Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Jest rok 1889. Młoda Amerykanka jest pewną siebie kobietą, ambitną i ciekawą świata. Pewnego dnia pakuje się w niewielką torebkę, chowając w niej tylko najprzydatniejsze rzeczy, minimalizując zabierany ze sobą bagaż. Przywdziewa najwygodniejszą suknię, ciepłe okrycie, nakładając ulubiony i uniwersalny kapelusz. Po czym z notatnikiem, jeszcze z niewypełnionymi kartkami, opuszcza mieszkanie i stawia pierwsze kroki, mające rozpocząć jej podróż dookoła świata. Czy może tak wyglądały czynności Nellie Bly? To pseudonim dziennikarki śledczej, Elizabeth Jane Cochrane, żyjącej w latach 1864 - 1922. Kiedy w roku 1889 pracowała dla New York World, zostało jej przydzielone wyjątkowe jak dla kobiety ówczesnych lat zadanie - reportaż z podróży dookoła świata, wzorowanej na powieści Juliusza Verne'a W 80 dni dookoła świata. Nellie okrążyła świat w 72 dni, a z jej zapisków powstała książka Dookoła świata w 72 dni. Wzorując się na tej autentycznej postaci i jej przygodach, Carol McCleary napisała książkę pt. Iluzja zbrodni, drugą powieść o przygodach Nellie po Alchemii zbrodni, rewelacyjnie łącząc fakty z fikcją, tworząc powieść przygodowo - historyczną, w której pierwsze skrzypce gra zapał Nellie do rozwiązania zagadkowego morderstwa, którego była świadkiem. Autentyczne wydarzenia z życia odważnej reporterki, przełamującej konwenanse i stereotypowy obraz ówczesnej kobiety, zostały wzbogacone o inne, które nadały historii kryminalno-sensacyjną otoczkę. Iluzja zbrodni posiada nie tylko świetnie poprowadzony wątek kryminalny, który obfituje w ciekawe, choć sprawdzone zwroty akcji. Na szczęście nie czynią one powieści całkowicie przewidywalną, a podkreślają niebywały talent dziennikarki do popadania w tarapaty, w których nie zawsze ląduje na czterech łapach jak kot. Barwności dodają intrygujące postacie, dostarczające niepewności z każdym kolejnym rozdziałem. Kolejną mocną stroną Iluzji zbrodni jest również ciekawie opisana sfera kulturalna, zbudowana z rozmaitych spostrzeżeń - począwszy od tematów takich jak narodowościowe zwyczaje, stereotypy, charakterystyki miejsc, a kończąc na popularnych magicznych sztuczkach oraz wyjaśnianiu tych iluzji i przywoływaniu niewyrafinowanych tortur. Narracja prowadzona w pierwszej osobie uwiarygadnia całą powieść i porywa czytelnika wraz z Nellie w wir przeróżnych przeżyć - od zadziwień, strachu, nerwowego oczekiwania, po skromne motyle w brzuchu na widok pewnego myśliwego i podniecenia związanego z podążaniem tropem osób zamieszanych w kryminalną intrygę. Początek kryminalnej intrygi ma swoje miejsce w Port Saidzie, kiedy Nellie Bly zostaje świadkiem zamordowania mężczyzny, prawdopodobnie znanego jej tylko z widzenia. Prawdopodobnie, ponieważ Nellie nie ma stuprocentowej pewności, że zamordowanego widziała już w różnych okolicznościach i że był on pasażerem na tym samym statku. Jednak nie bez powodu mówi się o kobiecej intuicji - Nellie węszy pismo nosem i już wkrótce okaże się, że ktoś ma powody, aby utajnić osobowość mężczyzny oraz odsunąć wścibską reporterkę od sprawy. Mimo wyczuwalnego zagrożenia zainteresowanie dziennikarki wzmaga fakt, że dostała ona od zmarłego drobnego skarabeusza, a umierający zdołał wyszeptać kobiece imię: "Amelia". Cóż to może oznaczać? Ukochaną, hasło, ważną postać? Przed Nellie będą piętrzyć się rozterki, kłamstwa, pytania, a na domiar złego grozi jej śmiertelne niebezpieczeństwo... Główna bohaterka prowadzi dziennik pisany lekkim stylem, w którym skrzętnie notuje wszelkie wątpliwości, tworzy humorystyczne komentarze, stawia błyskotliwe hipotezy i nurtujące ją pytania, a w ferworze najświeższych informacji nie traci na swojej zadziorności i dzielnie kontynuuje swoją dziennikarską misję. Dzięki oku sprawnego obserwatora z łatwością przelewa swoje myśli na papier, dbając o opisy oddziałujące na wyobraźnię. Ulepioną z prawdziwych epizodów, cytowanych fragmentów napisanych naprawdę ręką reporterki i fikcji literackiej historię można by nawet uznać w całości za autentyczną. Bez wątpienia wpływ na to mają solidne podwaliny historyczne, polityczne znamiona, niewielkie przypisy i zdjęcia napotykanych postaci czy też środków podróży, jakie wykorzystywała Nellie w przygodzie swojego życia. Iluzja zbrodni to powieść wykorzystująca w swoim gatunku dane jej możliwości. Znakomicie opisane tło obyczajowe i historyczne polepsza odbiór powieści, a na usta cisną się słowa - docere et delectare. Przygodowa książka Carol McCleary uczy i bawi - ciekawostki historyczne i kulturalne znacznie podnoszą jej wartość, a tocząca się wartko fabuła z dygresjami dostarcza wielu emocji. Powieści nie brak porywczych bohaterów, przeciwności losu, a energiczność i wytrwałość głównej bohaterki nadaje fabule dynamiczność i napięcie. Czy to tylko iluzja, czy to faktyczna zbrodnia? Odpowiedź na pytanie satysfakcjonuje, podobnie jak ciekawa pod wieloma względami lektura, kryjąca w sobie liczne sekrety i fragmentaryczny oraz wielobarwny obraz świata końca XIX wieku.