i wstydliwość, a potem przekonaj go do swojej rzekomej miłości opowieścią o Haralacie i Sundasenie, królewskim synu i jego wielkiej miłości do kurtyzany, która porzucona z woli jego ojca z rozpaczy umarła. Sundasenie pozostała tylko droga ascezy jako sposób na wyzwolenie się z cierpienia kolejnych wcieleń i bólu życia w świecie złudzeń. A potem? "Niech wkłada betel w moje usta"... Rozdz. VI JAK WMÓWIĆ MIŁOŚĆ I BEZINTERESOWNOŚĆ? Aktor użycza min, by oddać emocje, czarując grą, sam obojętny na przedstawiane stany. Podobnie zachowują się kurtyzany. Należy zdobyć serce rozpustnika przekonując go o swojej miłości, by potem ogołocić go z pieniędzy. Nie wolno natomiast zakochać się - "gdy padniesz łupem uczucia - skończysz na słomianym barłogu." Rozdz. VII MIŁOSNE ZAŚLEPIENIE KOCHANKA "Gdy zmarł Manikanbha - wszystkim nam przeznaczony rozpad na pięć pierwotnych żywiołów: ziemię, wodę, powietrze, ogień i przestwór "- w zgonie towarzyszyła mu kurtyzana, Podobnie jak takim mężczyznom jak : Wadźra, Bhaśkaravarman, poeta Narasimha, który rzucił się w płomienie, Wamadevawa. To imiona tych, których kochały kurtyzany. Aż po śmierć. Te przykłady maja pomóc wzbudzić zaufanie do rzekomej miłości kurtyzany Malati. Rozdz.VIII DODATKOWE SPOSOBY WZNIECANIA MIŁOŚCI. Ostatnim z nich jest -dla wzbudzenia współczucia - podpalenie swojego domu - ogołoconego przedtem z wszystkiego, co wartościowe. Rozdz. IX SZTUKA ZRYWANIA Kiedy już spostrzeżesz, że amant ma dla ciebie czułą skłonność - rozpoznasz ją po następujących objawach: chęć wspólnego jedzenia, wspólnego spania, wspólnego mieszkania – będziesz musiała dołożyć starań, by skłonność ta nie uległa oziębieniu. Chyba, że straci on majątek, wtedy "pozbądź się pasożyta." Jak? Nie wstawaj, gdy wchodzi, drwij, okazuj niechęć, chwal, czego nie znosi, przerywaj mu w pół słowa, oddalaj się pod byle pretekstem, w łożu odwracaj się plecami, zasypiaj pod pretekstem zmęczenia, patrz zimno, nie odpowiadaj na pytania. Nieodwzajemniona miłość to źródło upokorzenia "jak namiętność Rawany, demona o dziesięciu twarzach, dla Sity, wiernej małżonki boskiego Ramy". Zrażony poniżeniem – odejdzie. "Serce sprzedajnej kobiety to dom dla bogaczy, dla innych zaś nieprzystępna pustynia wypełniona syczeniem węża: Hetera nie jest w żadnej mierze stworzona do otwierania dla kochanków miłosnego przytułku". Rozdz. X SZTUKA POJEDNANIA Uwolniwszy się od niepotrzebnego już, bo biednego kochanka, odzyskaj tego, kogo ogołoconego porzuciłaś, a który teraz znów jest bogaty. Przypomnij mu najpiękniejsze chwile spędzone razem. W opowieść wpleć: kukułkę, huśtawkę, namiętne drapanie paznokciami, wieniec z kwiatów asioki i piersi zasłaniane kwiatem lotosu. Przy okazji wpajając idee: "Szczytem całego istnienia jest młodość, szczytem pór roku, jest wiosna". "Gardź młodością bez miłości, gardź miłością bez młodości". "Dzieciństwo ma swój owoc w niefrasobliwej swobodzie, owocem młodości są wspaniałe rozkoszne gierki; starości zaś pokój duszy: owocem życia zaś jest praca dla innych". „Sztuką jest słowem przekonać o swej rzekomej miłości, o tym, że inni posiadają tylko jej ciało, a tylko on i duszę, tak by zapomniał o poprzednim odrzuceniu w chwili, gdy nie miał czym płacić.” I wtedy: "Ogryziesz go z wszelkiego mięsa, jakie ma na kościach i odrzucisz go w końcu jak rybę, z której pozostały tylko ości i skóra". To pierwszy z traktatów. Drugiego nie chciało mi się już czytać (może kiedyś). Składa się z rozdziałów, których tytuły podpowiadają podobną treść. Samajamatrika tj Pouczająca mateczka Kszemendry z XI wieku - EDUKACJA KURTYZANY • Czego potrzebuje kurtyzana? • Rajfurka nad rajfurkami • Noc na targowisku miłości • Filozofia sprzedajnej miłości • Lekcje taktyki miłośnej • Wymarzony kochanek • Jak usidlić kochanka? • Jak pozbyć się natręta?