Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Dałem się skusić dobrym opiniom i, ci tu kryć, tematowi na czasie. Coraz częściej różni twórcy sięgają po niby oczywiste kwestie, ale pokazują je od nowej strony, takiej mniej oczywistej. Kobiety miały ciężko w życiu, nasza historia i kultura ukształtowały taki patriarchalizm w świadomości ludzkiej, że wielu problemów się nie dostrzegało, wręcz były traktowane jako coś oczywistego. Nawet teraz nieraz słychać opinie, traktujące żony oraz dzieci jako własność, z którą można robić co się chce. To nie tylko polska przywara, takie coś rosło w wielu kulturach, do tej pory się z tym walczy. Książka Kuciel-Frydryszak zaczyna się od przysłowiowego, pożyczonego od Hitchcocka, trzęsienia ziemi, gdy porusza kwestię wykorzystywania seksualnego nieletnich. Później niestety napięcie nie rośnie. Jest na wysokim poziomie, ale wprowadzenia nie przerasta. W każdym kolejnym rozdziale dostajemy bogato opisane koleje losu, z którymi borykały się bohaterki książki. Czasem podane z imienia, czasem tylko z inicjału. Nie jest to los godny zazdroszczenia, to ciężka harówka, od dawna do wieczora, pełna wyrzeczeń i poświęcenia. Owszem, pojawiają się przypadki, gdy któraś zdeterminowana dziewczyna kończy szkołę, udaje jej się uciec do miasta albo dobrze wydać, czytaj: na wyrozumiałego i otwartego męża, jednak najczęściej czytamy o trudach i zbójach. Ból i łzy to codzienny element życia chłopek. Przykładów jest mnóstwo, są takie z happy endem, są też takie, gdzie tragedia uderza znienacka i pobiera opłatę za żywot. Wszystko byłoby naprawdę fajnym zabiegiem literackim, posiłkowanie się pamiętnikami pisanymi w dwudziestoleciu międzywojennym, wspominanie artykułów z gazet, ale wszystko to jest co kilka stron przerywane, by ponownie wspomnieć o jakimś fakcie z życia bohaterki aktualnego rozdziału, ewentualnie porównanie go ich z życiem innej. I tak co kilkanaście akapitów. A książka puchnie. Tak, o tych sprawach powinno się mówić, nie zamiatać pod dywan, dawać to pod dyskusję, ale nie powtarzać się co kilka stron.  Ważna i potrzebna książka, nie pozbawiona wad. Czyta się dobrze, nie ma zanudzania datami i nazwiskami, dużo zdjęć udostępnionych przez rodziny bohaterek, warte uwagi. Ale również dodatkowej korekty przy ewentualnych późniejszych wydaniach.