Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Arcyciekawa książka, pamiętnik Klementyny Mańkowskiej, naprawdę niezwykłej i bardzo odważnej kobiety, która w czasie II wojny światowej była agentką "Muszkieterów" - tajemniczej i dość nieznanej polskiej organizacji wywiadowczej (stworzonej przez inżyniera Stefana Witkowskiego). Pamiętniki mają to do siebie, że zawsze czyta się je bardziej przeżywając opisywane wydarzenia, bo chcąc - nie chcąc, człowiek identyfikuje się z narratorem, zastanawia się jak postąpiłby na jego miejscu.. A autorka przeżyła / doświadczyła bardzo wiele.. Książka została przez nią napisana w wieku 80 lat, była najpierw wydana we Francji (1994),potem w Niemczech (1995),a w Polsce dopiero w 2003r. (pierwsze wydanie w bardzo ograniczonym nakładzie). Powodem tak późnej polskiej publikacji było to, że Mańkowska była przez swoich znajomych ostrzegana przed wydaniem książki w Polsce (przewidywano, że może rozpętać się przeciwko niej medialna nagonka). Rzeczy przez nią opisywane w pamiętnikach rzeczywiście mogły się nie spodobać wielu ludziom - myślę, że może tak być nawet dzisiaj.. Książka została napisana dość prostym językiem i jeśli chodzi o styl - nie jest to na pewno tak wybitna pozycja jak np. "Na skraju imperium" Mieczysława Jałowieckiego (pan Jałowiecki to dla mnie wybitny intelektualista). Co nie umniejsza w żadnym razie książki Mańkowskiej - jest to naprawdę świetna lektura, pochłonąłem ją błyskawicznie i z wielką przyjemnością. Autorka prosto, zwyczajnie i też cały czas z dużą dawką optymizmu?! (trochę też jakby niefrasobliwością) opisuje niezwykłe wydarzenia w których brała udział (po wybuchu wojny podjęła decyzję że nie będzie uciekać jak wszyscy, pozostanie w domu, opisuje jak zmieniło się jej życie po wkroczeniu Niemców, jak szukała wszędzie zmobilizowanego i zaginionego podczas działań wojennych męża - odnalezionego przez nią rannego i wydobytego fortelem z niemieckiego obozu jenieckiego?!, jak jej rodzina (już w komplecie) została w końcu wypędzona z domu, jak cudem udało im się uciec z transportu, który miał ich wywieźć nie wiadomo dokąd..). Czytając te wspomnienia ma się wrażenie, ze autorka miała fenomenalne wręcz szczęście, że przy wszystkich przeciwnościach losu, sytuacjach wręcz bez wyjścia - zawsze w kluczowym momencie udało jej się wyjść z opresji obronną ręką.. Mańkowska - zwerbowana w Warszawie przez Stefana Witkowskiego do organizacji "Muszkieterów" była agentką idealną - piękna kobieta, odważna (na granicy bezczelności),do tego poliglotka (znała biegle niemiecki, francuski, angielski),ustosunkowana (była hrabianką) i z wieloma znajomościami, również międzynarodowymi, była też w pełni świadoma tego jakie wrażenie robi na mężczyznach i jeśli było trzeba - umiała to wykorzystać.. Niestety książka po raz kolejny zaświadcza też jak bardzo Polacy potrafią być okrutni i bezwzględni wobec samych siebie.. (autorka opisuje z jaką nieufnością, wręcz wrogością została przyjęta przez polskie środowisko gdy po wielu perypetiach dotarła do Londynu; jak gen. Anders ostrzegał ją przed pozostaniem w tym mieście, a gen. Sosnkowski nawet o możliwości jej otrucia, że groziło jej duże niebezpieczeństwo). Okazuje się, że polskie władze cywilne i wojskowe na uchodźstwie to nie było środowisko bohaterów bez skazy.. niestety cały czas trwała tam bezwzględna walka o władzę i wpływy, gdzie przeciwników, konkurentów do zaszczytów bezwzględnie tępiono i eliminowano (gdzie wyjątkiem nie był nawet naczelny wódz Władysław Sikorski, który zwalczał jak mógł osoby kojarzone z obozem piłsudczyków). Ironią losu jest to, że przełożony Klementyny Mańkowskiej, szef organizacji "Muszkieterów" - inż. Stefan Witkowski zginął z rąk Polaków, egzekutorów z AK (wyrok na niego został wydany przez ścisłe kierownictwo AK, z Tadeuszem "Bor"-em Komorowskim i gen. Stefanem "Grot"-em Roweckim - gdzie w 1939 ten sam Witkowski "uratował" Roweckiego od niemieckiej niewoli). Generał „Bór” osobiście zablokował też inicjatywę przyznania Klementynie Mańkowskiej przez Brytyjczyków Krzyża Jerzego (drugiego w hierarchii po Krzyżu Wiktorii odznaczenia brytyjskiego). Takich mamy i takich czcimy bohaterów.. W maju 1996 r. prezydent Francji Jacques Chirac nadał Klementynie Mańkowskiej Order Zasługi, a we wrześniu 1997 r. prezydent Niemiec Roman Herzog odznaczył ją Federalnym Krzyżem Zasługi Pierwszej Klasy (w uznaniu zasług w czasie wojny oraz za wkład w polsko-niemieckie pojednanie). Przedmowa autorki: "Mojemu synowi Krzysztofowi oraz Wszystkim Rodakom w kraju i tym, których losy zagnały daleko od stron rodzinnych, pragnę przekazać moje własne hasło pokoju: wypleńcie z serc Waszych wszelki strach, nienawiść i chęć zemsty, aby przyszłe pokolenia mogły żyć w rodzącej się Europie w pokoju, zgodzie i miłości. Tak nam dopomóż Bóg".