Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Józef Kurylak, mało znany, choć zaawansowany wiekiem poeta rozpoczyna swój tomik „z grubej rury” – pamfletem na zateizowaną Europę, z którą z pewnością mu nie po drodze, gdyż jak twierdzi podmiot liryczny: „o Bogu wiemy wszystko”. Taką kategorycznością sądów blisko mu do zdecydowania Norwida, ale zestawianie tych dwóch poetów to jednak nie jest najlepszy pomysł. Znajdą się oczywiście cechy wspólne: pewna hermetyczność, to jest odwoływanie się do warstw znaczeniowych znanych jedynie poecie, tematyka spraw ostatecznych czy swoisty pesymizm (powiada poeta: „nie mam radości w sobie ale mam nadzieję / na radość”). Jednak pióru Kurylaka brakuje finezji godnej mistrzów. Jeśli już pragnie przekazać jakieś treści filozoficzne, to wali wprost. Używana przez niego metaforyka przywodzi na myśl najbardziej wyświechtane konstrukcje i myślę, że nie ma dla niej raczej miejsca w dobrej poezji. Przykłady: pustka nocy, ławka płaczu, „wieńce wspomnień”, kajdany czasu, „złośliwe cierpienie”. Inne irytujące konstrukcje, jak np. zwrotka „Choć Hegel i Nietzsche / rządzą w moim intelekcie / w formach sklepień słyszę / śmiech umarłych dzieci”, czy też rymy w rodzaju „Hiobie”–„grobie” sprawiają, że ciężko uznać te utwory za coś innowacyjnego i oryginalnego. Tematyka Norwida, metaforyka Baczyńskiego, ale to już dawno przejrzałe i bez większej maestrii. O ile warstwa znaczeniowa jakoś się broni, bo jednak metafizyczny niepokój oddany w tych utworach brzmi przekonywająco, o tyle forma jest mocno konwencjonalna i nie sprawia, że styl Józefa Kurylaka można nazwać niepowtarzalnym i łatwo rozpoznawalnym. Tak więc: dla miłośników poezji zrozumiałej i prostej formalnie można „Zegar słoneczny...” jak najbardziej rekomendować, dla poszukiwaczy nowych głosów w poezji – raczej, co stwierdzam nie bez przykrości, niekoniecznie.