Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka zaskoczyła mnie jakością przemyśleń. Trafność spostrzeżeń obok zbieżności zainteresowań uczyniła ją jednym z moich faworytów na półce. Ale na początku się tego nie spodziewałem, tak jak rzadko się tego spodziewamy po naukowych debiutantach. Zając zaczął od zarysowania etnologicznych dociekań nad kulturą ludową przywołując szereg istotnych uwag rzutujących na jej odbiór. Najciekawszą jest chyba rezygnacja z podziału na sacrum i profanum (co jeszcze akurat w nowszych pracach pojawia się dosyć często ze względu na zauważony brak takiego podziału w percepcji przedstawicieli wielu kultur i sztuczne imputowanie go ze względu na obecność w naszej własnej percepcji) a za to wskazanie podziału na oswojone i nieoswojone. Zając opisuje huculskie istoty mityczne, zaświaty, magię, cud, ale Huculszczyzna jest właściwie cały czas zgodnie z tytułem jedynie przykładem. Jesteśmy prowadzeni poprzez te przykłady przez świat współczesnej antropologii, dokonujemy razem z badaczem postępu w naszym rozumieniu wyobrażeń przedstawicieli obcych nam kultur. Poprzestanie na przywołaniu zapisów szeregu mitów i zabobonów wtłoczonych w literackie ramy pozostaje o lata świetlne za nami. Potraktowanie Huculszczyzny jako exemplum owocuje nie tylko przywołaniem ciekawostek tej kultury, ale również refleksjami na temat religijności ludowej w całej Słowiańszczyźnie, sposobowi przechodzenia od pogaństwa do chrześcijaństwa i obserwowanym tego efektom. Jak na tak wysoki poziom refleksji naukowej czyta się to nawet nie najgorzej. Z tych właśnie względów opracowanie Zająca powinno zainteresować tak chętnych pogłębiania swej wiedzy o Hucułach, jak i w ogóle o kulturze ludowej, magii, religiach pogańskich.