Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka Michaela Crawforda prezentuje dość oryginalne podejście do dziejów Republiki Rzymskiej. Autor zastosował ujęcie problemowe, nie zaś chronologiczne, skupił się zresztą na wybranych wątkach nie próbując wcale przedstawić całej historii republikańskiego Rzymu od wygnania królów do bitwy aktyjskiej. Zaakcentował więc przede wszystkim konflikt między arystokracją i ludem uznając go właściwie za decydujący dla dziejów Republiki. W moim odczuciu trochę w tym względzie przesadził i nie można mówić o plebejskiej rewolucji (we współczesnym rozumieniu tego terminu) przeciw władzy elit. Skoro jednak Crawford sam się przyznał we wstępie do wiary w ustrój socjalistyczny, to - pomijając fakt, że wyraźnie nie miał nigdy okazji go zaznać - zrozumiałym jest, że tego typu społeczne zjawiska będzie akcentował. Narracja książki jest interesująca, a partie odautorskie wzbogacane są czasem cytatami ze źródeł pisanych lub inskrypcji. Istotną rolę odgrywają ilustracje i plany zamieszczone obok tekstu. Wszystko to czyni tę pracę dość oryginalnym studium na temat dziejów Republiki. Uściślić by należało: dziejów polityczno-społecznych, bowiem Crawford bardzo niewiele miejsca poświęcił problemom kulturalnym, cywilizacyjnym i życiu codziennemu Rzymian. Myślę wszakże, że uczynił dobrze, gdyż mógł się w ten sposób lepiej skupić na problemach, które go bardziej interesują. "Rzym w okresie Republiki" to przecież nie podręcznik. Dobrze skądinąd podręcznik uzupełnia i jest wartościową lekturą dla zainteresowanych dziejami starożytnymi Tomasz Babnis